SALGIN HASTALIKLARIN KADIN SAĞLIĞINA YANSIMALARI

Yıl 2021, - I. Ulusal Kadın Sağlığı Kongresi Özel Sayısı, 87 - 92, 30.04.2021

Ebru Öztürk , Zehra Can

https://doi.org/10.48124/husagbilder.799945

Cited By: 1

Öz

Geçmişten günümüze Dünya tarihinde bakıldığında birçok salgın hastalık yer almıştır. Dünya’yı etkileyen ve birçok insanın ölümüne yol açan salgın hastalıklar önemli bir halk sağlığı problemidir. Bu salgınlardan kara veba, kolera, İspanyol gribi, HIV/AIDS, domuz gribi (H1N1), zika virüsü ve Covid-19 en göze çarpan salgın hastalıklar olarak karşımıza çıkmaktadır. Salgın hastalıklar kadınları ve erkekleri farklı şekilde etkilemektedir. Risk grubunda olan kadınlarda özellikle de gebelerde salgın hastalıkların etkisi daha farklı görülmüş ve gelecek nesil üzerinde de olumsuz etkiler bırakabilmiştir. Salgınlar hastalıklar üreme sağlığı ve cinsel sağlığı da çeşitli şekillerde etkileyebilmektedir. Bunların sonucunda da anne ve yenidoğan ölümlerinde artış, doğum kontrol yöntemi taleplerinin karşılanamaması, cinsel yolla bulaşan hastalıkların ve güvenli kürtajın artması, abortus, travma sonrası stres bozukluğu, depresyon, intihar ve şiddet görülebilmektedir. Bu sebeple salgın hastalıklarda kadınların ayrı olarak ele alınması önem kazanmaktadır. Bu derlemede HIV/AIDS, H1N1 (domuz gribi), zika virüsü ve koronavirüsler gibi dünyada göze çarpan salgın hastalıkların kadın sağlığına yansımaları incelenecek olup, salgın hastalıklarda kadın sağlığının önemi vurgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Salgın hastalıklar, kadın, sağlık

Kaynakça

• World Health Organization. Managing epidemics: key facts about major deadly diseases. World Health Organization, 2018.
• Samal J. A historical exploration of pandemics of some selected diseases in the world. International Journal of Health Sciences and Research; 2014; 4(2): 165-169.
• BBC News Türkçe. Pandemi nedir, ülkeleri nasıl etkiler? - Dünya Sağlık Örgütü koronavirüsü pandemi ilan etti [Internet]. Erişim Tarihi:27.08.2020. Erişim Adresi:https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51614548.
• Eşidir VO, Bak G. Geçmişten günümüze İspanyol Gribi'ne Türkiye'den bakış. Ankara. Iksad Publications; 2020.
• Can, HB. Olağanüstü durumlarda geliştirilen sosyal politikaların dezavantajlı gruplar üzerindeki etkisinin sosyal hizmet perspektifinden değerlendirilmesi: Covid-19 pandemisi Türkiye örneği. Sosyal Hizmet, 2020; 47.
• Richardson ET, Collins SE, Kung T, Jones HJ, Tram KH, Boggiano VL, Bekker LG, Andrew ZR. Gender inequality and HIV transmission: A global analysis. Journal Of The International AIDS Society; 2014;17.1: 19035.
• Yıldırım C. Covıd-19: Cinsiyet bağlamında değerlendirme. Sosyal Hizmet, 2020; 94.
• Zarulli V, Jones, JAB, Oksuzyan A, Lindahl-Jacobsen R, Christensen K, Vaupel JW. Women live longer than men even during severe famines and epidemics. Proceedings of the National Academy of Sciences; 2018; 115(4): E832-E840.
• Karlberg J, Chong DSY, Lai WYY. Do men have a higher case fatality rate of severe a cute respiratory syndrome than women do?. American journal of epidemiology; 2004; 159(3): 229-231.
• Chen X, Chughtai AA, Dyda A, MacIntyre CR. Comparative epidemiology of Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) in Saudi Arabiaand South Korea. Emerging Microbes & İnfections; 2017 6(1): 1-6.
• Evcili F, Demirel G. Covid-19 pandemisinin kadın sağlığına etkileri ve öneriler üzerine bir değerlendirme. Türk Fen ve Sağlık Dergisi; 2020; 1(2): 1-2.
• Yağmur Y. 3. Ünite: COVID-19’un kadın sağlığı üzerine etkileri. Yeni koronavirüs hastalığının toplum üzerine etkileri. Malatya. İnönü Üniversitesi Yayınevi; 2020; (27).
• Tümer A, Ünal S. HIV/AIDS epidemiyolojisi ve korunma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi; 2016; 4(4).
• World Health Organization. Summary of the global HIV epidemic, 2019 [Internet]. Erişim Tarihi: 27.08.2020. Erişim Adresi: https://www.who.int/hiv/data/2019_summary-global-hiv-epi.png.
• Quınn TC, Overbaugh J. HIV/AIDS in women: an expanding epidemic. Science; 2005; 308(5728): 1582-1583.
• Burruano L, Yury K. "HIV/AIDS epidemic in Eastern Europe: recent developments in the Russian Federation and Ukraine among women." Gender Medicine; 2009;6(1): 277-289.
• Moran NF, Moodley J. The effect of HIV infection on maternal health and mortality. International Journal of Gynecology & Obstetrics; 2012; 119: S26-S29.
• McIntyre J. "Mothers infected with HIV: reducing maternal death and disability during pregnancy. British Medical Bulletin; 2003; 67(1): 127-135.
• Calvert C, Ronsmans C. The contribution of HIV to pregnancy-related mortality: a systematic review and meta-analysis. AIDS; 2013;27(10):1631-1639.
• Mıottı PG, Taha ET, Kumwenda et al. HIV transmission through breastfeeding: a study in Malawi. Jama;1999; 282 (8): 744-749.
• Alvarenga WA, Nascimento LC, Leal CL, Fabbro MRC, Bussodori JCC, Melo SSS, Ramod DC, Dupas G. Mothers living with HIV: replacing breastfeeding by infant formula. Revista Brasileira De Enfermagem; 2019; 72 (5): 1153-1160.
• Gupta G. Globalization, women and the HIV/AIDS epidemic. Peace Review; 2004; 16(1): 79-83.
• Jilani TN, Jamil RT, Siddiqui AH. H1N1 Influenza (Swine Flu) [Updated 2020 Jul 20]. In: StatPearls [Internet]. 2020, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
• Çalım T, İldan S. Üniversite Ögrencilerinin Domuz Gribi Ve Aşısı Hakkında Düşünceleri. Anatolian Journal of Clinical Investigation; 2011; 5(3).
• Toal, M, Agyeman-Duah K, Schwenk A, Yoong W. Swine flu and pregnancy. Journal of Obstetrics and Gynaecology; 2010; 30(2): 97-100.
• Michaan N, Amzallag S, Laskov I, Cohen Y, Fried M, Lessing JB, Many A. Maternal and neonatal outcome of pregnant women infected with H1N1 influenza virus (swine flu). The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine; 2012; 25(2): 130-132.
• Yates L, Pierce M, Stephens S, Mill AC, Spark P, Kurinczuk JJ, Valappil M, Brocklehurst M, Thomas SHL, Knight M. Influenza A/H1N1v in pregnancy: an investigation of the characteristics and management of affected women and the relationship to pregnancy outcomes for mother and infant. Health Technol Assess; 2010; 14(34), 109-82.
• World Health Organization. Zika virus disease [Internet]. Erişim Tarihi: 27.08.2020. Erişim Adresi: https://www.who.int/health-topics/zika-virus-disease#tab=tab_1.
• Brasil P, Pereira Jr JP., Moreira ME, Ribeiro Nogueira RM, Damasceno L, Wakimoto M, Zin AA, et al. Zika virus infection in pregnant women in Rio de Janeiro. New England Journal of Medicine; 2016; 375(24): 2321-2334.
• Honein MA, Dawson AL, Petersen EE, Jones AM, Lee EH, Yazdy MM, Ellington SR. Birth defects among fetuses and infants of US women with evidence of possible Zika virus infection during pregnancy. Jama; 2017; 317(1): 59-68.
• Dınız D. Zika virus and women. Cad. Saúde Pública; 2016; 32 (5).
• Duarte G, Moron AF, Timerman A, Fernandes CE, Mariani Neto C, Almeida Filho GLD, Andrade JBBD. Zika virus infection in pregnant women and microcephaly. Revista Brasileira de Ginecologia e Obstetrícia; 2017; 39(5): 235-248.
• Guarner J. Three emerging corona viruses in two decades: the story of SARS, MERS, and now COVID-19. American Journal of Clinical Pathology; 2020; 153(4): 420-421.
• Wong SF, Chow KM, Leung TN, Ng WF. Ng, TK., Shek CC, Lai ST. Pregnancy and perinatal outcomes of women with severe acute respiratory syndrome. American Journal Of Obstetrics And Gynecology; 2004;191(1), 292-297.
• Wong SF, Chow, KM, De Swıet M. Severe a cute respiratory syndrome and pregnancy. Bjog;2003; 110(7): 641.
• Swartz D, Graham A. Potential maternal and ınfant outcomes from coronavirus 2019-nCoV (SARS-CoV-2) ınfecting pregnant women: Lessons from SARS, MERS, and Other Human Coronavirus Infections. Viruses; 2020; 12(2): 194.
• London V, McLaren Jr R, Atallah F, Cepeda C, McCalla S, Fisher N, Minkoff H. The relationship between status at presentation and outcomes among pregnant women with COVID-19. American journal of perinatology; 2020; 37(10): 991.
• Davenport MH, Meyer S, Meah VL, Strynadka MC, Khurana R. Moms are not ok: COVID-19 and maternal mental health. Frontiers in Global Women's Health; 2020; Womens Health; 1(1).
• Ceulemans M, Hompes T, Foulon V. Mental health status of pregnant and breastfeeding women during the COVID‐19 pandemic: A call for action. International Journal of Gynecology & Obstetrics; 2020; 1(2).
• Aylaz R, Yıldız E. Yeni koronavirüs hastalığının toplum üzerine etkileri ve hemşirelik yaklaşımları. Malatya. İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2020.