Öz
Kara barutun teknik olarak anlaşılması, kullanıldığı silahların ve bunların performansının öğrenilmesi askerî tarih bakımından oldukça önemlidir. Baruthane ve barut üzerine yapılan çalışmalarda üretim süreçlerine dair bilgiler verilmesine rağmen henüz deneysel bir çalışma yapılmamıştır. Bu eksikliği gidermek ve Osmanlı devri barut üretimine dair doğrudan bilgi sahibi olmak amacıyla kara barutu teknik anlamda daha iyi anlamak, yeniden üretmek ve test-gözlem metoduyla barutun kalitesini ölçmek için bir çalışma yapılmıştır. Bu amaçla kara barut hakkındaki Türkçe ve yabancı eserler incelenmiş, barut hakkındaki bilgiler tasnif edilmiştir. İncelenen teorik mahiyetteki çalışmalar dikkate alınarak kara baruta deneysel açıdan yaklaşılmıştır. Çalışmada öncelikle kara barutun bileşenleri ele alınmıştır. Böylece bu bileşenlerin önemleri ve rolleri hakkında daha net bilgiler sunulması, konunun daha iyi kavranması amaçlanmıştır. Ardından bireysel imkânlar ile başlanan kara barut üretimi projesinde yapılan barut örneklerinin üretiminde kazanılan tecrübeler ve yanma sonuçları hakkında edinilen gözlemler aktarılmıştır. Bu örnekler üzerinden barut üzerindeki fiziksel değişimler, nedenleriyle birlikte açıklanmıştır. Barut testleri hakkında aktarılan tecrübeler, bireysel olarak yürütülen söz konusu projenin başlangıç aşamasındaki tecrübeleri ihtiva etmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ÁGOSTON, Gábor, Barut Top ve Tüfek Osmanlı İmparatorluğu’nun Askeri Gücü ve Silah Sanayisi, çev. Tanju Akad, Kitap Yayınevi, İstanbul 2006
- ÁGOSTON, Gábor, Osmanlı’da Strateji ve Askeri Güç, çev. M. Fatih Çalışır, Timaş Yayınları, İstanbul 2019
- BLACK, Jeremy, Savaş ve Teknoloji, çev. Cengiz Yücel, Doruk Yayınları, İstanbul 2019
- CHASE, Kenneth, Ateşli Silahlar Tarihi, çev. Füsun Tayanç ve Tunç Tayanç, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2008
- ÇETİN, Birol, Osmanlı İmparatorluğu’nda Barut Sanayi 1700-1900, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2001
- EMECEN, Feridun, Osmanlı Klasik Çağında Savaş, Timaş Yayınları, İstanbul 2015
- GÖLEN, Zafer, Osmanlı Devleti’nde Baruthâne-i Âmire (XVIII. Yüzyıl), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2006
- GÜDÜL, İzzet, Barut ve Patlayıcı Maddeler, T.C. Deniz Basımevi, Ankara 1946
- HALL, Bert S., Weapons and Warfare in Renaissance Europe Gunpowder, Technology, and Tactics, The Johns Hopkins University Press, Baltimore 1997
- KELLY, Jack, Gunpowder Alchemy, Bombards, And Pyrotechnics: The History of the Explosive That Changed the World, Basic Books, New York 2005
- SMITH, Geoff, “Saltpetre: the Soul of Gunpowder”, Journal of the Ordnance Society, Sayı 27 (2020)
- SMITH, Geoff, “Sulphur: The Trigger of Gunpowder”, Journal of the Ordnance Society, Sayı 28 (2021)
- ŞİMŞEK, Galip, Barut ve Patlayıcı Maddeler ve Malzemesi Muayeneleri, c. 1, Askeri Fabrikalar Basımevi, Ankara 1945
- Geoff Smith, “Charcoal the fuel of Gunpowder”, https://www.academia.edu/51292275/Charcoal_the_fuel_of_Gunpowder (Erişim tarihi: 11.04.2022)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Sayı: 5 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları