Investigation of the Child-Rearing Experiences of Mothers Who are Child Development Specialist

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 403 - 437, 31.08.2022

Çiğdem Aytekin

Öz

Objectives: Motherhood is a critical transition period that brings with many responsibilities, new roles and a process of change. Child-rearing behaviors can be affected by some factors. One of these factors can be considered as knowledge about child development. In this study, it was aimed to reveal what kind of difficulties the child development specialist mothers have in the process of raising their children and what they think about the possible effects of the profession in raising children.
Materials and Methods: The study was planned in qualitative research methods. 25 mothers, who were determined by the criterion and snowball sampling method, participated in the study. The data of the study were collected through a questionnaire created by the researcher. The data obtained from the research were analyzed with the content analysis method, and the emerging themes and codes were presented through models.
Results: According to the findings, mothers had the most difficulty in the 0-1 age period; the subjects they had the most difficulty with at the age of 0-1 were sleep, stubbornness at the age of 1-3, and setting boundaries and adaptation to school at the age of 3-6. Mothers stated the possible effects of their professional knowledge as being able to better cope with developmental processes and plan practices that support development.
Conclusion: It was concluded that mothers had difficulties in the process of raising children, like other mothers, that they could sometimes make practices that contradicted their professional knowledge, and that being a mother affected their professional perspectives positively. 

Anahtar Kelimeler

Child Development Specialist, motherhood, child rearing

Çocuk Gelişimci Annelerin Çocuk Yetiştirme Deneyimlerinin İncelenmesi: Nitel Bir Çalışma

Öz

Amaç: Annelik beraberinde birçok sorumluluğu, yeni rolleri ve bir değişim sürecini getiren kritik bir geçiş dönemidir. Annelik rolü ve buna bağlı olarak çocuk yetiştirme davranışları bazı faktörlerden etkilenebilmektedir. Bu faktörlerden birisi çocuk gelişimi ile ilgili bilgi durumu olarak değerlendirilebilir. Bu çalışmada, temel olarak, çocuk gelişimci annelerin çocuklarını yetiştirme sürecinde hangi konularda zorluk yaşadıklarını ve mesleklerinin çocuk yetiştirme sürecindeki olası etkileri konusunda ne düşündüklerini ortaya koyabilmek amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninde planlanmıştır. Çalışmaya, ölçüt örnekleme ve kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenen 25 çocuk gelişimci anne katılım sağlamıştır. Çalışmanın verileri araştırmacı tarafından oluşturulan soru formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiş, ortaya çıkan tema ve kodlar modeller aracılığıyla sunulmuştur.
Bulgular: Elde edilen bulgulara göre anneler en çok 0-1 yaş döneminde zorluk yaşamıştır; 0-1 yaş döneminde en çok zorlandıkları konu uyku, 1-3 yaş döneminde inatlaşma ve 3-6 yaş döneminde sınır koyma ve okula uyum konuları olmuştur. Anneler mesleki bilgilerinin olası etkilerini gelişim süreçleriyle daha iyi başa çıkma ve gelişimi destekleyici uygulamaları planlayabilme olarak belirtmişlerdir.
Sonuç: Çalışmada çocuk gelişimci annelerin de çocuk yetiştirme sürecinde diğer anneler gibi zorlandıkları durumların olduğu, zaman zaman mesleki bilgileriyle çelişen uygulamalar yapabildikleri, anne olmanın ise mesleki bakış açılarını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Çocuk Gelişimci, annelik, çocuk yetiştirme

Kaynakça

• Akar-Gençer, A. & Yüksel, N. (2016). Sağlık personelinin hastanede görev yapan çocuk gelişimcilere yönelik görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 2530-2537. https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/investigation-of-health-staffs-opinions-towards-working-chld-development-inhospital.pdf
• Akdolun-Balkaya, N. (2002). Postpartum dönemde annelerin bakım gereksinimleri ve ebe-hemşirenin rolü. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 42-49.
