Hemşirelik Öğrencilerinde Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Semptomları Ve Yorgunluk İle Akademik Başarı Arasındaki İlişki

Yıl 2023, , 244 - 258, 31.08.2023

Emel Tuğrul

https://doi.org/10.21020/husbfd.996835

Öz

Amaç: Bu çalışmada, hemşirelik öğrencilerinde obstrüktif uyku apne sendromu semptomları ve buna bağlı olarak gelişen yorgunluk ile öğrencilerin akademik performansı arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma Şubat-Ağustos 2020 tarihleri arasında 250 hemşirelik öğrencisi ile yürütülmüştür. Araştırma analitik-kesitsel tiptedir. Verilerin toplanmasında; soru formu, Berlin Anketi, Epworth Skalası ve yorgunluk ölçeği kullanılmıştır. Veriler sayı, yüzde, ortalama ve Pearson korelasyon testi ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın yürütülebilmesi için etik kurul izni ve ilgili kurum izni alınmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalamasının 20.61±1.92 ve %67.2’sinin kadın olduğu belirlendi. Berlin anketine göre öğrencilerin %45.2’sinin Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OUAS) riskinin yüksek olduğu, %12’sinde horlama problemi olduğu ve %6’sının belirli aralıklarla uykuda tanıklı apne problemi yaşadığı saptandı. Epworth puan ortalamasının 6.29±4.21 ve yorgunluk ölçeği toplam puan ortalamasının 69.64±19.35 olduğu belirlendi.
Sonuç: Öğrencilerin akademik başarıları ile boyun çevreleri, beden kitle indeksleri, uyku sonrası yorgunluk ve tanıklı apne arasında ve yorgunluk ölçeği alt boyutlarından konsantrasyon alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlendi (p<0.05). Çalışmada öğrencilerin yarıya yakınında OUAS riskinin yüksek olduğu fakat tüm semptomların akademik başarı ile ilişkili olmadığı belirlendi. Bunun yanında yorgunluk ölçeğine göre; öğrencilerin konsantrasyon düzeyleri azaldıkça akademik başarılarının da azaldığı belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Akademik başarı, hemşirelik öğrencisi, obstrüktif uyku apne sendromu, yorgunluk

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Obstructive Sleep Apnea Syndrome Symptoms and the Relationship Between Fatigue and Academic Achievement in Nursing Students

Öz

Objectives: In this study, it was aimed to determine the relationship between sleep apnea syndrome symptoms and related fatigue in nursing students and students' academic performance.
Materials and Methods: The study was conducted with 250 nursing students between February and August 2020. The research is of analytical-cross-sectional type. In collecting data; information form, the Berlin Questionnaire, the Epworth Scale, and the fatigue scale were used. The data were evaluated using number, percentage, mean, and Pearson's correlation test. In order to conduct the study, permission from the ethics committee and the relevant institution was obtained.
Results: It was determined that the mean age of the students was 20.61 ± 1.92 and 67.2% of them were women. According to the Berlin Questionnaire, it was determined that 45.2% of the students had a high risk of Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS), 12% had snoring problems, and 6% had witnessed apnea problems during sleep at certain intervals. The Epworth score mean was 6.29±4.21 and the fatigue scale total score mean was 69.64±19.35.
Conclusion: It was determined that there was a significant relationship between students' academic achievement and neck circumference, body mass index, post-sleep fatigue, witnessed apnea, and concentration sub-dimensions from fatigue scale sub-dimensions (p<0.05). In the study, it was determined that nearly half of the students had a high risk of OSAS, but not all symptoms were associated with academic success. Besides, according to the fatigue scale, it was determined that as the concentration levels of the students decreased, their academic success also decreased.

