Sağlık Ekonomisi Kapsamında Sağlık Harcamaları ve Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı: Bir Uygulama

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 63 - 81, 25.04.2020

Elçin Güven , Arman Teksin Tevfik , Ramazan Ebru

Öz

Sağlık kavramına ekonomi ve tıp biliminin gelişmeye başladığı dönemden bu yana önem verilmiştir. Sağlık hizmetlerinin finansmanı ve sağlık harcamaları, ilaç harcamaları ülkelerin ekonomik büyüme düzeyinin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Benimsenen finansman yönteminde ve modelinde temel amaç; sağlık hizmetlerinin verimli, ulaşılabilir, kaliteli sunulması olmalıdır. İlaç harcamaları sağlık harcamalarının önemli bir unsurudur. Sağlık hizmetlerine talebin artmasıyla birlikte, sağlık harcamalarında, ilaç harcamalarında, hekim başına düşen kişi sayısında artışlar görülmektedir. Günümüzde ilaç endüstrisinin dışa bağımlılığının giderek azalması, hekim oranlarındaki artışlar, toplumun çeşitli eğitim programlarıyla sağlık alanında bilinçlendirilmesi, devletlerin sağlık harcamalarına ayıracakları paylardaki artışlar, sağlık hizmetlerinin istenen düzeylere ulaşmasını sağlamaktadır. Çalışmada sağlık harcamaları, sağlık ekonomisi ve sağlık hizmetlerinin finansmanı ele alınmıştır. Çalışmanın uygulama kısmında panel veri analizi yöntemiyle, Amerika, İngiltere, Almanya, Japonya ve Türkiye’de ilaç harcamaları, brüt ulusal harcamalar, hekim sayısı ve sağlık harcamalarına etkileri analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Ekonomisi, Sağlık Finansman Yöntemleri, Sağlık Harcamaları

Teşekkür

Doktora sürecimde her zaman yanımda olan Prof. Dr. Arman Teksin TEVFİK’E, bilimsel çalışmalarda desteğini esirgemeyen Dr. Ramazan EBRU’YA sonsuz teşekkür ederim.

Kaynakça

• Atabey E., Meriç M., (2016), “Sağlık Harcamaları ve Evrensel Kapsama Açısından Türk ve Alman Sağlık Sistemlerinin Karşılaştırmalı İncelenmesi”, Sosyoekonomi, Vol. 24(29), 113-131.
• Akaza, Hideyuki, Kawahara, Norie, Masui, Tohru, Takeyama, Kunihiko, Nogimori, Masafumi, Roh, Jae Kyung, (2013), Union for International Cancer Control International Session: Healthcare Economics: The significance of the UN summit non-communicable diseases political declaration in Asia., Cancer Science. 104(6):773-778, June
• Baltagi, Badi (2001), Econometric Analysis of Panel Data, 2nd Ed., UK: John Wiley & Sons Ltd.
• Bayat A., (2010), Tıp Tarihi, Merkez efendi Geleneksel Tıp Derneği, Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları
• Beşel F., Yardımcıoğlu F.,(2014), Türkiye’de 1980-2012 Dönemi Eğitim Sağlık İlişkisi: Maki Eşbütünleşme Analizi, Sakarya University, 2014 International Conference On New Horizons In Education, June 25-27, Parıs-France, Volume5/5
• Bulğurcu B., Özdemir P., (2015), Geçiş Ekonomilerinde Sağlık Harcamalarının Etkinliği Üzerine Bir İnceleme, Ege Akademik Bakış, Cilt: 15 • Sayı: 4 • Ekim 2015 ss. 523-537
• Casbas T., (2018), Challenges and Opportunities in Financing the 2017-2010 Strategic Health Strategy for Care Research, Enferm Clin. 2018;28(6):347-350
• Cleverley W., (2018), Healthcare Payment Systems, Essentials Of Health Care Finance, Eighth Edition, by Jones & Bartlett Learning, LLC, an Ascend Learning Company
• Çağlayaner H., 2008, Avrupa’da ve Türkiye’de Sağlık Politikaları, Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2008;12(1):55
• Çınaroğlu S., Şahin B., (2012), Kurumsal İtibar ve İmajın Hastanelerin Performansı ile İlişkisi, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 30, Sayı:2
• Daştan İ., Çetinkaya V., (2015), OECD Ülkeleri ve Türkiye’nin Sağlık Sistemleri, Sağlık Harcamaları ve Sağlık Göstergeleri Karşılaştırması, Sosyal Güvenlik Dergisi, Ocak 2015, Cilt 5, Sayı 1, Sayfa 104-134
• Ekici D., 2020, Sağlık Finansman Yöntemleri http://www.dilekekici.com/bilgi/saglik-finansman-yontemleri/, Erişim Tarihi:01.11.2019
• Greenee, William. H. (2003), Econometric Analysis, 5th Ed., New York: Prentice Hall.
• Im, Kyung S., M. Hashem Pesaran, and Yongcheol Shin (2003), “Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels”, Journal of Econometrics, 115, pp. 53-74.
• İstanbulluoğlu H., Güleç M., Oğur R., (2010), Sağlık Hizmetlerinin Finansman Yöntemleri, Dirim Tıp Gazetesi, yıl: 85 sayı: 2 (86-99)
• Murray CJL, Lim SS, Dieleman JL, (2017), Expanding GBD Collaboration-Call for Experts in Health Financing and Health Systems, http://dx.doi.org/10.1016/ S0140-6736(16)32569-7 Özmen Z., 2017, Avrupa’da Sosyal Güvenlik Sisteminin Finansmanı: Farklı Refah Devletleri Üzerine Bir İnceleme, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017, 7 (2), 600-620
• Porter R, (1996), The Cambridge Illustrated History Of Medicine, Published by the Press Syndicate of the University of Cambridge
• Santos J., Palumbo F., Molsen D.-E. et al. (9 more authors) (2017) This Is a Repository Copy of ISPOR Code of Ethics 2017 (4th Edition), ISPOR Code of Ethics 2017 (4th Edition). Value in Health. pp. 1227-1242. ISSN 1524-4733,https://doi.org/10.1016/j.jval.2017.10.018
• Saraçoğlu, Bedriye ve Nükhet Doğan (2005), “Avrupa Birliği Ülkeleri ve Avrupa Birliğine Aday Ülkelerin Yakınsama Analizi”, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İstanbul, 26-27 Mayıs 2005, http://www.ekonometridernegi.org/ bildiriler/o10s1.pdf/30.06.2010.
• Ulutürk S., (2015), Sağlık Ekonomisi, Sağlık Statüsü, Sağlığın Ölçülmesinde Kullanılan Ölçütler ve Önemi: Türkiye Örneği, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar,2015 Cilt: 52 Sayı: 603
• Yıldırım K., Bakırtaş İ., Yılmaz R., (2008), Makro İktisada Giriş, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 4.Baskı, Bursa