• Akgöz-Aktaş, G. & Ebeoğlu-Duman, M. (2021). Genişletilmiş anne bekçiliği kavramsal modelinin anneye özgü değişkenler açısından değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 8(2021), 217-237. https://doi.org/10.35235/uicd.1019848
• Alabay, E. & Ersal, H. (2022). Çocukların problem davranışlarında annelerin ve büyükannelerin tepkilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 9(1), 120-150. https://doi.org/10.21020/husbfd.940973
• Alkan-Ersoy, Ö., Kurtulmuş, Z. & Çürük-Tekin, N. (2014). Aile çocuk eğitim programının annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına ve ev ortamını düzenlemelerine etkisinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3). 1077-1090. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/209906
• Altındağ-Kumaş, Ö. & Sümer, H. M. (2019). Özel gereksinimli küçük çocuğu olan annelerin özyetkinlikleri, yılmazlık düzeyleri ve stres düzeyleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 163-173. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2445
• Aral, N., Fındık-Tanrıbuyurdu, E., Yurteri-Tiryaki, A., Sağlam, M. & Aysu, B. (2015). Türkiye’de çocuk gelişimi alanındaki lisansüstü tezlerin incelenmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 14(1), 7-16. https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000103
• Arendell, T. (2000). Conceiving and investigating motherhood: the decade’s scholarship. Journal of Marriage and the Family, 62(4), 1192-1207. https://www.jstor.org/stable/1566731
• Bal, S. & Koç, G. (2020). Babaların bebek bakımına katılımının sağlanmasında hemşirenin rolü. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 90-96. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1158620
• Ballenski, C. B. & Cook, A. S. (1982). Mothers’ perceptions of their competence in managing selected parenting tasks. Family Relations, 31(4), 489-494. https://www.jstor.org/stable/583923
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Barker-Dunbar, S. & Roberts, E. (2006). An exploration of mothers’ perceptions regarding mothering occupations and experiences. Occupational Therapy in Health Care, 20(2), 51-73. https://doi.org/10.1300/J003v20n02_04
• Bartlett, J. D., Guzman, L. & Ramos, M. A. (2018). Parenting knowledge among first-time parents of young children. Bethesda, MD: Child Trends. 08.04.2022 tarihinde https://bettercarenetwork.org/sites/default/files/ParentingKnowledge_ChildTrends_July2018.pdf adresinden erişildi.
• Bozkurt, A. (2019). Annelik deneyimleri üzerine nitel bir araştırma (Tez Numarası: 580257). [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Budak, Y., Gençtanırım-Kurt, D. & Kula, S. S. (2018). Bilişsel gelişimde farklı bir görüş geliştiren Henry Wallon ve Jean Pıaget’nin görüşlerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 415-436. https://doi.org/10.21764/maeuefd.425918
• Burç, P. E. (2015). Popüler kültür ve annelik: Anneliğin farklı görünümleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1-15. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/?page=makaleler
• Canatan, K., Konbak, E., Aslan, T., Özdemir, M. & Yılmaz, Ö. M. (2020). Geleneksel ve modern ailelerde çocuk yetiştirme tutumları. Çekmece İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 151-165. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1153977
• Celebi-Oncu, E. & Unluer, E. (2012). Parents’ attitude towards their children before and after parental education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46(2012), 5933-5936. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.08.008
• Ceylan, Ş., Gözün-Kahraman, Ö. & Ülker, P. (2016). Annelerin erken çocukluk dönemine bakış açısı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(5), 1333-1356. https://doi.org/10.15869/itobiad.59529
• Cuartas, J. (2021). The effect of maternal education on parenting and early childhood development: An instrumental variables approach. Journal of Family Psychology, 36(2), 280–290. https://doi.org/10.1037/fam0000886
• ÇUÇEP (2016). Çocuk Gelişimi lisans eğitimi ulusal çekirdek eğitim programı 2016. 01.08.2021 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/cocuk_gelisimi_cekirdek_egitim_programi.pdf adresinden erişildi.
