Health Educatation Activities of The Nurses Working İn The Primary Care Health Services Towards Disabled Persons

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 51 - 61, 10.02.2019

Nihal Ayyıldız Sevim Ulupınar

https://doi.org/10.17681/hsp.434482

Öz

Purpose: The purpose of this study is to determine the health education activities of the nurses working in the primary care health services towards disabled persons and the challenges they encounter. Method: The sampling of the study consisted of 181 nurses employed in primary care health institutions located in the South Region of Istanbul’s Anatolian Side. The data was collected by using a survey including 18 questions which were related with the subjects’ demographic characteristics, their health training activities towards disabled persons, and the difficulties they faced during the training. Findings:  87.3% of the nurses stated that they have rarely provided care for the disabled while they are at work.  60.2% of them trained the individual and the family together.   64.6 % determined their training needs according to their own judgements.  51.9% applied a standard training curriculum while 95.6% expressed that their institution does not have any training materials towards people with disabilities.  The subjects ordered the difficulties they experienced during their training of the disabled as follows:  the lack of adequate training materials (62.4%); not knowing how to approach the disabled (45.3%); having not enough time to allocate for training (38.7%); and feeling themselves incompetent (26 %). The subjects stated that they have had difficulty mostly in providing training for the people with mental disabilities (58.7%) while 76.2% expressed that health professionals have to receive training about how to approach the disabled. Conclusion:  It was found that there is not a statistically significant difference between the socio-demographic characteristics of the nurses and the health education activities towards the disabled persons and the difficulties experienced.  

Anahtar Kelimeler

Disabled persons, health education, nurse

Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hemşirelerin Engelli Bireylere Yönelik Sağlık Eğitimi Etkinlikleri

Öz

Amaç:
Birinci
basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hemşirelerin engelli bireylere yönelik
sağlık eğitimi faaliyetlerini ve yaşadıkları güçlükleri belirlemektir. Yöntem:
Araştırmanın örneklemini, Anadolu Yakası Güney Bölgesinde birinci basamak
sağlık kurumlarında görevli toplam 181 hemşire oluşturmuştur. Veriler;  katılımcıların demografik özellikleri,
engelli bireylere yönelik sağlık eğitim faaliyetleri ve eğitimlerde yaşadıkları
güçlükleri içeren 18 sorudan oluşan anket formu kullanılarak toplanmıştır. Bulgular:
Hemşirelerin,
%87.3’ü mesleki uygulamaları sırasında engelli bireylerle nadiren
karşılaştığını ifade etmiştir. Hemşirelerin 
%60.2’si birey ve aileye birlikte eğitim verdiğini; %64.6’sı kendi
gözlem ve kararı doğrultusunda eğitim gereksinimlerini belirlediğini; %51.9’u standart bir eğitim içeriği kullandığını; %95.6’sı
kurumlarında engelli bireylere yönelik eğitim materyalinin bulunmadığını
belirtmiştir. Hemşireler engelli
bireylere eğitim yaparken yaşadığı güçlükleri, uygun eğitim materyalinin
olmaması (%62.4), engelli bireye
nasıl yaklaşacağını bilmeme (%45.3), eğitime ayıracak yeterli zamanın olmaması (%38.7), kendini yetersiz hissetme (%26) şeklinde
sıralamıştır. Hemşireler engelli bireylere yönelik sağlık eğitimi
faaliyetlerinde en çok zihinsel engelli (%58.7) bireylere eğitim yaparken
güçlük çektiğini belirtmiş ve sağlık profesyonellerinin engelli bireye yaklaşım
konusunda eğitim alması (%76.2) 
gerektiğini ifade etmiştir. Sonuç:
Hemşirelerin sosyo-demografik özellikleri ile engelli bireylere yönelik sağlık
eğitimi faaliyetleri ve yaşanan güçlükler arasında istatistiksel olarak anlamlı
fark bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Engelli birey, sağlık eğitimi, hemşire

