Ölçülü Doz İnhaler Kullanımı ve Hasta Eğitim Sürecinin Yönetilmesinde Hemşirenin Rolü

Yıl 2015, , 355 - 362, 01.07.2015

Çiğdem Genç Özkan , Mağfiret Kara Kaşıkçı

https://doi.org/10.17681/hsp.34005

Öz

Ölçülü doz inhalerler uzun süredir kullanılan ve bilinen cihazlar olmasına rağmen en çok uygulama hatası yapılan cihazlardır. Kullanımı el ve solunum koordinasyonu gerektirdiğinden ölçülü doz inhalerin yeterli etkiyi gösterebilmesi için hastanın cihazı uygun teknikle kullanması gerekmektedir.  Ölçülü doz inhalerin hasta tarafından doğru kullanımının sağlanması ve cihaz kullanım becerisinin geliştirilmesi bir ekip işidir.Bu ekibin en önemli üyesi olan hemşire; ölçülü doz inhalerin yanlış kullanımından kaynaklanan hataları eğitici, araştırıcı, uygulayıcı ve koordinatör rolleri aracılığıyla, hemşirelik ve eğitim sürecine uygun şekilde vereceği eğitimlerle sağlayabilir. Ölçülü doz inhaler kullanımının hemşire tarafından kontrolü ve pekiştirilmesi, yanlış basamakların düzeltilmesi ve hasta tarafından yanlış yapılan basamakların fark edilmesi cihaz kullanım başarısını arttıracağı gibi tedavinin etkinliğini arttırmak için de önemli bir faktördür.

