FEMİNİZMİ STOA AHLAK FELSEFESİYLE OKUMAK

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 34 - 41, 29.12.2024

Mehmet Selim Bor

https://doi.org/10.31457/hr.1602304

Öz

Stoa felsefesi ile feminizm söyleminin bir araya getirilmesi, çeşitli tepkilere yol açabilmektedir. Bunun temel nedenlerinden biri, feminizm kavramının toplumda sıklıkla önyargılarla karşılanmasıdır. Günlük hayatta, cinsiyet temelli bir olaya yönelik herhangi bir tepki, çoğu zaman "Sen feminist misin?" şeklinde bir saldırıyla karşılık bulmaktadır. Bu tür tepkilerin ardında, tarih boyunca sömürülen bir cinsiyetin diğer cinsiyete sağladığı konforun bozulması kaygısı yatmaktadır. İşte Stoa felsefesi ile feminizm düşüncesinin yolları bu noktada kesişmektedir. Çünkü Stoa, tarih boyunca bireylerin gündelik yaşantılarında karşılaştıkları sorunlara çözümler üretmeye çalışan bir felsefik yaklaşım olmuştur. Bu bağlamda, Stoa felsefesi, feminizmin mücadele alanını genişletebilir ve eşitlik söylemine yeni bir perspektif kazandırabilir. Stoa felsefesinin ortaya çıktığı döneme baktığımızda, bu düşünce sisteminin Antik Yunan ve Roma İmparatorluğu arasında bir geçiş sürecinde şekillendiğini görmekteyiz. Özellikle Helenistik döneme kadar, "köleler, barbarlar, Yunan vatandaşı olmayanlar ve soylu olmayan kadınlar" yurttaş olarak kabul edilmemekteydi. Ancak Helenistik dönemle birlikte bu anlayışta önemli değişimler yaşanmıştır. Bu çalışmada, kapsamlı bir feminizm tartışmasına girilmekten ziyade, feminizmin eşitlik kavramının Stoa felsefesi perspektifinden ele alınması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

feminizm, Stoa felsefesi, eşitlik

Kaynakça

• Arslan, A. (2010). İlkçağ felsefesi tarihi (5 cilt). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Aurelius, M. (2016). Düşünceler. Yapı Kredi Yayınları.
• Brun, J. (2016). Stoa felsefesi (Çev. Medar Atıcı). İletişim Yayınları.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. Pradigma Yayınları.
• Connell, R. W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar (Çev. Cem Soydemir). Ayrıntı Yayınları.
• Connell, Raewyn W. Masculinities. Berkeley: University of California Press, 1995.
• Epikteros. (2013). Söylevler. Divan Yayıncılık.
• Hadot, P. (2011). İlkçağ felsefesi nedir? Dost Kitapevi Yayınları.
• Kaya, E. A. (2023). Stoacı Filozofların Feminist Olarak Adlandırılma İmkânları Üzerine Bir Değerlendirme. Sosyal Bilimlerde Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler-II, 63.
• Laertios, D. (2013). Ünlü filozofların yaşamları ve öğretileri. Yapı Kredi Yayınları.
• Offen, K. (1988). Defining feminism: A comparative historical approach. Signs, 14(1).
• Ömeroğlu, A. T. Patriyarkayı Tanımak: Bir iktidar mekanizması olarak patriyarka nasıl işler?. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 30-42.
• Önal, M. (2015). Epiktetos’un mutluluk öğretisi: Nasıl mutlu olabilirim? Bilsam Yayınları.
• Peters, F. E. (2004). Antik Yunan felsefesi terimleri sözlüğü (Çev. H. Hünler). Paradigma Yayıncılık.
• Phillips, A. (1995). Demokrasinin cinsiyeti (Çev. Alev Türker). Metis Yayınları.
• Prugl, E. (2003). Gender and war: Causes, construction and critique. Symposium, 1(2). Retrieved from www.apsanet.org
• Taş, G. (2016). Feminizm üzerine genel bir değerlendirme. Akademik Hassasiyetler Dergisi, 172.
• Türkoğlu, E. (2015). Uluslararası ilişkiler kuramında feminizm [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Walby, Sylvia. Theorizing Patriarchy. Oxford: Basil Blackwell, 1990.
• Zeller, E. (2008). Grek felsefe tarihi (Çev. A. Aydoğan). Say Yayınları..