Anahtar Kelimeler

Academic achievement, fatigue, nursing student, Obstructive Sleep Apnea Syndrome

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Ahrberg, K., Dresler, M., Niedermaier, S., Steiger, A., & Genzel, L. (2012). The interaction between sleep quality and academic performance. Journal of Psychiatric Research, 46(12),1618-22. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2012.09.008.
• Aktaş, H., Şaşmaz, C.T., Kılınçer, A., Mert, E., Gülbol, S., Külekçioğlu, D., Kılar S., Yüce R., İbik Y., Uğuz E., & Demirtaş A. (2015). Yetişkinlerde fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 60-70.
• Alchanatis, M., Zias, N., Deligiorgis, N., Amfilochoiu, A., Dionellis, G., & Orphanidou, D. (2005). Sleep apnea-related cognitive deficits and intelligence: an implication of cognitive reserve theory. Journal of Sleep Research, 14, 69–75. https://doi.org/10.1111/j.1365-2869.2004.00436.x.
• Alkaya, S.A., & Okuyan, C.B. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin egzersiz davranışları ve uyku kaliteleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(4), 236-241.
• Amaducci, C. D. M., Mota, D. D. F. D. C., & Pimenta, C. A. D. M. (2010). Fatigue among nursing undergraduate students. Revista da Escola de Enfermagem da USP, 44, 1052-1058. https://doi.org/10.1590/S0080-62342010000400028
• Ann, B., Wellard, S., & Caltabiano, M. (2008). Levels of fatigue in people with ESRD living in far North Queensland. Journal of clinical nursing, 17(1), 90-98. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2007.02042.x.
• Aysan, E., Karaköse, S., Zaybak, A., & İsmailoğlu, E.G. (2014). Üniversite öğrencilerinde uyku kalitesi ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi,7(3),193-198.
• Başoğlu, Ö.K., Yürekli, B., Taşkıranlar, P., Tunçel, Ş., & Yılmaz, C. (2011). Ege Obez Hasta Okulu anket çalışması: obezite ile obstrüktif uyku apne sendromu semptomları ve gündüz uykululuk ilişkisi. Ege Tıp Dergisi, 50(2),111-117.
• Batool-Anwar, S., Kales, S.N., Patel, S.R., Varvarigou, V., DeYoung, P.N., & Malhotra A. (2016). Obstructive sleep apnea and psychomotor vigilance task performance. Nature and Science of Sleep,23,(6),65-71. https://doi.org/10.2147/NSS.S53721.
• Daurat, A., Sarhane, M., & Tiberge, M. (2016). Obstructive sleep apnea syndrome and cognition. A review Neurophysiol Clinique,46(3),201-15. https://doi.org/10.1016/j.neucli.2016.04.002.
• Demir, M., Bucaktepe, P.G.E., Taylan. M., Yılmaz. S., Kaya, H., & Coşkunsel, M. (2016). Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Semptomları ile Okul Performansı Arasındaki İlişki. Dicle Tıp Dergisi, 43(1), 146-150.
• Ergin, G. (2009). Fizyoterapi programı alan hastalarda yorgunluk ölçeği Checklist Individual Strength (CIS) Questionnaire Türkçe versiyonunun geçerliliği. Nörolojik rehabilitasyon programı, Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ergün, S., Duran, S., Gültekin, M., & Yanar, S. (2017). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde uyku alışkanlığı ve kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 11(3), 186-193.
• Gilbert, S.P., & Weaver, C.C. (2010). Sleep quality and academic performance in university students: A wake-up call for college psychologists. Journal of College Student Psychotherapy, 24(4),295-306.
• Goyal, A., Pakhare, A.P., Bhatt, G.C., Choudhary, B., & Patil, R. (2018). Association of pediatric obstructive sleep apnea with poor academic performance: A school-based study from India. Lung India, 35(2),132-136. https://doi.org/10.4103/lungindia.lungindia_218_17.
• Han, S. Y., & Lee, Y. M. (2012). The relationship between anxiety, anger and fatigue among stress factor of nursing students in clinical practice. Journal of the Korea Academia-Industrial Cooperation Society, 13(2), 554-561.
• İzci, B., Ardıç, S., Fırat, H., Şahin, A., Altınors, M., & Karacan I. (2008). Reliability and validity studies of the Turkish version of the Epworth Sleepiness Scale. Sleep Breath, 12, 161–8.
• Jalali, R., Khazaei, H., Paveh, B.K., Hayrani, Z., & Menati, L. (2020). The effect of sleep quality on students’ academic achievement. Advances Medical Education Practice, 11, 497–502. https://doi.org/10.2147/AMEP.S261525.
• Johns, M. W. (1991). A new method for measuring daytime sleepiness: the Epworth sleepiness scale. Sleep, 14(6), 540–545. https://doi.org/10.1093/sleep/14.6.540
• Jordan, A.S., Mc Sharry, D.G., & Malhotra, A. (2014). Adult obstructive sleep apnea. Lancet, 383(9918), 736-47. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(13)60734-5.