• Darvill, R., Skirton, H., Midwife, Q. & Farrand, P. (2010). Psychological factors that impact on women’s experiences of first-time motherhood: a qualitative study of the transition. Midwifery, 26(3), 357-366. https://doi.org/10.1016/j.midw.2008.07.006
• Deliktaş, A., Körükçü, Ö. & Kukulu, K. (2015). Farklı gruplarda annelik deneyimi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(4), 274-283. https://doi.org/10.5455/musbed.20150831014409
• Dudu-Karaman, E. & Doğan, N. (2018). Annelik rolü üzerine: kadının “annelik” kimliği üzerinden tahakküm altına alınması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1475-1496. https://doi.org/ 10.19145/e-gifder.443214
• Ehlers-Flint, M. L. (2002). Parenting perceptions and social support of mothers with cognitive disabilities. Sexuality and Disability, 20(1), 29-51. https://doi.org/0146-1044/02/0300-0029/0
• Eldeniz- Çetin, M. & Sönmez, M. (2018). Çoklu yetersizliğe sahip çocuğu olan annelerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1252-1267. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466339
• Engin, N. & Kuzlu-Ayyıldız, T. (2021). Anne-bebek bağlanmasının annelik algısı ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(3), 583-596. https://doi.org/10.46237/amusbfd.947004
• Ercoşkun, M. H. & Nalçacı, A. (2005). Öğretimde psikolojik ihtiyaçların yeri ve önemli. Kazımkarabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(11), 354-370. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunikkefd/issue/2772/37111
• Erdem, E., Korkmaz, Z., Tosun, Ö., Avcı, Ö., Uslu, N. & Bayat, M. (2013). Kronik hastalığı olan çocukların annelerinin bakım yükü. Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(2), 150-157. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/693537
• Ergenci-Basınlı, K. B. & Gözün-Kahraman, Ö. (2020). Uyku eğitim programının bebeklerin uyku alışkanlıkları üzerindeki etkisi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 738-761. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202043228
• Ex, C. T. G. M. & Janssens, J. M. A. M. (2000). Young females' images of motherhood. sex roles. 43, 865–890. https://doi.org/10.1023/A:1011088922608
• Gezer-Tuğrul, Y. (2019). Toplumsal cinsiyet bağlamında kadınların annelik deneyimleri üzerine bir saha çalışması. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (3), 71-90. https://dergipark.org.tr/en/pub/jscs/issue/49688/637035
• Gökdemirel, S., Bozkurt, G., Gökçay, G. & Bulut, A. (2008). Çalışan annelerin emzirme sürecinde yaşadıkları: niteliksel bir çalışma. Çocuk Dergisi, 8(4), 221-234. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jchild/issue/57111/805506
• Gürsoy F., Aydoğdu F., Aysu B. & Aral N. (2020). Bebeklerin sağlığı ve gelişimi ile ilgili geleneksel uygulamalar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(Ek), 183-193. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumus/issue/59344/837136
• Hacettepe Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü (2021, 12 Ocak). Mezunların iş olanakları. 07.07.2021 tarihinde http://www.cge.hacettepe.edu.tr/tr/menu/is_olanaklari_-36 adresinden erişildi.
• Hemati-Alamdarloo, G., Rangani, A., Rostami, S. & Morovat, M. (2019). Perceived social support in mothers of typically developing children and mothers of children with hearing sensory impairment. Auditory and Vestibular Researh, 28(3), 198-203. https://doi.org/10.18502/avr.v28i3.1231
• Huang, K., Caughy, M. O., Genevro, J. L. & Miller, T. L. (2005). Maternal knowledge of child development and quality of parenting among White, African-American and Hispanic mothers. Applied Developmental Psychology, 26(2), 149-170. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2004.12.001
• İlgar, L. & İlgar, Ş. (2007). Yaşlılık dönemi ve yaşlının elişim görevleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2007-1), 147-156. https://hayefjournal.org/tr/yaslilik-donemi-ve-yaslinin-gelisim-gorevleri-16582 İnanç, L., Altıntaş, M. & Barış, T. (2017). Ralationship between parental attitudesin raising children and personality types. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(5), 1731-1745. https://doi.org/10.24289/ijsser.336505
