Terör Örgütleriyle Mücadele Sürecinde Ekonomik İstihbaratın Rolü: DEAŞ Örneği

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 107 - 130, 25.04.2020

A. Gökhan Yaşa Mehmet Levent Yılmaz

Öz

Günümüzde terörizmin yarattığı tehdit düzeyi oldukça yükselmiş durumdadır. Bu durum ulusal düzeyde mücadelenin zorlaşmasını ve uluslarüstü kurumların daha ön plana çıkarak rol üstlenmelerini beraberinde getirmiştir. Yaşanan gelişmelerin küreselleşmenin yarattığı durumlar olmasının yanı sıra güvenlik problemlerini de küresel düzeye taşıması dikkat çekicidir. Günümüz toplumunun enformasyon ve bilgi temelinde şekillendiği göz önüne alındığında terör örgütleri ve terörizmle mücadele de istihbaratın rolünün oldukça önemli olduğu görülmektedir. Terör ve terörizmle istihbari anlamda mücadelede önemli bir alan ise ekonomik istihbarattır. Söz konusu alanda örgütlerin ekonomik yapılarının hedeflenmesi, hareket kabiliyetlerinin ve eylem planlarının sekteye uğratılabilmesi oldukça önem arz etmektedir. Özellikle DEAŞ konusu ekonomik istihbarat alanında bu durumun önemini uluslararası alanda teyit etmeye olanak sağlamıştır. Bu anlamda DEAŞ'ın ekonomik yapısının ve kabiliyetlerinin tespiti terörizmle mücadele konusunda önemli katkılar sağlayacaktır. Bu durum genel çerçevede güvenlik çalışmalarında ekonomik istihbaratın üzerinde durulması gereken bir alan olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Terörizm, Küreselleşme, DEAŞ, Ekonomik İstihbarat