• Karakurt, S.E., Kum, N., Çetin, M.A., Ensari, S., Karakuş, M.F., & Dere, H. (2019). Tıkayıcı uyku apne sendromu hastalarında farklı yaş grupları arasındaki vücut kitle indeksi ve apne hipopne indeksi arasındaki ilişkinin karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 45(1),1-3.
• Karasar N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Karatay, G., Baş, N. G., Aldemir, H., Akay M., Bayır, M., & Onaylı, E. (2016). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin uyku alışkanları ve etkileyen etmenlerin incelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 16-22.
• Kazım, M., & Abrar, A. (2011). Sleep patterns and academic performance in students of a medical college in Pakistan. Kust Medical Journal, 3(2), 57-60.
• Knight, S.J., Politis, J., Garnham, C., Scheinberg, A, & Tollit, M.A. (2018). School functioning in adolescents with chronic fatigue syndrome. Frontiers in Pediatrics, 6, 302. https://doi.org/10.3389/fped.2018.00302.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş., & Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2007). Sosyal Bilimler İçin istatistik. Pegem Yayıncılık.
• Köktürk, O. (1998). Obstrüktif uyku apne sendromu epidemiyolojisi. Tüberküloz ve Toraks, 46(2), 193-201.
• Maheshwari, G., & Shaukat, F. (2019). Impact of poor sleep quality on the academic performance of medical students. Cureus, 11(4), 4357. https://doi.org/ 10.7759/cureus.4357.
• Netzer, N.C., Stoohs, R.A, Netzer, C.M., Clark, K., & Strohl, K.P. (1999). Using the Berlin Questionnaire to identify patients at risk for the sleep apnea syndrome. Annals Internal Medicine, 131(7), 485-91. https://doi.org/10.7326/0003-4819-131-7-199910050-00002.
• Özdişli, M.G. (2017). Üniversite öğrencilerinde uyku düzeni ve kalitesinin beslenme ile ilişkisinin belirlenmesi. Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Yüksek lisans tezi. Doğu Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Quick, V., Byrd-Bredbenner, C., Shoff, S., White, A.A., Lohse, B., & Horacek, T. (2016). Relationships of sleep duration with weightrelated behaviors of U.S. college students. Behavioral Sleep Medicine, 14(5), 565-580. https://doi.org/10.1080/15402002.2015.1065411.
• Riccardi, K. (2017). Exploration of fatigue in fourth-year nursing students. Master Degree theses. Electronic Theses and Dissertations University of Windsor.
• Saygılı, S., Akıncı, A.Ç., Arıkan, H., & Dereli E. (2011). Üniversite öğrencilerinde uyku kalitesi ve yorgunluk. Electronic Journal of Vocational Colleges, 1(1), 88-94.
• Sajadi, A., Farsi, Z., & Rajai, N. (2014). The relationship between sleep quality with fatigue severity and academic performance of nursing students. Nursing Practice Today, 1(4), 213-220.
• Shın, C., Kım, J., Lee, S., Ahn, Y., & Joo, S. (2003). Sleep habits, excessive daytime sleepiness and school performance in high school students. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 57, 451–453. https://doi.org/10.1046/j.1440-1819.2003.01146.x.
• Sofianopoulos, S., Williams, B., Archer, F., & Thompson, B. (2011). The exploration of physical fatigue, sleep and depression in paramedics: a pilot study. Australasian Journal of Paramedicine, 9(1),1-33. https://doi.org/10.33151/ajp.9.1.37
• Şahin, E. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Uyku Kalitesinin Belirlenmesi (Master's thesis, Eastern Mediterranean University (EMU)-Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ).
• Tonetti, L., Fabbri, M., Filardi, M., Martoni, M., & Natale, V. (2015). Effects of sleep timing, sleep quality and sleep duration on school achievement in adolescents. Sleep Medicine, 16(8), 936-940. https://doi.org/10.1016/j.sleep.2015.03.026.
• Ulaşlı, S.S., Gunay, E., Koyuncu, T., Akar, O., Halıcı, B, Ulu, S., ve diğerleri. (2014). Predictive value of Belin Questionnaire and Epworth Sleepiness Scale for obstructive sleep apnea in a sleep clinic population. The Clinical Respiratory Journal, 8(3), 292-6.
• Uysal, H., Ayvaz, M.Y., Oruçoğlu, H.B., & Say, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin beslenme durumu ve uyku kalitesinin değerlendirilmesi. Journal of Turkish Sleep Medicine, 5,31-9.
• Valic, M., Pecotic, R., Lusic, L., Peros, K., Pribudic, Z., & Dogas, Z. (2014). The relationship between sleep habits and academic performance in dental students in Croatia. European Journal of Dental Education, 18(4),187-94. https://doi.org/ 10.1111/eje.12081.
• Vercoulen, J.H.M.M., Swanink, C.M.A., Fennis, J.F.M., Galama, J.M.D., Van der Meer, J.W.M., & Bleijenberg, G. (1994). Dimensional assessment of chronic fatigue syndrome. Journal of Psychosomatic Research, 38(5): 5383-392. https://doi.org/10.1016/0022-3999(94)90099-x.