• Kahraman, B. (2018). 3-12 aylık bebeklerin uyku alışkanlığı ve uyku sorunlarıyla ilişkili faktörler (Tez Numarası: 490030). [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. Kaiser, A. P. & Hancock, T. B. (2003). Teaching parents new skills to support their young children’s development. Infants and Young Children, 16(1), 9-21. file:///C:/Users/nobod/Downloads/Teaching_Parents_New_Skills_to_Support_Their_Young.3.pdf
• Karaymirza, E. (2019). Kuşaktan kuşağa annelik: Gaziantep örneği (Tez Numarası: 610102). [Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kaya, Ö. (2008). Mothering experiences of professional women in Turkey: child bearing, child caring and child rearing (Tez Numarası: 227642). [Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kayfitz, A. D., Gragg, M. N. & Orr, R. R. (2010). Positive experiences of mothers and fathersof children with autism. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 23(4), 337–343. https://doi.org/10.1111/j.1468-3148.2009.00539.x
• Keskindemirci, G. & Gökcay, G. (2020). Screen exposure in children with language delay; results of pilot study. J Ist Faculty Med, 83(1), 30-34. https://doi.org/10.26650/IUITFD.2019.0020
• Kılıç, E. (2020). Çalışma hayatında anneliğin dönüşümü: Bursa ölçeğinde çalışan anneler üzerine bir uygulama araştırması (Tez Numarası: 630001). [Doktora tezi, Uludağ Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kılınç, F. E. & Aral, N. (2016). Çocuk yetiştirme tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 199-222. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455800
• Kıvanç, R. (2020). 24-36 aylık çocuğu olan annelerin özyeterlik algıları ve çocuk yetiştirme tutumları ile çocuğun motor gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez Numarası: 625442). [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Koç, Ö., Özkan, H. & Bekmezci, H. (2016). Annelik rolü ve ebeveynlik davranışı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 6(2), 143-150. https://doi.org/10.5222/buchd.2016.143
• Kol, S. (2011). Erken çocuklukta bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21), 1-21. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sakaefd/issue/11217/133954
• Kurt, Ş. H. & Aslan, D. (2020). Okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin öz-yeterlik, psikolojik sağlamlık ve ebeveyn tutumlarının incelenmesi. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 6(2), 211-240. https://doi.org/10.21798/kadem.2021266729
• Lam, L. & Mackenzie, A. E. (2002). Coping with a child with down syndrome: the experiences of mothers in Hong Kong. Qualitative Health Research, 12(2), 223-237. https://doi.org/ 10.1177/104973202129119856
• Lam, P., Hiscock, H. & Wake, M. (2003). Outcomes of infant sleep problems: a longitudinal study of sleep, behavior, and maternal well-being. Pediatrics, 111(3), e203-e207. https://doi.org/10.1542/peds.111.3.e203
• Liamputtong, P. (2000). Motherhood and the challenge of immigrant mothers:a personel reflection. Families in Society: The Journal of Contemporary Human Services, 82(2), 195-201. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1606/1044-3894.211
• Lin, C. C. & Fu, V. R. (1990). A comparison of child-rearing practices among Chinese, immigrant Chinese and Caucasian-American parents. Child Development, 61(2), 429-433. https://www.jstor.org/stable/1131104
• Mann, M. B., Pearl, P. T. & Behle, P. D. (2004). Effects of parent education on knowledge and attitudes. Adolescence, 39(154), 355-360. https://web.s.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=b4ecfb38-9e51-4737-936e-dd163062932d%40redis
• Matthey, S. (2011). Assessing the experiences of motherhood: the being a mother scale (BaM-13). Journal of Affective Disorders, 128(1-2), 142-152. https://doi.org/10.1016/j.jad.2010.06.032
• Mete, M., Devecioğlu, E., Boran, P., Yetim, A., Pazar, A. & Gökçay, G. (2017). Baby walker use and ıts consequences in a group of Turkish children. Çocuk Dergisi, 17(4), 158-162. https://doi.org/10.5222/j.child.2017.158
• Mirabella, A. (2014). Percepiton of mothering, early intervention, and family-centered care. [Master of Science, Ithaca College]. https://digitalcommons.ithaca.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1003&context=ic_theses
