Sözde Ermeni Soykırımı Yalanı ve Taner Akçam’ın İddiaları

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 60 - 76, 26.12.2023

Girayalp Karakuş

https://doi.org/10.31457/hr.1359913

Öz

Birinci Dünya Savaşı devam ederken meydana gelmiş olan Ermeni Tehciri geçmişten günümüze tartışılan bir konudur. Bu konuyla ilgili Türk ve Ermeni tarafından ciltlerce kitap ve makale yazıldı. Ancak iki taraf da mutabakata varamadı. Benim bu çalışmamdaki amacımın ahlakî ve politik olduğunu söylemeliyim. Zira bir Türk tarihçisi olarak farklı iddialar ortaya koyan Taner Akçam’ın iddialarından birisi de Türkiye’de göreceli bir demokrasinin olmamasıdır. Ben Taner Akçam’ın tezlerini gündeme getirerek Türkiye’de kendisinin iddialarının da okunduğu ve tartışıldığı bir kültürel-demokratik ortamın varlığını kanıtlamak istedim. Nitekim Türkiye’nin demokratik kurumsallaşma anlamında bazı eksiklikleri olduğu doğrudur ancak Türkiye’yi Tanzanya gibi bir ülke konumuna düşürmek de sıkıntılı bir çözümlemedir. Çalışmamın hedefi Ermeni Tehcirinin sosyo-poltik gerekçelerini ve sonraki aşamada olan olayları arşiv belgeleri ile ortaya koyabilmektir sonrasında ise Taner Akçam’ın iddialarını dile getirerek sorunsalın çözümünü okuyucuya bırakabilmektir. Son kertede düşüncem dipnot ve kaynakça yarıştırmaktan ziyade kendi okumalarımı dile getirebilmektir. Emperyalizmin de diline pelesenk ettiği ve siyasallaştırdığı bu konuda sağduyulu Ermenilerle anlaşabileceğimi ve Tehcirin nedenlerini onların da idrak edebileceğini umuyorum.

Anahtar Kelimeler

Ermeni, Tehcir, Taner Akçam, Soykırım, Türkiye.