Anahtar Kelimeler

Hasta eğitimi; hemşire;ölçülü doz inhaler

Kaynakça

• Smyth HD. The variables performance of alternative propellant- driven metered dose inhalers. Advanced Drug Delivery Reviews 2003; 55 (7): 807-28. of the on
• Çelik G, Kaya A, Çiledağ A. KOAH’da bronkodilatör tedavileri. Bülteni 2010; (1): 124-34 ve destek TTD Toraks Cerrahisi
• Hodder R. Teaching inhaler use in chronic obstructive pulmonary disease patients. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners .2012; 24 (2): 113-120.
• Melani AS. Inhalatory therapy training: a priority challenge for the physician. Acta Bio-medica 2007; 78(3): 233-245. 5. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği. İnhalasyon Tedavileri Çalışma Grubu Uygulayanlar İçin Aeresol Tedavi Cihazları tarihi:29.06.2015).http://www.irccounc il.org/newsite/members/documents/Aer osolDeliveryGuideTurkishtranslation.p df Tedavileri (Erişim
• Erk M. İnhalasyon teknikleri. Toraks Dergisi 2002; (3): 7-13.
• Canobbio MM. Mosby’s Handbook of Patient Teaching, 3rd ed. Philadelphia. Mosby; 2006. p. 259-61.
• Fink JB, Rubin BK. Problems with inhaler use a call for improved clinician and patient education. Respiratory Care 2005; 50(10): 1360-1375.
• Hull A, Gosellink R, Postmus P, Kwakkel G. Training with inspiratory pressure support in patients with severe COPD. European Respiratory Journal 2006; 27 (1): 62-72.
• Lavorini F, Magnan A, Dubus JC, Voshaar T, Corbetta L, Broeders M. et al. Effect of incorrect use of dry powder inhalers on management of patients with asthma and COPD. Respiratory Medicine 2008; 102(4): 593–604.
• Ronmark E, Jogi R, Lindqvist A, Haugen T, Meren M, Loit HM, et al. .Correct use of three powder inhalers: comparison Turbuhaler, and Easyhaler. Journal Asthma 2005; 42 (3): 173–178. Diskus,
• Basheti IA, Armour CL, Bosnic- Anticevich SZ, Helen KR. Evaluation of a novel educational strategy, including inhaler-based reminder labels, to improve asthma inhaler technique. Patient Education and Counseling 2008; 72(1) : 26-33
• Hacıevliyagil SS, Arıkan Ö, Günen H. Hastaların inhaler ilaçları kullanma becerileri. Eczacılık Fakültesi Dergisi 2005; 25(2): 51-60. Üniversitesi
• Chrystyn H. Do patients show the samel level of adherence with all dry powder inhalers. International Journal of Clinical Practice 2005; (59): 19-25.
• Mirici A, Meral M, Akgün M, Sağlam L, İnandı T. İnhalasyon tekniklerinde hasta uyumunu etkileyen faktörler. Solunum Hastalıkları 2001; (12): 13-21.
• Ceylan E, Akkoçlu G, Yıldız F, Tel O. Astımlı hastaların inhaler kullanımı ve cihaz tercihleri: Doğru uygulama için eğitimin rolü. Solunum 2008; (10): 40- 47.
• Fernández FL, Fernández JL, Santoyo FZ, Ruiz AG, Torres DP, Fonseca PB. Efficacy interventions techniques in patients with chronic inhalation obstructive pulmonary disease (COPD). TECEPOC: study protocol for a partially randomized controlled trial (preference 21(13):13-64. Trials 2012;
• Din L. (Oral ve Lokal İlaçlar). İçinde: Aşti TA, Karadağ A. editör. Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri, 1. Baskı. Adana. Nobel Kitabevi; 2011. p. 673-676
• Çam O, Göçemen N. KOAH ve astım hastalarının kullanım değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 22(2): 27-40. cihazlarını becerilerinin
• Tafti SF, Shoarzargari L, Heydari M, Khayamikia M, Eslami M, Nasiri S, et al. Comparative study of individual and traditional bedside metered-dose inhaler use and group teaching with video demonstration. Journal of Pharmacol Pharmacother 2011; 2(2): 112-114.
• Aştı T, Kıvanç MM. Ağız yolu ile ilaç verilmesine ilişkin hemşirelerin bilgi ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003; 6(3): 1-9.
• Christensen LC, Kockrow EO. Foundations of Nursing. 4th ed. Elsevier Mosby, USA-2003.p. 563-609
• Bartow N, Perry AG. Oral and Topical Medications. In: Potter PA,. Elkin MK.,Ostendorf WR, editors., Clinical Nursing Skills &Techniques , 8rd ed. USA:Elsevier Mosby; 2004. p. 520-526
• Ay FA, İlaç Uygulamaları. Ay FA, editör. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2011. p. 421-508
• Lewis SL, Heitkemper MM, Dirksen SF. Medical Surgical Nursing, 6th ed., Philadelphia. J.B. Elsevier Company; 2004. p. 43-57, 637 -673.
• Geller DE, Comparing clinical features of the nebulizer, metered-dose inhaler, and dry powder inhaler. Respiratory Care 2005; 50(10): 1313-1322.
• Hacıalioğlu N. Hemşirelikte Öğretim, Öğrenme ve Eğitim. 2. Baskı İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2013. p. 33-38, 111-126.
• Ertem ÜT. Eğitim ve Öğrenme. Ay FA, editör. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. 3. Baskı, İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2011. p. 140-150.
• Şenyuva E, Taşocak G. Hemşirelerin hasta eğitimi etkinlikleri ve hasta eğitimi süreci. İstanbul Üniversitesi Florence Yüksekokulu Dergisi 2007; 15(59): 100- 106. Hemşirelik
• Çalışkaner Z. İnhalasyon tedavisinde eğitimi. Tarihi:16.06.2014).http://www.inteda.n et/hasta_egitimi.htm (Erişim
• Babadağ K, Aşti T (ed.) Hemşirelik Esasları Uygulama Rehberi. 1. Baskı. İstanbul;Medikal Yayıncılık İstanbul Tıp Kitabevi; 2012. p. 134.
• Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği İnhalasyon Tedavileri Çalışma Grubu. (Erişim http://www.solunum.org.tr/TusadData/ Bookcase/132012102558.jpg
• Aydemir Y. İnhaler cihazların hatalı kullanımı, etkili faktörler ve eğitimin rolü. Solunum Dergisi 2013; 15(1): 32- 38.
• Abadoğlu O, Yalazkısa S, Ülger G. Doğru inhaler kullanmada deneyimli bir hemşire tarafından verilen eğitimin rolü. Türkiye Klinikleri Allerji Astım Dergisi 2003; 5(1): 11-15.
• Ünlü M, Şahin Ü, Öztürk M. Sağlık personeli ve eczacıların inhalasyon aletlerinin bilgilerinin Hastalıkları 2001; (12): 8-12. ilgili
• araştırılması. Solunum
• Ronmark E, Jogi R, Lindqvist A, Haugen T, Meren M, Loit HM. et al. Correct use of three powder inhalers: comparison between Diskus, Turbuhaler, and Easyhaler. Journal Asthma 2005; 42(3): 173–178.
• Basheti IA, Armour CL, Bosnic- Anticevich SZ. Evaluation of a novel educational strategy, including inhaler- based reminder labels, to improve asthma inhaler technique. Patient Education and Counseling 2008; 72(1): 26-33
• Şirinoğlu Y. (Yüksek Lisans tezi) “Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı olan hastalarda anemi sıklığının belirlenmesi ve inhaler kullanım becerilerinin Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul,2009.
• Pearce L. How to teach inhaler Nursing technique. 107(8): 16-17. Times. 2011;
• Kaşıkçı M, Avşar G. Ülkemizde Hasta Eğitiminin Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2009; 12(3), 67-73 Atatürk
• Lee SM, Chang YS, Kim CW, Kim TB, Kim SH, Kwon YE, et al. Skills in handling pressurized metered-dose inhaler in korean asthmatic patients. Allergy Astma Immunology Research 2011; 3(1):46-52. diskus, and
• Crompton GK, Barnes PJ, Broeders M, Corrigan C, Corbetta L, Dekhuijzen R. et al. The need to improve inhalation technique in Europe: a report from the Aerosol Improvement Medicine 2006; 100(9):1479–1494. Respiratory Team.