SIVI DENGESİ VE SPORCU PERFORMANSINA ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 131 - 136, 30.09.2020

Kübra Derya İpek

Öz

Vücutta oluşan biyokimyasal ve fizyolojik fonksiyonlar vücudun sıvı dengesine bağlı olarak gelişmektedir. Yaşanılan bölgeye göre çevre şartları, yapılan antrenman ve fiziksel aktiviteler, sıvı olarak vücudun ihtiyaç duyduğunun altında sıvı alımı gerçekleşmesi vücuttaki sıvı dengesini olumsuz etkilemektedir. Bu sıvı dengesinin olumsuz etkilenmesi özellikle sporcularda antrenman ve müsabaka sıralarında terlemeye bağlı olarak fazla sıvı elektrolit kaybı ile gerçekleşmektedir. Vücut sıvıları azalarak sıvı dengesi sağlanmadığında termoregülasyonda da bozulma gerçekleşmektedir. Bu tür durumlardan sporcunun korunması için günlük belirli sıklıklarda belirli miktarda sıvı alınması gerekmektedir. Özellikle sporcuların antrenman öncesi, antrenman sırasında ve antrenman sonrasında sıvı tüketimlerini planlı olarak yapması performans açısından önem taşımaktadır. Alınması gereken sıvının miktarları, türü bireyden bireye değişiklik göstereceğinden sporcunun yaşam durumuna göre ayarlanması sporcunun başarısında oldukça etkili olabilmektedir. Yine sporcuda sıvı dengesini kontrol edecek, sıvı kaybının anlaşılabileceği birçok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler doğrultusunda da sporcu sıvı dengesi durumunu tespit edebilmeli ve kendi ihtiyacına göre sıvı tüketimine önem vermesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Atletik performans, Antrenman, Dehidrasyon, Hidrasyon

Kaynakça

• 1. Baysal A, 2014. Beslenme 15. Baskı. Ankara, Hatiboğlu Yayınevi, s.109
• 2. Casa DJ, Armstrong LE, Hillman SK, Montain SJ, Reiff RV, Rich BSE, Roberts WO, Stone JA, 2000. National athletic trainers. Association position statement. Fluid replacement for athletes. J Athl Train. 35(2). p. 212-24
• 3. European Food Safety Authority (EFSA). Scientific opinion on dietary referance values for water. EFSA Journal 2010, 8(3):1459-1497
• 4. Sawka MN, Montain SJ, Latzka WA, Hydration effects on thermoregulation and performance in the heat. Comp Biochem Physiol 2001. 128:679-690
• 5. Dunford M, Doyle JA. Water and electrolytes. Nutrition for sport and exercise, 3rd ed., China: CENGAGE Learning, 2015; 240-253
• 6. Casa J.D, Clarkson, M.P, Roberts, O.W. “American Collage of Sports Medicine Roundtable on Hydration and Physical Activity: Consensus Statements”. Curr Sports Med Rep, 4:115-127, 2005
• 7. American Collage of Sports Medicine, Sawka MN, Burke LM, Fichner ER. American Collage of Sports Medicine position stand. Exercise and fluid replacement. Med Sci Sport Exerc 39(2):377-390, 2007.
• 8. Kenefick RW, Cheuvront SN, Hydration for recreational sport and physical activity Nutrition 70(Suppl 2):S137-S142, 2012.
• 9. Oppliger, R.A, Bartok, C. “Hydration Testing of Athletes”, Sports Med, 32 (15) 952-971, 2002.
• 10. Grenz H. Fuel fort he body: Nutrition and athletic performance. 2010; 1-12
• 11. TÜBER (2016) Türkiye Beslenme Rehberi, T.C Sağlık Bakanlığı Yayın No. 1031, Ankara
• 12. Evans GH, James LJ, Shirreffs SM, Maughan RJ. Optimizing the restoration and maintenance of fluid balance after exercise-induced dehydration. J Appl Physiol 2017. 122:945-951
• 13. Potgieter S. Sport nutrition: A review of the latest guidelines for exercise and sport nutrition from the American Collage of Sport Nutrition, the International Olympic Committee and the International Society for Sports Nutrition. S. Afr J Clin Nutr 2013, 26(1):6-16
• 14. Ersoy G, 2004. Egzersiz ve spor yapanlar için beslenme. 3. Baskı, Ankara, Nobel Yayınevi, s. 118-185-212
• 15. Maughan R, Shirreffs S, 2004. Exercise in the heat: challenges and opportunities. J Sports Sci. 22 (10). P. 917-27
• 16. Armstrong, L.E, Maresh, C.M, Castellani J.W, Bergeron, M.F, Kenefick, R.W, Lagasse, K.E, Riebe, D. “Urinary Indices of Hydration Status”, Int J Sport Nutr,_Sep4(3):265-79, 1994
• 17. Duvillard SP, Braun WA, Markofski M, Beneke R, Leithauser R, Fluids and hydration in prolonged endurance performance. Nutrition 2004, 20(7).651-656
• 18. Montain, S.J. “ Hydration Recommendations for Sport 2008”. Curr Sports Med Rep. Jul-Aug;7(4):187-92, 2008.
• 19. Esen S. 2017 Profesyonel Futbolcularda Rehidrasyonun Bazı Elektrolit Düzeyleri Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya , ( Danışman: Doç. Dr. Süleyman Patlar)
• 20. American College of Sports Medicine (ACSM) (Online). Selecting and effectively using hydraiton for fitness. Available from (http ://www.acsm.org/). (Accessed 2017 September 09).
• 21. Hawley, J., Burke L. “Peak Performance Training And Nutritional Strategies For Sport.”, Part 3, P 283-291, 1998.
• 22. Mitchell M, Philips MD, Mercer SP, Baylies HL, Pizza FX, 2000. Postexercise rehydration: effet of NA+ and volume on restoration of fluid spaces and cardiovascular function. J Appl Physiol, 89, 1302-18.
• 23. Anastasiou CA, Beer M, Georgakakis C, Koutsari C, Sidossis LS, Skenderi K, 2004. Effect of maltose-containing sports drinks on exercise performance. Int J Sport Nutr Exerc Metab, 14 (6), 609-25
• 24. Maughan RJ, Shirreffs SM, Watson P, 2007. Exercise, Heat, Hydration and the brain. Eur J Clinl Nutr 26(5), 604-12
• 25. Güneş Z. 2013. Spor ve beslenme, 6.Baskı, Ankara, Hazar Matbaacılık, s.43-47
• 26. Grandjean AC, Campbell SM. 2004. Hydratio: fluids for life. ILSI North America.
• 27. Ivy J, Portman R, 2004. Nutrient timing: The future of sports nutrition. USA, Basic Health Publications, s.49-56
• 28. Sports Nutrition Guide 2002. Minerals, Vitamins & Antioxidants for Athletes
• 29. Kenney W. 2008. Dietary water and sodium requirements for active adults. Gatorade Sports Science Institute. 110-17
• 30. Journal Of The Academy Of Nutrıtıon And Dıetetıcs, Position Of The Academy Of Nutrition And Dietetics, Dietitians Of Canada, And The AmericanCollege Of Sports Medicine: Nutrition And AthleticPerformance, 2016 By The Academy Of Nutrition And Dietetics, AmericanCollege Of Sports Medicine, And Dietitians Of Canada
• 31. Paik IY, Jeong MH, Jin HE, Kim YI, Suh AR, Cho SY, Roh HT, Jin CH, and Suh SH. Fluid replacement following dehydration reduces oxidative stress during recovery. Biochem Biophys Res Commun 383: 103-107, 2009.