Kaynakça

• KAYNAKLAR1. Aykut M, Ceyhan O, Çetinkaya F. ve ark. Sağlık Eğitimi. Ed. Y Öztürk, F Çetinkaya. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları No 116; 1999. 2. Bahar Z, Bayık A. Sağlığın Geliştirilmesi ve Sağlık Eğitimi, DSÖ: LEMON Hemşirelikte Eğitim Materyali. 1. Baskı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Matbaası No:605, Bölüm 5; 1997.
• 3. Tabak RS. Sağlık Eğitimi. Ankara: Somgür Yayıncılık; 2000.
• 4. Tuncel N, Şanlı T, Perk M. Halk Sağlığı Hemşireliği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları; 1993.
• 5. Bahar Z. Halkın sağlık eğitimine katılımını etkileyen faktörler. III. Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu Kitabı. İstanbul, 1993;178-194.
• 6. Taşocak, G. Hasta Eğitimi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi; 2007.
• 7. Yıldırım Sarı H, Altıparmak S. Ebe ve hemşirelerin zihinsel engelli çocuklarla ilgili bilgileri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2008;7(2):127-132.
• 8. Seviğ Ü. Yaşam Sağlık ve Çevre. DSÖ: LEMON Hemşirelikte Eğitim Materyali, 1. Baskı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Matbaası, Bölüm 1;1998.
• 9. Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor? T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı http://eyh.aile.gov.tr/data/545886b5369dc3281c69af4f/toplum_ozurlulugu_nasil_anliyor.pdf Erişim:03.09.2017
• 10. Karaca S. Görme engelli ergenlerin saptanan gereksinimlerine yönelik geliştirilen eğitim programının etkinliğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. 2006.
• 11. Karadağ G. Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden algıladıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2009;8(4):315-322.
• 12. Türkiye Özürlüler Araştırması 2002, http://www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=14, Erişim:01.09.2016).
• 13. Timur S, Ege E, Bakış E. Engelli kadınların üreme sağlığı sorunları ve etkileyen faktörler. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006;10(1):51-58.
• 14. Scullion PA. Disability in a nursing curriculum. Disability & Society. 1999;14(4):539-559.
• 15. 25.05.2010 tarih ve 27591 sayılı Resmi Gazete. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/05/20100525-10.htm (14.11.2015).
• 16. Özürlülerin sorun ve beklentileri araştırması 2010. www.turkstat.gov.tr/IcerikGetir.do%3Fistab_id%3D244 Erişim: 01.09.2016
• 17. Diken İH, Sucuoğlu B. Sınıfında zihin engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi. 1999;2(3):25-39.
• 18. Orel A, Töret G, Zerey Z. Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2004;5(1):23-33.
• 19. Barutçugil İ. Eğitimcinin Eğitimi. 2. Baskı. İstanbul: Kariyer Yayıncılık; 2002.
• 20. Kurt İ. Yetişkin Eğitimi. 1.Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2000.
• 21. Çetin Ç. Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2004;5(1):35-46
• 22. Ünlü H, Karadağ A, Taşkın L, Terzioğlu F. Onkoloji alanında çalışan hemşirelerin yerine getirdikleri rol ve işlevler. HEMARGE Derg. 2010;12(1):13-28.
• 23. Yılmaz A. Bozkır’da çalışan sağlık görevlilerinin sağlık eğitimi konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya. 2007.
• 24. Akçin Şenyuva E. Yataklı tedavi kurumlarında hasta eğitimine yönelik hemşirelik etkinlikleri. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006;14,109-122.
• 25. Babacan E, Ulupınar Alıcı S. Hemşirelerin, hasta eğitimi rol ve faaliyetlerine ilişkin düşünceleri. HEAD. 2008;5(2):29-36.
• 26. Taşkın EO, Seyfe Şen F, Aydemir Ö, Demet MM, Özmen E, İçelli İ. Türkiye’de kırsal bir bölgede yaşayan halkın şizofreniye ilişkin tutumları. Türk Psikiyatri Derg. 2002;13(3):205-214.
• 27. Yüksel EG, Taşkın EO. Türkiye’de hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatri Derg. 2005;6(2):113-121.