Kaynakça

• Akçam, Taner, “Tehcir ve Taktil” Divan-ı Harb-i Örfi Zabıtları: İttihad Terakki’nin Yargılanması 1919-1922, Derleyen: Vahakn N. Dadrian-Taner Akçam, B.2, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2010.
• Akçam, Taner, Ermeni Soykırımı’nın Kısa Bir Tarihi, Aras Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• Akçam, Taner, İnsan Hakları ve Ermeni Sorunu, B.3, İmge Kitabevi, Ankara, 2014.
• Akçam, Taner, Naim Efendi’nin Hatıratı ve Talat Paşa Telgrafları Krikor Gergeryan Arşivi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2016.
• Arşiv Belgeleriyle Ermeni Faaliyetleri (1914-1918), C: 4, Genelkurmay ATASE ve Denetleme Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2006.
• Aya, Şükrü Server, Soykırım Tacirleri ve Gerçekler: Türk Aleyhtarı ve Tarafsız Yabancı
• Belgelerle Diaspora Yalanlarının İç Yüzü, Derin Yayınları, İstanbul, 2009.
• Babacan, Hasan, Tehcir mi Soykırım mı?, Altın Post Yayıncılık, Ankara, 2012.
• Süslü, talar, Ruslara Göre Ermenilerin Türklere Yaptıkları Mezalim, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1987.
• Akçam, Taner, “Türk ve Ermeni”, Birikim, 13 Kasım 2006.
• Akşin, Sina, “Ermeni Meselesinin Genel Bir Değerlendirmesi”, Ermeni Araştırmaları, S:50, 2015, s. 103.
• Günay, Nejla, “Ermenilerin Tehcir Edilmesi Kararında Etkili Olan Faktörler ve Maraş-Zeytun Ermenilerinin Tehciri”, Belleten, Sayı: Ağustos 2009, Cilt 73 - Sayı 267, s. 555-580.
• Kılıç, Sezen, “Alman Belgeleri Işığında Osmanlı Ermenilerine Dair Tespitler (1915-1918)”, Belleten, Sayı: Aralık 2017, Cilt 81 - Sayı 292, s. 987-1000.
• Kodaman, Bayram, “Bir Amerikalı Gazeteci Gözüyle Ermeni Macerası”, Belleten, Sayı: Aralık 1985, Cilt 49 - Sayı 195, s. 569-578.
• Sonyel, Salâhi R., “İngiliz Gizli Belgelerine Göre Adana’da Vuku Bulan Türk-Ermeni Olayları (Temmuz 1908-Aralık 1909”, Belleten, C: 51, S:201, 1987, s. 1241-1290.
• Taner Akçam, “Ermenilerin İmhası Kararı Ne Zaman Alındı?”, Birikim, S: 364, Ağustos 2019.
• BOA DH. ŞFR, 443/26 Tarih: 4 Ekim 1914.
• BOA DH. ŞFR, 444/107 Tarih: 17 Ekim 1914.
• BOA DH. ŞFR, 45/115 Tarih: 29 Eylül 1914.
• BOA DH. ŞFR, 454/19 Tarih: 15 Aralık 1914.
• BOA DH. ŞFR, 456/97 Tarih: 6 Kasım 1914.
• BOA DH. ŞFR, 461/103. 18 Şubat 1915.
• BOA DH. ŞFR, nr. 54/10 Tarih: 14 Haziran 1915.
• BOA DH. ŞFR, nr. 57/105 Tarih: 24 Ekim 1915.
• BOA DH.EUM.2. Şb, 5/11 Tarih: 28 Şubat 1915.
• BOA DH.ŞFR, 467/125 Tarih: 18 Nisan 1915.
• BOA DH.ŞFR, 467/126 Tarih: 18 Nisan 1915.
• BOA DH.ŞFR, 468/24 Tarih: 19 Nisan 1915.
• BOA DH.ŞFR, 470/44 Tarih: 8 Mayıs 1915.
• BOA DH.ŞFR,445/128 Tarih: 1 Kasım 1914.
• İstanbul Divan-ı Harb-i Örfisine ait 11 Mayıs 1915 tarihli tutanak.
• Kahire-Mısır Partiler Arası Ulusal Kurtuluş Örgütü, Numara: 205, 19 Ekim 1914.
• Rusya Dış Politika Arşivi, Siyasi Kısım nr. 117/293
• Takvim-i Vekayi, Nr. 3589, s. 165-175, İkinci Muhakeme, 23 Haziran 1335.
• US Archives, NARA 867.4016/816.
• Türkiye’de Ermeni Meselesi (Rus Genelkurmay Başkanlığı Belgeleri), Haz: Mihail Bashanov, Çev: İlyas Kemaloğlu, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2013. Van’daki Rusya İmparatorluğu
• Konsolos Yardımcısı S. P. Olferyev’in Kafkasya Askerî Bölge Karargâhı’na Gönderdiği 1 Temmuz 1912 Tarihli Rapor. Gizli.- Rusya Askerî Tarih Devlet Arşivi, Fond 1300, Liste 1, Dosya 1366, Yaprak 198-200.
• Türkiye’de Ermeni Meselesi (Rus Genelkurmay Başkanlığı Belgeleri), Haz: Mihail Bashanov, Çev: İlyas Kemaloğlu, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2013.Van’daki Rusya İmparatorluğu
• Konsolos Yardımcısı S. P. Olferyev’in Kafkasya Askerî Bölge Karargâhı’na Gönderdiği 20 Ocak 1913 Tarihli Rapor. Rusya Askeri Tarih Devlet Arşivi, Fond 1300, Liste 1, Dosya 1411, Yaprak 19-21.
• Kitap Bölümü
• Halaçoğlu, Yusuf, “Ermeni Soykırımı İddiaları Hakkında Bir Değerlendirme”, Ermeni Soykırımı İddiaları Yanlı Hesap Talât’tan ve Tehcir’den Dönünce, Cedit Neşriyat, Ankara, 2006.
• Lewy, Guenter, “Ermeni Soykırımı Davasının Yeniden Değerlendirilmesi”, Ermeni Soykırımı İddiaları Yanlı Hesap Talât’tan ve Tehcir’den Dönünce, Cedit Neşriyat, Ankara, 2006.
• Mc.Carthy, Justin, “Kim Başlattı”, Ermeni Soykırımı İddiaları Yanlı Hesap Talât’tan ve Tehcir’den Dönünce, Cedit Neşriyat, Ankara, 2006.
• Röportajlar “Taner Akçam ile Ertan Gün Röportaj”, Haziran 2004,
• http://bizimanadolu.com/archives/haber/haber357.htm Son Erişim Tarihi: 06.09.2023. “Taner Akçam İle Röportaj”, T24, 26 Nisan 2015.