• Monteiro, F., Fonseca, A., Pereira, M. & Canavarro, M. C. (2022). Perceived maternal parenting self-efficacy scale: Factor structure and psychometric properties among Portuguese postpartum women. Midwifery, 105, 103240. https://doi.org/10.1016/j.midw.2021.103240
• Morawska, A., Winter, L. & Sanders, M. R. (2009). Parenting knowledge and its role in the prediction of dysfunctional parenting and disruptive child behaviour. Child: Care, Health and Development, 35(2), 217-226. https://doi.org/0.1111/j.1365-2214.2008.00929.x
• Nabavian, M., Cheraghif, F., Shamsaei, F., Tapak, L. & Tamadoni, A. (2021). A qualitative study exploring the experiences of mothers caring for their children with thalassemia in Iran. Ethiop J Health Sci., 31(6), 1287. http://dx.doi.org/10.4314/ejhs.v31i6.25
• Ngum Chi Watts, M. C., Liamputtong, P. & Mcmichael, C. (2015). Early motherhood: a qualitative study exploring the experiences of African Australian teenage mothers in greater Melbourne, Australia. BMC Public Health, (15), 873. https://doi.org/10.1186/s12889-015-2215-2
• Nystul, M. S. (2010). The effects of systematic training for effective parenting on parental attitudes. The Journal of Psychology, 112(1), 63-66. https://doi.org/10.1080/00223980.1982.9923535
• O’Brien, M. (1996). Child-rearing difficulties reported by parents of infants and toddlers. Journal of Pediatric Psychology, 21(3), 433-446. https://academic.oup.com/jpepsy/article/21/3/433/913084
• Oğuz, E., Çalışkan, Z., Ulutaş, A. & Sağlam, M. (2017). Gelişim psikolojisinin teori ve kavramları. 0-3 yaş çocuk gelişimi, gelişim psikolojisinin temel esasları I (sf.23-43). E. Oğuz (Çev. Ed.). Anı Yayıncılık.
• Öğretir-Özçelik, A. D. & Arslan, H. (2020). 3-5 yaş arası çocukların anne tutumlarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (38), 18-30. https://doi.org/ DOI: http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.2020.150
• Öğretir, A. D. & Demiriz, S. (2009). Anne ev ziyareti eğitim programının annelerin tutumlarına ve empatik eğilimlerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 421-433. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001154
• Öngider, N. (2013). Anne-baba ile okul öncesi çocuk arasındaki ilişki. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(4), 420-440. https://doi.org/10.5455/cap.20130527
• Öz, N. S. & Yıldız-Bıçakçı, M. (2018, Ekim, 22-24). Çocuk gelişimci ve anne babaların görüşleri ile aile görüşmeleri. Sözel bildiri, Uluslararası IV. Çocuk Gelişimi Kongresi, Ankara, Türkiye.
• Özbay, Y. & Aydoğan, D. (2013). Aile yılmazlığı: bir engele rağmen birlikte güçlenen aile. Sosyal Politika Çalışmaları, 13(31), 129-146. https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/21092/227154
• Özberk, H., Çiçek, Ö., Ayar, D. & Okumuş, H. (2021). Difficulties for mothers: home care of babies born preterm. Bezmialem Science, 9(4), 498-502. https://doi.org/10.14235/bas.galenos.2021.4177
• Özbesler, C. (2008). Farklı gelişimsel özellikleri olan çocuğa sahip annelerin sorunları. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 8(1-2), 25-36. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/761943
• Özen-Çınar, İ., Korkmaz-Aslan, G., Kartal, A., İnci, F. H. & Koştu, N. (2015). Annelerin 0-1 yaş bebek bakımında uyguladıkları geleneksel yöntemlerin incelenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(5), 378-386. https://doi.org/10.5455/pmb.1-1426018987
• Özkan, H. & Yılmaz, T. (2021). 3-6 yaş çocuğu olan annelerin geleneksel anneliklerini değerlendirmeleri. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 12(1), 95-104. https://doi.org/10.31020/mutftd.986058
• Öztekin, C. (2018). Bebek ruh sağlığı açısından anne-babalık becerileri. Türkiye Klinikleri J Child Psychiatry-Special Topics, 4(1), 10-18. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-bebek-ruh-sagligi-acisindan-anne-babalik-becerileri-81192.html
• Öztürk-Ertem, İ. (2017). Uluslararası çocuk gelişimi izleme rehberi: bireyselleştirilmiş müdahalelerin sağlanması. Early Childhood Matters, 2017. 10.09.2021 tarihinde https://bernardvanleer.org/tr/ecm-article/2017/international-guide-monitoring-child-development-enabling-individualised-interventions/ adresinden erişildi.
