Hemşirelerde Hizmetkâr Liderlik ve Çalışan Performansının İncelenmesi

Yıl 2019, , 105 - 112, 10.02.2019

Özlem Özer

https://doi.org/10.17681/hsp.410569

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelerin hizmetkâr liderlik algılarının
çalışan performansı üzerindeki etkisini araştırmaktır. Çalışmanın bir diğer
amacı ise, hemşirelerin hizmetkâr liderlik ve çalışan performansına yönelik
algılarını sosyo-demografik değişkenler açısından incelemektir. Yöntem: Çalışma, tanımlayıcı türde bir
araştırmadır. Çalışmanın evrenini İstanbul’da faaliyet göstermekte olan bir
devlet hastanesinde görev yapmakta olan tüm hemşireler oluşturmaktadır.
Araştırmada örneklem seçilmemiş, bütün hemşirelere ulaşılmaya çalışılmış ancak
toplam 137 kişiden veri elde edilmiştir. Araştırmada katılımcıların hizmetkâr
liderlik algılarını ölçmek için Hizmetkâr Liderlik Ölçeği kullanılırken,
performanslarını ölçmek için Çalışan Performansı Ölçeği kullanılmıştır.
Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi, Kruskal
Wallis testi, korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, katılımcıların hizmetkâr liderlik ve çalışan performansına ilişkin
puanlarının, görevlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar
gösterdiği belirlenmiştir (p<0,05). Regresyon analizi sonucuna göre ise,
hizmetkâr liderlik çalışan performansı üzerindeki toplam varyansın %51,2’sini
açıklamaktadır. Sonuç: Elde edilen sonuçlar, hemşirelerin
performansını artırmasında liderlerinin, hizmetkâr liderlik özelliklerinin
önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hizmetkâr liderlik, Çalışan performansı, Hemşire, Hastane

Investigation of Servant Leadership and Employee Performance in Nurses

Öz

Aim: This study aims to
investigate of the impact of
nurses’ perceptions of servant leadership on employee performance. Another aim of the
study is to examine the servant leadership and employee performance perceptions
of nurses in terms of socio-demographic variables. Method: This research
is a descriptive research.
The universe of this study covers whole nurses who serve in a public hospital
in Istanbul. In the study, sampling method was not applied, the whole nurses
was tried to be reached, but the data were obtained from total 137
participants. While the Servant Leadership Scale
was used to measure the servant leadership perceptions of participants, Employee Performance Scale was used to
measure performance in the study.
Descriptive statistics, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, correlation
analysis and regression analysis were used in the analysis of the data. Results: According to the results
derived from the study, the participants’ scores on servant leadership and
employee performance showed statistically significant difference in line with
their duties (p<0.05). As a result of the regression analysis, servant leadership explains the 51.2% of
total variance on employee
performance. Conclusion: The results show that the servant leadership qualities
of the leaders are important in increasing the performance of the nurses.

