Yaşlı Kadın Sağlığı

Yıl 2021, - I. Ulusal Kadın Sağlığı Kongresi Özel Sayısı, 73 - 86, 30.04.2021

Saime Erol

https://doi.org/10.48124/husagbilder.806261

Cited By: 2

Öz

Küresel olarak nüfus yaşlanmakta ve kadın/erkek oranı artmaktadır. Tüm dünyada yaşlı kadınlar erkeklerden daha uzun yaşamaktadırlar. Uzun yaşamalarının bir sonucu olarak kırılganlıkları artmakta ve yaşam kalitesi olumsuz yönde etkilenmektedir. Yaşlılık dönemi, sağlık, eş, ekonomik, rol, statü, yakın ilişki, sosyal destek gibi birçok kayıpların yaşandığı dönemi olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde yaşlı kadınlar, bir yandan kronik hastalıklar, kanserler, mental ve ruhsal hastalıklar ile bir yan dan da ekonomik yetersizlikler, bakım verici ve sosyal destek eksikliği ile baş etmeye çalışmaktadırlar. Bu sorunlar dikkate alınarak yaşlı kadınların sayısına, ihtiyaçlarına ve kültürüne uygun sağlık, ekonomik, politik çevresel düzenlemeler yapılmalı, sağlık ve refahlarının arttırılması hedeflenmelidir. Bu amaçla sağlık çalışanlarının gerontoloji ve geriatri alanında bilgi içeriklerinin genişletilmesine ihtiyaç vardır. Hemşirelerin gerontoloji hemşireliği alanında bilgi birikimleri, yetkinlikleri ve güçleri arttırılarak, yaşlıya evde bakım veren aile üyeleri, kurumdaki bakım ve destek personeli ile birlikte daha kaliteli bir hizmet sunması sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı,, Kadın,, Sağlık

