Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumlarının ve Algılarının İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 0 - 0, 31.07.2016

Ezgi Taştekin Şuheda Bozkurt Yükçü , Aslı İzoğlu İbrahim Güngör Ayşe Elif Işık Uslu , Haktan Demircioğlu

Öz

Özet

Çok kültürlülük; çeşitli kültürel grupların varlığının kabul edilmesi ve bu çeşitli kültürel grupların bir arada uyumlu bir şekilde yaşaması olarak tanımlanabilmektedir. Çok kültürlü eğitim ise, eğitim politikalarında ve öğretim ortamlarında kültürel farklılıklara değer veren bir yaklaşımdır. Çok kültürlü eğitim; farklılıklara saygı, eşitlik, adalet, empati, kabul ve anlayış gibi toplumsal bütünlüğe yönelik ilkeleri ve eğitim ortamlarında eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeyi, öğrenme ile günlük yaşam deneyimleri arasında bağlantı kurarak öğrencilerin akademik başarılarını arttırmayı içermektedir. Bu araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumlarının ve algılarının ortaya konması amaçlanmıştır. Karma modele göre tasarlanmış araştırmanın nicel boyutunda Türkiye’nin farklı şehirlerinde görev yapan 252, nitel boyutunda ise -nicel boyuttan bağımsız olmak üzere- 11 okul öncesi öğretmeni çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grupları, basit rastgele örnekleme yöntemi ile oluşturulmuştur. Nicel boyutta, okul öncesi öğretmenlerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Sedat Yazıcı ve arkadaşları (2009) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Öğretmenlerin Çok Kültürlü Tutum Ölçeği  (ÖÇTÖ)”; nitel boyutta ise araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan “Yapılandırılmış Bireysel Görüşme Formu” kullanılmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin tutumları çeşitli değişkenler açısından ele alınmış; çok kültürlü eğitime yönelik algılarının nitel olarak betimlenmesi sağlanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda verilerin analizi SPSS 20.0 ile gerçekleştirilmiş; nitel boyutunda ise betimsel analiz tekniği ile çözümlenen kodlamalar ve temalarNvivo 9.0. programından yararlanılarak oluşturulmuştur. Bulgular incelendiğide, araştırmaya katılan öğretmenlerin çokkültürlülüğe ilişkin tutumları ÖÇTÖ ile değerlendirildiğinde, genel anlamda öğretmenlerin olumlu bir tutuma sahip oldukları, çokkültürlülüğe ilişkin algıları bireysel görüşme niteliğinde değerlendirildiğinde ise, öğretmenlerin yine olumlu bir algıya sahip oldukları ancak uygulama noktasında yetersiz kaldıkları görülmüştür.

Anahtar Sözcükler

Çokkültürlülük, çokkültürlü eğitim, okul öncesi eğitim, öğretmen tutumları

Kaynakça

• American Psychology Assosiation (2002). Guidelines on multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. 24 Ağustos 2015 tarihinde http://www.apa.org/pi/oema/resources/policy/multicultural-guideline.pdf adresinden alınmıştır.
• Aydın, H. (2012). Multicultural education curriculum development in Turkey. Mediterranean Journal of Social Sciences, 3(3), 277-286.
• Aydın, H. (2013). Dünyada ve Türkiye’de çokkültürlü eğitim tartışmaları ve uygulamaları. Ankara: Nobel Yayınları.
• Banks, J. A.,Cookson, P., Gay, G., Hawley, W. D., Irvine, J. J., Nieto, S., Schofield, J. W., Stephan, W. G. (2001). Diversity within unity: Essential principles for teaching and learning in a multicultural society. Phi Delta Kappan, 196-203.
• Banks, J. A. (1993). Multicultural education: Historical development, dimensions, and practice. Review of Research İn Education, 3-49.
• Başarır, F., Sarı, M. ve Çetin, A. (2014). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim algılarının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(2), 91-110.
• Bennett, C. (2001). Genres of research in multiculturaleducation. Review of Educational Research, 71(2), 171-217.
• Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34).
• Çoban, A.E., Karaman, N.G. ve Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi. 10(1), 125-131.
• Gay, G. (1994). A synthesis of scholarship in multicultural education. Urban Monograph Series.
• Herring, R.D. ve White, L. M. (1995). School counselors, teachers, and the culturally compatible classroom: Partnerships in multicultural education. The Journal of Humanistic Education and Development, 34(2), 52-64.
• Hidalgo, F.,Chávez-Chávez, R., ve Ramage, J. (1996). Multicultural education: Landscape for reform in the twenty-first century. Handbook of Research on Teacher Education, 761-778.
• Kallen, H. M. (1924). Culture and democracy in the United States [Elektronik sürüm]. Transaction Publishers.
• Kaya, İ. ve Aydın, H. (2014). Çoğulculuk, çokkültürlü ve çok dilli eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kaya, Y. ve Söylemez, M. (2014). Öğretmenlerin çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitim hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi: (Diyarbakır örneği). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 128-148.
• Parekh, B. (2002). Çokkültürlülüğü yeniden düşünmek. Ankara: Phoenix Yayınları
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çokkkültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. Intenational Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 154-164.
• Polat, S. (2012). Okul müdürlerinin çok kültürlülüğe ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(42).
• Yazıcı, S., Başol, G., ve Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: Bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 229-242.