ANTAKYA'NIN ORTA ÇAĞ DÖNEMİNİ ELE ALAN BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 53, 40 - 56, 30.06.2024

Sedat Bilinir

Öz

Bibliyometrik araştırma ile belirli bir alanda yapılmış olan çalışmaların özel olarak istatistiği tutulmaktadır. Bu yöntem ile hazırlanan çalışmalarda amaç; seçilen konu hakkında yeterli düzeyde araştırma yapılıp yapılmadığı, yapılmış olan araştırmaların ele alınış biçimi tespit edilmektedir. Çalışmada kullanılan analizler ve veri kriterleri araştırmacının isteği doğrultusunda çok genel ya da çok daha özel ve detay verilere dayanabilmektedir. Bu çalışmalar ayrıca ileride bu alanda yapılacak olan çalışmalara yol gösterici, ışık tutan çalışmalar olarak literatürde yerlerini almaktadır.
Bu araştırmada Bibliyometrik analiz yöntemi, Orta Çağ’da Antakya üzerine yapılmış araştırmaları tespit etmek ve detayları hakkında bilgilere ulaşmak amacıyla kullanıldı. Bu bağlamda Orta Çağ’da Antakya konusunu ele alan Türkiye’de hazırlanmış tüm lisansüstü tezler tarandı. Ayrıca tezlere ek olarak yine Türkiye’de hizmet veren Dergipark isimli akademik makale havuzundan faydalanıldı. Bu sitenin seçilme ve çalışmaya dahil edilme sebebi; TÜBİTAK ULAKBİM tarafından bilime ve araştırmacılara hizmet olması açısından oluşturulan, desteklenen ve denetlenen bir yapıya sahip olmasıdır. Böylelikle bünyesinde 2023 yılı itibariyle 2396 dergi 609.328 araştırmacı ve 648.896 makale bulunduran Dergipark araştırmaya veri sağlaması bakımından önem arz etmektedir.
Veri tarama mecralarında Antakya temalı Yök Ulusal Tez merkezinde Tarih Anabilim Dalında 51 tez bulunmaktadır. Orta Çağ alanına ait çalışmalar ise yalnızca 9 tanedir. Dergipark’ta ise Antakya temalı 19 makale çalışması bulunmaktadır. Dergipark dışında diğer veri tabanlarında ise 9 yayın bulunmaktadır. Bunlara ilaveten 13 kitap bölüm çalışması yer almakta. Belleten dergisinde iste Orta Çağ dönemine ait Antakya temalı bir çalışma bulunmamaktadır. Böylelikle Türkiye’de Orta Çağ’da Antakya konusunu ele alan yayınların nicel değerlere göre incelenip bu alandaki çalışmaların haritasını çıkarmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Antakya, Orta Çağ, Dergipark, Ulusal Tez Merkezi

A BIBLIOMETRIC ANALYSIS OF SCIENTIFIC STUDIES ON THE MEDIEVAL PERIOD OF ANTIOCH

Öz

Bibliometric research keeps a specific statistical record of studies conducted in a particular field. The aim of studies prepared using this method is to determine whether sufficient research has been conducted on the selected topic and to identify the approach taken in the conducted research. The analyses and data criteria used in the study can be very general or based on much more specific and detailed data, depending on the researcher's preference. Furthermore, these studies also take their place in the literature as guiding and illuminating studies for future research in the field.
In this research, the bibliometric analysis method was used to identify research conducted on Antioch during the Middle Ages and to obtain information about its details. In this context, all postgraduate theses prepared in Turkey on the subject of Antioch in the Medieval were scanned. In addition to theses, the academic article repository named Dergipark, which operates in Turkey, was also utilized. The reason for selecting and including this site in the study is its structure established, supported, and supervised by TÜBİTAK ULAKBİM to serve science and researchers. Thus, Dergipark, which as of 2023 contains 2396 journals, 609,328 researchers, and 648,896 articles, is important in providing data for research.
In data scanning platforms, there are 51 theses in the History Department of the YÖK National Thesis Center with Antakya theme. However, there are only 9 studies related to the Middle Ages. In Dergipark, there are 19 article studies related to Antakya theme. Outside of Dergipark, there are 9 publications in other databases. Additionally, there are 13 book chapter studies. There is no study on Antakya theme in the Middle Ages period in Belleten journal. Thus, the aim was to examine publications in Turkey that address the topic of Antioch in the Medieval according to quantitative values and to map the landscape of studies in this field.

Anahtar Kelimeler

Antioch, Medieval, Dergipark, National Thesis Center

Kaynakça

• Abdurrahmanoğlu, A. (2019). Latin Doğu’da kadın iktidarına ilk teşebbüs: Antakya Prensesi Alice. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, 2(1), 109-120.
• Akbulut, M. (2022). Antakya kuşatmasına kadar Çukurova’da Ermeniler. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. (73), 97-106. https://doi.org/10.54614/JTRI.2022.4567.
• Altan, E. (2012). Renaud de Chatillon: Antakya Prinkepsi (1153-1160), Maverayi Ürdün Senyörü (1177-1187). Tarih Dergisi (55), 1-30.
• Bahadır, G. (2003). Antakya: Kuruluşundan İslam fethine kadar, Yüksek Lisans Tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
• Bahadır, G. (2009). 636-1100 Arasında Antakya, Doktora Tezi, Ankara Gazi Üniversitesi.
• Bahadır, G. (2010). Kuruluşundan IV. Yüzyıl’a kadar Antakya/Antıoch From The Foundatıon To The Fourth Century. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 349-372.
• Bahadır, G. (2011). Farklı medeniyetlerin ve kültürlerin bir arada yaşamasına örnek olarak Antakya. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 397-422.
• Bahadır, G. (2014). Antakya Haçlı Prensliği’nde Foulque de Anjou dönemi (M.S. 1131-1136). Turkish Studies, 9(10). 1229 - 1246.
• Bahadır, G. (2014). II. Bohemund döneminde Antakya Haçlı Prensliği (M.S. 1126-1130). Tarih Araştırmaları Dergisi, 33(56), 89-110. https://doi.org/10.1501/Tarar_0000000582
• Bakır, A. (2010). Yakut El-Hamevi’nin Antakya şehri ile ilgili naklettiği bilgilerin değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-18.
• Belâzûrî. (2013). Fütûhu’l Büldân, Çev. Mustafa Fayda, İstanbul, Siyer Yayınları.
• Bilinir, S. – Çelik, M. Y. (2022). VII. ve X. Yüzyıllarda Antakya’nın sosyo-kültürel ve ekonomik tarihi, Anadolu'nun Kraliçesi “Antakya” & Eski Çağlardan Günümüze Tarihte Kadim Bir Kent Hafızası (Kent, Tarih ve Kültür), Gazi Kitabevi, 47-69.
• Bilinir, S. (2020). Türkiye Selçuklu Devleti’nin kuruluş sürecinde Antakya, Hatay Araştırmaları- V, İklsad Yayınevi, 369-377.
• Çelik, M. Y. (2020). Memlûkler döneminde Antakya (1268-1516), Doktora Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
• Çelik, M. Y. (2020). Memlûkler döneminde Antakya çarşısı: Ticari mekânlar ve meslek grupları, Hatay Araştırmaları- V, İklsad Yayınevi, 439-473.
• Çelik, M. Y. (2021). Antakya-Halep çevresinde veba salgınları ve sosyo-ekonomik hayata etkileri (XIV-XV. Yüzyıllar). Bellek Uluslararası Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 3, 15-30. https://doi.org/10.52735/bellek.865060.
• Çiçek, D. ve Kozak, N. (2012). Anatolia: Turizm araştırmaları dergisi’nde yayınlanan hakem denetimli makalelerin bibliyometrik profili. Türk Kütüphaneciliği. 26 (4), 734-756.
• Demirci, K. (2018). Nesturi Hristiyanlık ve Antakya teolojisi. Ayışığı Kitapları.
• Dilek, A. (2023). Antakya Süryani Ortodoks Patrikliği’nde Doğu Mafiryânı İbnü’l İbri ve eserleri. Hıristiyanlık Üzerine İncelemeler, Sonçağ Akademi Yayıncılık.
• Diodato, V. P. (1994). Dictionary of Bibliometrics, Portland, The Hawthorne Press.
• Ersan, M. (1998). Rupenliler Dönemi’nde Kilikya Ermeni Krallığı ile Antakya Haçlı Princepsliği’nin Çukurova’da hâkimiyet mücadelesi, Tarih İncelemeleri Dergisi. 13(1), 83-95.
• Flavia, V. (2022). Antakya and Asi River in the Middle Ages (638-1268 CE), Nobel Yayınları.
• Genç, Ö – Korunur, H. (2016). Antakya’nın Haçlılar tarafından ele geçirilişi, Osmanlı Hakimiyet Sahası Çalışmaları, 6(10), 60-83.
• Geyik, S. O. (2019). Antakya Haçlı Prinkepsliği tarihi kuruluş devri (1098-1112). Tarih Kritik Dergisi, 5(1), 19-21.
• Gölgesiz, S. (2007). Kuruluş döneminde (1098-1112) Antakya Haçlı Prinkepsliği-Bizans ilişkileri, Yüksek Lisans Tezi, İzmir Ege Üniversitesi.
• Güler, F. (2023). Kuruluşundan XVIII. yüzyıla kadar Antakya ile çevresinin tarihi ve ticaretine genel bir bakış, Dünya Multidisipliner Araştırmalar Dergisi, 6 (Prof. Dr. Durmuş Ali Aslan Özel Sayısı), 158-174.
• Güngör, Z. (2018). Ermenilerin Haçlılara yardımları: Antakya İki Kız Kardeş Kulesi Muhafızı Firuz örneği (Haziran 1098). Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, 1(1), 85-91.
• Işık, A. (2019). Bizans İmparatoru II. Ioannes Komnenos’un Suriye seferlerinin Antakya ve çevresine etkileri (1137-1143), HATAY (Anavatana Katılışının 80. Yıl Armağanı), Hiperlink Yayıncılık. 341-350.
• Işık, A. (2020). Haleb Atabeğliği – Antakya Prinkepsliği arasındaki birkaç önemli savaş: Yağra, Tell İnnib ve Efamiye, Hatay Araştırmaları- V, İklsad Yayınevi, 473-486.