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• 1. Kalınkara V. Temel Gerontoloji Yaşlılık Bilmi. 2. Basım, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık 2016. s:10-12.
• 2. Altındiş M. Yaşlılarda Güncel Sağlık Sorunları ve Bakımı. Ankara: Akademisyen Kitapevi; 2013; 20-35.
• 3. World Health Organization (WHO). Definition of an older or elderly person. World Health Organization. 2016. Available at: http://www.who. int/healthinfo/survey/ageingdefnolder/en/. Accessed on 3 August 2017)
• 4. World Population Prospects 2019: Highlights. [Internet]. 2019 [Erişim Tarihi 5 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/WPP2019_Highlights.pdf 5. Yaşlı Nüfusun Demografik Değişimi (2020). [Internet]. 2020 [Erişim Tarihi 29 Temmuz 2020]. Erişim adresi: https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/45354/yasli-nufus-demografik-degisimi-2020.pdf
• 6. Life Expectancy of the World Population. [Internet]. 2020 [Erişim Tarihi 20 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://www.worldometers.info/demographics/life-expectancy/#countries-ranked-by-life-expectancy
• 7. Türkiye İstatistik Kurumu. Hayat tabloları 2016-2018. [Internet]. 2019 [Erişim Tarihi 17 Ağustos 2020]. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=yQnpfl1F1jMpQsJ5YJC1Y1PNcDnJJ1BZRDjskHpyblCvZGkmnMkT!14049217?id=30712
• 8. The Demographics of Aging. [Internet]. [Erişim Tarihi 26 Ağustos 2020]. ]. Erişim adresi: http://transgenerational.org/aging/demographics.htm
• 9. National Vital Statistics Reports. [Internet]. [Erişim Tarihi 20 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://www.cdc.gov/nchs/products/nvsr.htm
• 10. Bayın G. Doğuşta ve ileri yaşta beklenen yaşam sürelerine etki eden faktörlerin belirlenmesi. Türk Aile Hek Derg 2016; 20 (3): 93-103. doi: 10.15511/tahd.16.21693
• 11. Ageing Europe - statistics on health and disability. [Internet]. [Erişim Tarihi 28 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Ageing_Europe_-_statistics_on_health_and_disability#Life_expectancy_and_healthy_life_years_among_older_people.
• 12. Stevens GA, Mathers CD, Beard JR. Global mortality trends and patterns in older women. Bulletin of the World Health Organization 2013;91:630-639. doi: http://dx.doi.org/10.2471/BLT.12.109710.
• 13. Carmel S. Health and well-being in late life: Gender differences worldwide. Front. Med. 2019; 6:218. doi:10.3389/fmed.2019.00218).
• 14. Altan Onat. TEKHARF 2017 Tıp Dünyasının Kronik Hastalıklara Yaklaşımına Öncülük. İstanbul, Logos Yayıncılık Tic. A.Ş. 2017. https://file.tkd.org.tr/PDFs/TEKHARF-2017.pdf.
• 15. World population ageing 2017 highlights. New York, NY: United Nations. [Internet]. [Eişim Tarihi 28 Ağustos 2020]. Erişim adresi: ttps://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WPA2017_Highlights.pdf ).
• 16. Yaşlılık ve Yaşlı Sağlığı. Ankara. Vize Yayı Evi, 2017. ss:188-196.
• 17. Leading Causes of Death in Females, United States. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://www.cdc.gov/women/lcod/index.htm
• 18. İstatistiklerle Yaşlılar, 2017. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Temmuz 2020]. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27595
• 19. World Population Ageing 2013. [Internet]. [Erişim Tarihi 29 Temmuz 2020]. Erişim adresi: https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WorldPopulationAgeing2013.pdf
• 20. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Kanser İstatistikleri Ankara, 2015 [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Temmuz 2020]. Erişim adresi:http://kanser.gov.tr/Dosya/ca_istatistik/ANA_rapor_2012sooonn.p
• 21. Ulcay D, Akın S. Yaşlı kanser hastaları ve hemşirelik bakımı. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Temmuz 2020]. Erişim adresi: http://openaccess.maltepe.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12415/5347
• 22. Meme Kanseri Tarama Programı Ulusal Standartları. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Temmuz 2020]. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-tarama-standartlari/listesi/meme-kanseri-tarama-program%C4%B1-ulusal-standartlar%C4%B1.html
• 23. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Temmuz 2020]. Erişim adresi: http://www.temd.org.tr/admin/uploads/tbl_bilgi/20180727162459-2018tbl_bilgid3d7f49f6d.pdf.Erişim tarihi. 10-07-2020).
• 24. American Cancer Society, Colorectal Cancer facts Figures 2017-2019. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://www.cancer.org/content/dam/cancer-org/research/cancer-facts-and-statistics/colorectal-cancer-facts-and-figures/colorectal-cancer-facts-and-figures-2017-2019.pdf
• 25. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Kanser İstatistikleri. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/Trkiye_Kanser_statistikleri_2016.pdf
• 26. Çürüklü GN, Yüceler Kaçmaz H. Kolorektal Kanserden Korunma ve Hemşirenin Sorumlulukları Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, GÜSBD 2017; 6(4):224-233).
• 27. World Cancer Report 2008. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Ağustos 2020]. Erişim adresi: http:// www.who. int/ cancer/publications/world_cancer_report2008/en/
• 28. Karadağ E, Aylaz R, Işık K, Yetiş G, Bayır B. Altmış yaş ve üzeri kadınlarda jinekolojik sorunlar. Sted. 2014;23(3):80; 29. Aras S, Varlı M, Gence G, Ayarcan ÖE, Yalçın A, Atlı T. Yaşlı kadınlarda jinekolojik problemler ve jinekolojik kanser tarama sonuçları. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2013;33(3):656- 62).
• 30. Abalı S, Hotun Şahin N. Yaşlılıkta jinekolojik sorunlar ve hemşirelik girişimleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2010;7(2):10-9
• 31. Beşen MA, Oskay ÜY. Bir Aile hekimliği bölgesinde yaşayan geriatrik kadınların jinekolojik şikâyetleri ve çözüm arayışlarının belirlenmesi. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2016;19(3):159-63.
• 32. American cancer society guidelines for the early detection of cancer. CA Cancer J Clin. 2000;50: 34-49).
• 33. Leading Causes of Death - Males - All races and origins - United States, 2017. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://www.cdc.gov/healthequity/lcod/men/2017/all-races-origins/index.htm
• 34. Satman, I, Omer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Dinccag N, Karsidag K, Genc S, Telci A, Canbaz B, Turker F, Yilmaz T, Cakir B & Tuomilehto J. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and pre-diabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol 2013; 28:169-180.
• 35. Türkiye Diyabet Vakfı. (2013). Türkiye ve Bölge Ülkelerinde Diyabet Sorunu. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Ağustos 2020]. Erişim adresi: http://www.diabetcemiyeti.org/c/turkiye-de-ve-bolge-ulkelerinde-diyabet-sorunu.
• 36. Satman, I, Omer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Dinccag N, Karsidag K, Genc S, Telci A, Canbaz B, Turker F, Yilmaz T, Cakir B, Tuomilehto J. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and pre-diabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol 2013; 28:169-180.
• 37. Türkiye Diyabet Vakfı. (2013). Türkiye ve Bölge Ülkelerinde Diyabet Sorunu. [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Ağustos 2020]. Erişim adresi: http://www.diabetcemiyeti.org/c/turkiye-de-ve-bolge-ulkelerinde-diyabet-sorunu
• 38. Klara S. Sharma SK. Diabetes in the Elderly. Diabetes Thr. 2018; 9(2): 493–500.
• 39. Geriatrik Hasta Grubunda Hipertansiyon. HT Bülteni Yıl: 2018 Sayı: 6 [Internet]. [Erişim Tarihi 23 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://www.tkd.org.tr/HTBulteni/?makale=2.
• 40. Anker D, Santos-Eggimann B, Santschi V, Giovane CD, Wolfson C, Streit S, Rodondi N, Chiolero A. Screening and treatment of hypertension in older adults: less is more? Public Health Reviews, 2018; 39:26 https://doi.org/10.1186/s40985-018-0101-z
• 41. Akpolat VA. Osteoporoz tanısında kullanılan kemik mineral yoğunluğu ölçüm yöntemleri. Dicle Tıp Dergisi 2008;35(3).
• 42. Bartl R, Frisch B. Osteoporosis: Diagnosis, Prevention, Therapy: Springer Science & Business Media; 2009: 63-67.
• 43. Aktaş D, Şahin E. Terzioğlu F. Kadın Sağlığı Açısından Yaşlılık Ve Yaşam Kalitesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2013;16:1
• 44. Olivera Bogunovi. Women and Aging. Harv Rev Psychiatry 2011;19:321–324. DOI: 10.3109/10673229.2011.630821 45. Oruç S, Coşkun KŞ, Koyuncu G, Öztürk Ş, Yaman M. İlimiz Dinar İlçesinde Demans Görülme Sıklığı. Kocatepe Tıp Dergisi/Kocatepe Medical Journal. 2016;17:94-98.
• 46. Uçakcı Asalıoğlu C, Yaman Sözbir Ş. Yaşlı kadın sağlığının geliştirilmesinde hemşirenin rolü. Büyükkayacı Duman N, editör. Yaşlılık ve Kadın Sağlığı. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019:75-80.
• 47. Galli R, Moriguchi EH, Bruscato NM, Horta RL, Pattussi MP. Active aging is associated with low prevalence of depressive symptoms among Brazilian older adults. Rev Bras Epidemiol. 2016;19(2):307-16).