• Özyürek, A., Çetin, A., Yıldırım, R., Evirgen, N. & Ergün, Ş. (2016). Farklı kültürlerde aile çocuk etkileşimlerinin öğretmen bakış açısına göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1477-1484. https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/analysis-of-the-childparent-interaction-in-different-cultures-according-toteachers-viewpoint.pdf
• Paris, R., & Helson, R. (2002). Early mothering experience and personality change. Journal of Family Psychology, 16(2), 172–185. https://doi.org/10.1037/0893-3200.16.2.172
• Polat, E. M. (2019). Annelerin çocuklarının tuvalet eğitimine yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi (Tez Numarası: 609591). [Yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Prikhidko, A. & Swank, J. M. (2018). Motherhood experiences and expectations: a qualitative exploration of mothers of toddlers. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 26(3), 278-284. https://doi.org/10.1177/1066480718795116
• Rao, N., McHale, J. P. & Pearson, E. (2003). Links between socialization goals and child-rearing practices in Chinese and Indian mothers. Infant and Child Development, 12, 475-492. https://doi.org/ 10.1002/icd.341
• Reisz, S. & Jacobvitz, D. (2015). Birth and Motherhood: childbirth experiences and mothers’ perceptions of themselves and their babies. Infant Mental Health Journal, 36(2), 167-178. https://doi.org/10.1002/imhj.21500
• Rzechowska, E. & Dacka, M. (2016). Experiencing and the realization of motherhood by teenage mothers. Health Psychology Report, 4(1), 24-40. https://doi.org/10.5114/hpr.2015.51316
• Safe, A., Joosten, A. & Molineux, M. (2012). The experiences of mothers of children with autism: managing multiple roles. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 37(4), 294-302. https://doi.org/10.3109/13668250.2012.736614
• Sarıtaş, S. & Bozkurt, A. (2020). Annelik deneyimleri üzerine nitel bir araştırma. International Journal of Humanities and Research,June, 4(4), 40-47. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1137635
• Shu, B-C, Chuang, L-Y., Lin, L-L. & Liu, K-L. (2008). The mothering experience: perspectives of women from Indonesia married and living in Taiwan, Journal of Nursing Research, 16(3), 169-176. https://doi.org/10.1097/01.JNR.0000387303.11870.fe
• Silver, E. J., Heneghan, A. M., Bauman, L. J. & Stein, R. E. K. (2006). The relationship of depressive symptoms to parenting competence and social support in inner-city mothers of young children. Maternal and Child Health Journal, 10(1), 105-112. https://doi.org/10.1007/s10995-005-0024-4
• Sinai-Glazer, H. & Peled, E. (2017). The perception of motherhood among family social workers in social services departments in Israel. British Journal of Social Work, 47, 1482-1499. https://doi.org/ 10.1093/bjsw/bcw111
• Stevens, J. H. (1984). Child development knowledge and parenting skills. Family Relations, 33(2), 237-244. https://www.jstor.org/stable/583789
• Sullivan, J. A., Zvara, B. J., Keim, S. A., Andridge, R. & Anderson, S. E. (2021). Knowledge of infant development and parent well-being: cross-sectional analysis of toddlers. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 42(6), 442-449. https://doi.org/10.1097/DBP.0000000000000918
• Şahinöz, A. & Bütün-Ayhan, A. (2020). Annelerin bebeklik döneminde gelişime ilişkin bilgi ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 14(3), 249-257. https://doi.org/10.12956/tchd.571468
• Şanlı, D. & Öztürk, C. (2012). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 31-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deubefd/issue/25119/265238
• Taner, S. & Tanışır, H. (2021). Planlanmamış gebeliklerin doğum sonrası erken dönemdeki annelik davranışına etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1). 37-50. https://doi.org/ 10.46237/amusbfd.707683
• Taşdemir, M. & Taşdemir, F. (2016). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma kavramına yükledikleri metaforlar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 419-438. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1489179
• Taşkın, M. & Akçay, S. (2019). Torunlarına bakan büyükannelerin deneyimlerine ilişkin nitel bir araştırma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 583-606. https://doi.org/10.33417/tsh.572224