• İnce, F. (2022). Doğu Akdeniz’de Bizans-Haçlı çatışması (Antakya Örneği). İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 196-210. https://doi.org/10.54282/inijoss.929123.
• İstek, E. (2020). Seyyahların gözüyle Antakya şehri (10. - 19. YÜZYILLAR ARASI). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (40), 227-246. Https://Doi.Org/10.30794/Pausbed.689549.
• Kara, A. (2005). Antakya ve çevresi hakkında yapılan çalışmalar. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 3(6), 733-152.
• Kaya, A. (2020). İbn Hibbân’ın Antakya Rihlesi ve burada hadis dinlediği hocaları. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 42-54.
• Kaya, S. (2022). Birinci Haçlı Seferinde (1096-1099) Antakya kuşatması sırasında ortaya çıkan ikmal-iaşe ihtiyacı ve bu ihtiyacı karşılama çabaları, Sosyal & Beşeri Bilimlerde Araştırmalar ve Değerlendirmeler, Gece Kitaplığı.
• Kıyılı, D. R. (2020). Antakya Haçlı Prensliği tarihi (1119-1161), Doktora Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Kıyılı, D. R. (2020). Üçüncü Haçlı Seferi sırasında Antakya Haçlı Prensliği (1189-1192). Bellek Uluslararası Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-22.
• Kıyılı, R. (2011) III. Bohemund Dönemi Antakya Haçlı Prinkepsliği (1161-1201), Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Kıyılı, R. (2019). Antakya Haçlı Prensliği’nin Çukurova’da hakimiyet mücadelesi (1098 – 1201), HATAY (Anavatana Katılışının 80. Yıl Armağanı), Hiperlink Yayıncılık. 326-341.
• Koçuk, İ. (2019). Antakya Haçlı Prinkepsliği tarihi kuruluş devri (1098-1112). Tarih Araştırmaları Dergisi, 38(66), 595-599. https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.
• Korkmaz, S.- Bağırgan T. (2021). Antik Çağın son olimpiyatı “Antakya”, 979-988. 10.7827/TurkishStudies.49859 .
• Korunur, H. (2011). IV. Bohemund dönemi Antakya Haçlı Prinkepsliği (1201-1233), Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Korunur, H. (2023). Bizans İmparatoru II. Nikephoros Phokas ve doğu seferleri (Kilikya, Antakya, Halep), Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi 10, 29-45. https://doi.org/10.56720/mevzu.1291903.
• Korunur, H. (2023). Byzantine Emperor Ioannes Comnenos II’ expeditions to Antioch in the context of eastern policies. Journal Of History School. 1990-2007, http://dx.doi.org/10.29228/joh.70389.
• Ocak, A. (2019). Türk Hâkimiyetine geçiş sürecinde Antakya ve çevresinde bulunan İslam harici dinî cemaatler. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi (10), 1-20.
• Oral, O. (2020). Habib En-Neccar’ın Antakya halkına tavsiye ettiği psikososyal hikmetler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (31), 240-251. https://doi.org/10.20875/makusobed.499075.
• Osman, İ.-Yakup Ya. (2023). Eski Roma döneminde antik kent Defne ve Antakya’da sportif festivaller ve olimpiyatlar. The Journal Of Academic Social Science. 140, 1-22, 10.29228/ASOS.68829.
• Özalp, H. (2013). İbnu’l-Adim’in Buğyetu’t Taleb Fi Tarihi Haleb adlı kitabının ilk cildinden antakya tarihi ile ilgili sayfaların tahkikli çevirisi, Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Özonur, Ş. (2008). Antakya Haçlı Prinkepsliği’nin sonu, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi.
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics?, Journal of Documentation, 25, 348-349. DOI: 10.4236/ijg.2016.71006.
• Runciman, S. (2005). The First Crusade. New York, Cambridge Universty Press.
• Şahin, Y. B. (2022). Nesturi Hristiyanlık ve Antakya teolojisi, Marmara İlahiyat Fakültesi Dergisi, 63 (63), 119-122.
• Şükran, Y. (2022). IV.-VI. Yüzyıllarda Antakya Episkoposluk bölgesindeki mezhep çatışmaları. Akademik Matbuat.
• Tezer, S. T. – Bingöl, E. (2022). The Asi River in Memlûk (1268-1516) an Ottoman periods (1516-1918), Tale of a River City: Reading Urban Histories of Antakya Through The Asi (Orontes) River, Nobel Yayınları.
• William, Archbishop of Tyre. (1943). A History of Deeds Done beyond the sea, Translated; Emily Atwater Babcock and A.C Krey, New York, Columbia University Press.
• Yâkut el-Hamevî. (1995). Muʿcemü’l-buldân, II, Beyrut, Dar-ı Sadr.
• Yılmaz, İ. (2016). Antakya-İznik-İstanbul hattının Hıristiyanlık dininin gelişmesindeki önemi. TURAN-SAM: Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 8(II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Özel Sayısı), 89-99