Anahtar Kelimeler

Servant leadership, Employee performance, Nurse, Hospital

Kaynakça

• 1. Stone AG, Patterson K. Research Roundtable, School of Leadership Study, Regent University 2005 [Erişim tarihi: 03.03.2018], Erişim adresi: https://www.regent.edu/acad/global/publications/sl_ proceedings/2005/stone_history.pdf
• 2. Uğurluoğlu Ö, Durukan Köse S, Köse T. Sağlık çalışanlarının hizmetkâr liderlik algılarının lider-üye etkileşimi ve örgütsel güven üzerindeki etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2015;19(2):239-262.
• 3. Koçel T. İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım; 2010. p.569.
• 4. Davis K. Human behavior in business: Organizational behavior. Tosun K, vd. Trans. 3th.Edition. İstanbul: Istanbul University Business Administration Institute of Business Administration Publications; 1988. p.141.
• 5. Ürü Sanı FO, Çalışkan SC, Atan Ö, Yozgat U. Öğretim üyelerinin hizmetkâr liderlik davranışları ve ardılları üzerine bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 2013;13(1): 63-82.
• 6. Tengilimoğlu D, Işık O, Akbolat M. Sağlık işletmeleri yönetimi. 4. Basım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2012. p.387.
• 7. Bakan İ, Doğan İF. Hizmetkâr liderlik. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2014;2(2):1-12.
• 8. Spears L. Reflections on Robert K. Greenleaf and servant-leadership. Leadership & Organization Development Journal, 1996;17(7):33-35.
• 9. Olesia WS, Namusonge GS. Servant leadership: The exemplifying behaviours. IOSR Journal Of Humanities and Social Science, 2014;19(2):75-80.
• 10. Trastek VF, Hamilton NW, Niles EE. Leadership models in health care-A case for servant leadership. Mayo Clin Proc, 2014;89(3):374-381.
• 11. Spears LC. Character and servant leadership: Ten characteristics of effective, caring leaders. The Journal of Virtues & Leadership, 2010;1(1): 25-30.
• 12. Russell RF, Stone AG. A review of servant leadership attributes: developing apractical model. Leadership & Organization Development Journal, 2002,23(3):145-157.
• 13. Bayram L. Geleneksel performans değerlendirme yöntemlerine yeni bir alternatif: 360 derece performans değerlendirme. Sayıştay Dergisi, 2006;62:47-65.
• 14. Lebas MJ. Performance measurement and performance management. Int. J. Production Economics, 1995;41:23-35.
• 15. Şehitoğlu Y. Örgütsel sessizlik örgütsel vatandaşlık davranışı ve algılanan çalışan performansı ilişkisi. Doktora tezi, Gebze: Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü; 2010.
• 16. Yıldız S, Savcı G, Hüsnü K. Motive edici faktörlerin çalışanların iş performansına ve işten ayrılma niyetine etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2014;21(1):233-249.
• 17. Aydın S, Demir, M. Sağlıkta performans yönetimi-performansa dayalı ek ödeme sistemi, Sağlıkta Dönüşüm Serisi-2. Ankara: Onur Matbaacılık Ltd. Şti.; 2006. p.31-33.
• 18. Liden RC, Wayne SJ, Meuser J, Hu J, Wu J, Liao C. Servant leadership: Validation of a short form of the SL-28. The Leadership Quarterly, 2015;26(2):254-269.
• 19. Kılıç KC, Aydın Y. Hizmetkâr liderlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2016;18(30):106-113.
• 20. Hair JF, Anderson RE, Tatham RL, Black, WC. Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice Hall; 1998.
• 21. Duygulu S, Kublay G. Yönetici hemşirelerin ve birlikte çalıştıkları hemşirelerin liderliğe ilişkin değerlendirmeleri ve yönetici hemşirelerin sahip oldukları liderlik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 2008;1-15.
• 22. Dinçer M, Öksüz B. Hizmetkar liderlik anlayışı ile örgütsel vatandaşlık davranışı geliştirmek. Erciyes İletişim Dergisi, 2011;2(2):2-18.
• 23. Greenleaf R.K. Servant leadership: A journey into the nature of legitimate power and greatness. 25th Ed. New Jersey, USA: Robert K. Greenleaf Center, Inc.; 2002.
• 24. Hall HH. An Exploration of the relationship between servant leadership characteristics of nurse leaders and the perceptions of empowerment among their followers. Dissertation. Indiana Wesleyan University; 2015.
• 25. Topaloğlu C, Yalçıntaş M. The relationship between servant leadership behaviours and organisatinal citizenship behaviour and work satisfaction in local governments. Global Business Research Congress (GBRC), May 24-25, 2017, Istanbul, Turkey.
• 26. Satır F. İşgörenlerin otantik ve hizmetkâr liderlik algılamalarının performansları üzerine etkileri: Kayseri Organize Sanayi Bölgesinde bir işletme uygulaması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2017.
• 27. Park MH, Hwang CJ. Relationship between servant leadership of nurse managers and positive thinking and organizational commitment of nurses. 「한국비교정부학보」 제19권 제1호, 2015;3:49-77.