• Tercan, H. & Yıldız-Bıçakçı, M. (2016). Sağlık bilimlerinde transdisipliner yaklaşım içerisinde çocuk gelişimcinin rolü. H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(1), 157-168. https://dergipark.org.tr/tr/pub/husbfd/issue/28056/300892
• Tezel-Şahin, F. & Özbey, S. (2007). Aile eğitim programlarına niçin gereksinim duyulmuştur? Aile eğitim programları neden önemlidir? Aile ve Toplum, 3(12), 7-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/21107/227319 Tezel-Şahin, F., Akıncı-Coşkun, A. & Aydın-Kılıç, Z. N. (2017). Babaların çocuklarıyla vakit geçirme durumlarına ilişkin görüşlerini incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 319-343. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/31116/337725
• Thiedke, C. C (2001). Sleep disorders and sleep problems in childhood. American Family Physician, 63(2), 277-285. https://www.aafp.org/afp/2001/0115/p277.html
• Toy, A. B. & Kesici, İ. (2020). Özel gereksinimli çocuğu olan annelerin eğitim ihtiyaçları. Journal of Advanced Education Studies, 2(1), 61-93. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejaes/issue/54791/698811
• Tönbül, Ö. (2019). Aile eğitimi programının annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etkisinin incelenmesi. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 46-72. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/751147
• Tuncer, N. & Avcı, N. (2018). Yetiştirme yurdundan anneliğe giden yolculuk: koruma altında büyümüş kadınların annelik deneyimlerinin incelenmesi üzerine nitel bir çalışma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(15), 1060-1087. https://doi.org/10.33692/avrasyad.510063
• Tüzün, O. & Sayar, K. (2006). Bağlanma kuramı ve psikopatoloji. Düşünen Adam, 19(1), 24-39. https://arsiv.dusunenadamdergisi.org/ing/DergiPdf/DUSUNEN_ADAM_DERGISI_a06781127a0c4e75acecca9bff89ce7e.pdf Uğur, S. B. (2018). Geçmişten günümüze şekillenen çocukluk algısı ve çocuk yetiştirme pratikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(45), 227-247. https://dergipark.org.tr/en/pub/sufesosbil/issue/41360/474496
• Ulutaş-Avcu, A. & Çalışan, Z. (2015). Ev merkezli anne-bebek eğitim programının 10-12 aylık bebeklerin gelişimine etkisinin incelenmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 152-163. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/332302
• Winter, L., Morawska, A. & Sanders, W. (2012). The knowledge of effective parenting scale (KEPS): a tool for public health approaches to universal parenting programs. The Journal of Primary Prevention, 33, 85-97. https://doi.org/10.1007/s10935-012-0268-x
• Yağar, F. & Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gsbdergi/issue/39953/474327
• Yaşar, M. (2018). Nitel araştırmalarda nitelik sorunu. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 55-73. https://doi.org/10.21666 muefd.426318
• Yazar, F. B. (2021). Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin yaşadığı zorluklar hakkındaki görüşleri. Pearson Journal of Social Sciences, 6(11), 107-122. http://dx.doi.org/10.46872/pj.228 2021
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız-Bıçakçı, M. (2016). Aile görüşmeleri. G. Baran (Ed.). Aile yaşam dinamiği (sf. 301-326). Pelikan Yayıncılık.
• Yıldız, D. (2008). Doğum sonrası dönemde annelerin bebek bakımı konusunda danışmanlık gereksinimleri ve yaklaşımlar. Gülhane Tıp Dergisi, 50(4), 294-298. https://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_33268/GMJ-50-294-En.pdf
• Yılmaz, A., Bayar, A. & Işık-Esenay, F. (2018). Annelerin doğum sonrası bebek bakımı gereksinimlerinin belirlenmesi: nitel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 147-156. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/518943
• Yılmazer, A. (2019). Sağlıklı erişkinlerde sigaranın uyku kalitesi üzerine etkisinin araştırılması (Tez Numarası: 539691). Uzmanlık tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yoshioka-Maeda, K. & Kuroda, M. (2017). Characteristics and related factors of Japanese mothers who have faced difficulties with childrearing. Public Health Nursing, 34(5), 422-429. https://doi.org/10.1111/phn.12328
• Yurtsever-Kılıçgün, M. & Kılıçkaya, A. (2016). Geleneksel Annelik Ölçeği’nin psikometrik özellikleri: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 2867-2881. https://doi.org/10.15869/itobiad.258548