Hunlardan Osmanlı Dönemine: Türk (Eğri) Kılıcının Gelişim Süreci

Yıl 2020, Sayı: 2, 59 - 110, 27.12.2020

Batuhan Yıldız

Öz

Bu makalenin amacı Türk eğri kılıcının tarihsel gelişim sürecini, üretim aşamalarını ve yapımında kullanılan ham maddeyi anlatmaktır. Bizi bu çalışmayı yapmaya iten ana sebep ise Türk kılıcı hakkında yapılan çalışmaların azlığı bir büyük kısmının ise yetersiz olmasıdır. Birkaç istisna dışında bizi bu düşünceye iten sebep ise yapılan kılıç tanımlarında gördüğümüz ciddi hatalar, üretim aşamalarının göz ardı edilerek daha çok kılıç-kültür ilişkisi içinde konunun değerlendiriliyor oluşu oldu. Bu sebeplerden dolayı makale içerisinde doğru bir kılıç tanımı yapmaya özen gösterilmiştir. Ayrıca konuyu kılıç-kültür ilişkisinden uzak, yalnızca Türk eğri kılıcını teknik düzeyde ele alarak kılıcın bin yıldan uzun süregelen form değişikliği ve gelişim süreci anlatılmaya çalışılmıştır. Makale içerisinde bazı noktalarda Türk eğri kılıcının etkilediği ve sonradan ortaya çıkan bazı kılıç türlerine de değinilmiştir. Bu sayede Türk kılıcının farklı coğrafyalarda yeni kılıç türlerinin de ortaya çıkmasına olanak verdiği anlatılmak istenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk Eğri Kılıcı, Kama, Pota Çeliği, Demir, Kabza, Balçak, Namlu

Kaynakça

• AKAY, Tolga, “19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Kılıç”, Tarihe Yön Veren Silah Kılıç, ed. Tolga Akay ve Süleyman Tekir, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2019, s. 141-160
• ALEXANDER, David, “Swords and Sabers During the Early Islamic Period”, Gladius, Sayı 21 (2001), s. 193-220
• AYDIN, Hilmi, Sultanın Silahları, Ankara Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 2007
• BAKIR, Abdulhalik, “Ortaçağ İslam Dünyasında Madenler ve Maden Sanayi”, Belleten, Sayı 232 (1998), s. 519-595
• BAY, Serdar, “Kılıç İmalatında Kullanılan Çelik Türleri ve Şam Çeliği”, ed. Tolga Akay ve Süleyman Tekir, Tarihe Yön Veren Silah Kılıç, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2019, s. 291-328
• BİKKUL, Ahat Ural, “Topkapı Sarayı Müzesindeki Türk Kılıçları Üzerine Bir İnceleme”, Türk Etnografya Dergisi, Sayı 4 (1962), s. 20- 28
• BOZKURT, Nebi, “Kılıç”, DİA, TDV Yayınları, Ankara 2002, c. 25, s. 405-408
• BURTON, Richard F, The Book Of The Sword, Chatto and Windus, London 1884
• DEMMIN, Auguste, An Illustrated History of Arms and Armour From the Earliest Period to The Present Time, G. Bell & Sons LTD, London 1911
• DOĞANTEKİN, Ersin, “Kılıçhane”, Tarihe Yön Veren Silah Kılıç, ed. Tolga Akay ve Süleyman Tekir, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2019, s. 129-140
• DUMAN, İbrahim, Büyük Selçuklu Ordusunda Kullanılmış Savaş Aletleri, Selenge Yayınları, İstanbul 2020
• ERALP, T. Nejat, Tarih Boyunca Türk Toplumunda Silâh Kavramı ve Osmanlı İmparatorluğunda Kullanılan Silâhlar, TTK Basımevi, Ankara 1993
• GÖKSU, Erkan, Türk Kültüründe Silah, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2008
• GÖKSU, Erkan, Türkiye Selçuklularında Ordu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2018
• HOROZ, Kayahan, “Türk Kılıcının Bin Yılı: MS VIII.-XVIII. Yüzyıllar”, Yeni Bir Askeri Tarih Özlemi Savaş, Teknoloji ve Deneysel Çalışmalar, ed. Kahraman Şakul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2013, s. 42-56
• KAHRAMAN, Mutlu, “Türk-Bozkır Tarihinde Kılıç”, Tarihe Yön Veren Silah Kılıç, ed. Tolga Akay ve Süleyman Tekir, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2019, s. 31-62
• KHORASANİ, Manochehr Mostagh, “İran Shamshir’inin (Şimşir) Tarihi”, Tarihe Yön Veren Silah Kılıç, ed. Tolga Akay ve Süleyman Tekir, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2019, s. 245-272
• MANGALTEPE, İsmail, “Arkeolojik Buluntulara Göre Avar, Peçenek ve Kuman-Kıpçaklarda Askeri Teçhizat”, ed. Feridun M. Emecen, Eskiçağ’dan Modern Çağ’a Ordular, Kitabevi, İstanbul 2008, s. 121- 152
• ÖCAL, Süleyman, “Kılıç”, Tarihe Yön Veren Silah Kılıç, ed. Tolga Akay ve Süleyman Tekir, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2019, s.15- 30
• ÖGEL, Bahaeddin, “Türk Kılıcının Menşe ve Tekâmülü Hakkında”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Sayı 5 (1948), c. 6, s. 431-460
• ÖGEL, Bahaeddin, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1971
• SAMİ, Şemseddin, Kâmûs-ı Türkî (Latin Harfleriyle), İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2011
• YÜCEL, Ünsal, “Türk Kılıç Ustaları”, Türk Etnografya Dergisi, Sayı 7- 8 (1964-1965), s. 59-98