Kaynakça

• Çelik, A. (1998). Bilgi Toplumu Üzerine Bazı Notlar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15(1), s. 53-59.
• Balay, R. (2004). Küreselleşme Bilgi Toplumu ve Eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), s. 61-82.
• Bauman, Z. (2014). Küreselleşme (5. b.). (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bell, D. (1999). The Coming Of Post-Industrial Society: A Venture in Social Forecasting. New York: Basic Books a Member of the Perseus Books Group.
• Blannin, P. (2017, Mayıs). Islamic State’s Financing: Sources, Methods and Utilisation. Counter Terrorist Trends and Analyses, 9(5), 13-22. Brisard, J.-C., & Martinez, D. (2014, Ekim). Islamic State: The Economy-Based Terrorist Funding. Thomson Reuters: http://cat-int.org/wp-content/uploads/2016/06/White-Paper-IS-Funding_Final.pdf adresinden alındı
• Castells, M. (2016). İletişim Gücü (1. b.). (E. Kılıç, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Clarke, C. P., Jackson, K., Johnston, P. B., Robinson, E., & Shatz, H. J. (2017). Financial Futures of the Islamic State of Iraq and the Levant. Findings from a RAND Corporation Workshop (s. 1-54). Rand Corporation.
• Cockburn, P. (2014). İslam Devleti'nin Yükselişi IŞİD ve Yeni Sünni Ayaklanması. (M. Akınbay, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Daragahi, B., & Solomon, E. (2014, Eylül 21). Fuelling Isis Inc. Financial Times: https://www.ft.com/content/34e874ac-3dad-11e4-b782-00144feabdc0 adresinden alındı
• Güldiken, N. (2006). Bilginin Elde Edilmesi ve Korunmasında Ekonomik İstihbarat Sistemlerinin Rolü. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), s. 169-182.
• Gürel, S. (2015). Terör ve Terör Örgütlerinin Finans Kaynakları. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(4), s. 16-27.
• Gürler, R. T., & Özdemir, Ö. B. (2014, Ağustos). “Tevhid ve Cihad Örgütü”nden “İslam Devleti”ne. SETA Perspektif(60), s. 1-8.
• Hansen-Lewis, J., & Shapiro, J. N. (2015, Ağustos). Understanding the Daesh Economy. Perspectives on Terrorism, 9(4), 142-155.
• Heißner, S., Neumann, P. R., Holland-McCowan, J., & Basra, R. (2017). Caliphate in Decline: An Estimate of Islamic State's Financial Fortunes. Aralık 5, 2019 tarihinde icrs.info: https://icsr.info/wp-content/uploads/2017/02/ICSR-Report-Caliphate-in-Decline-An-Estimate-of-Islamic-States-Financial-Fortunes.pdf adresinden alındı
• Helvacıköylü, G. (2007, Şubat 13). Terör Nedir? Aralık 1, 2019 tarihinde tasam.org: https://tasam.org/tr-TR/Icerik/515/teror_nedir adresinden alındı
• HMB. (tarih yok). Terörün Finans Kaynakları. (Hazine ve Maliye Bakanlığı) Ocak 5, 2020 tarihinde hmb.gov.tr: https://www.hmb.gov.tr/terorun-finans-kaynaklari adresinden alındı
• İnan, Ş., & Doğan, Y. (2018, Ağustos). Ekonomik İstihbarat ve Ülke Uygulamaları. Journal of Current Researches on Social Sciences, 8(1), s. 317-342.
• Jonsson, M. (2015). Funding the Islamic State: Sources of Revenue, Financing Requirements and Long-Term Vulnerabilities to Counter-Measures. FOI. FOI.
• Karatay, Ö., & Kapusızoğlu, M. (2011). Mali ve Ekonomik Suçların Terörün Finansmanı Bağlamında Değerlendirilmesi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1), s. 118-120.
• Kreisman, R. (2017, Mayıs 15). Raqqa and the Oil Economy of ISIS. Aralık 2, 2019 tarihinde Atlantic Council: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/syriasource/raqqa-and-the-oil-economy-of-isis/ adresinden alındı
• Kumar, K. (2013). Sanayi Sonrası Toplumdan Post-modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları (4. b.). (M. Küçük, Çev.) Ankara: Dost Yayınları.
• Miman, A. T. (2006, Eylül). Ekonomik İstihbaratın Küreselleşme İçerisindeki Yeri ve Önemi. Yüksek Lisans Tezi. Sivas, Türkiye: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.
• Potter, E. H. (1998). Introduction. E. H. Potter içinde, Economic Intelligence National Security (s. ix-21). Carleton University Press.
• Robertson, R. (1995). Chapter 2: Glocalization: Time-Space and Homogeneity-Heterogeneity. M. Featherstone, S. Lash, & R. Robertson içinde, Theory, Culture & Society: Global Modernities (s. 25-44). Londra: SAGE Publications Ltd.
• Slattery, M. (2012). Bilgi/Bilişim Toplumu. M. Slattery içinde, Sosyolojide Temel Filkirler (Ü. Tatlıcan, Çev., 5. b., s. 399-405). Ankara: Sentez Yayınları.
• Slattery, M. (2012). Sanayi-Ötesi Toplum. M. Slattery içinde, Sosyoloji'de Temel Fikirler (G. Demiriz, Çev., 5. b., s. 461-469). Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Warrick, J. (2016). Siyah Bayraklar (1. b.). (I. Tansal, Çev.) İstanbul: A7 Kitap.
• Weiss, M., & Hassan, H. (2016). IŞİD Terör Ordusunun İçyüzü (1. b.). (E. A. Kayhan, Çev.) İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• White House. (2019, Ekim 27). Remarks by President Trump on the Death of ISIS Leader Abu Bakr al-Baghdadi. Kasım 27, 2019 tarihinde whitehouse.gov Web Sitesi: https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-death-isis-leader-abu-bakr-al-baghdadi/ adresinden alındı
• Woertz, E. (2014, Ekim). How Long Will ISIS Last Economically? Notes internacionals CIDOB(98), 1-5.
• Yeşilorman, M., & Koç, F. (2014). Bilgi Toplumunun Teknolojik Temelleri Üzerine Eleştirel Bir Bakış. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), s. 117-133.