Dünya'daki ve Türkiye'deki İntihar Vakalarının Sosyodemografik Özellikler Açısından İncelenmesi

Yıl 2015, 1. Uusal Sağlık Bilimleri Kongre Kitabı, - , 01.01.2015

Pınar Harmancı

Öz

Amaç:  Çalışma; acil servise başvuran intihar vakalarının, intiharı önleme ve intihar sonrası rehabilitasyon programlarına yol gösterici olması açısından, intihar edenlerin sosyodemografik özelliklerine dikkat çekmek amacıyla yapılmıştır.

Giriş: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 1974 yılında intihar eylemini “kişinin amacının bilincinde ve değişik derecelerde ölümcül amaçlı olarak kendine zarar vermesi” olarak tanımlamıştır. Son yıllarda ise (DSÖ) intiharı, intihar eylemi ve intihar girişimi olarak iki grupta ele almaktadır. Gerçek intiharlar ölümle sonuçlanır. İntihar girişimi ise, bireyin kendisini yok etmek, zarar vermek, zehirlemek amacıyla gerçekleştirdiği intihara yönelik, ölümcül olmayan tüm istemli girişimleri içermektedir. İntihar girişimlerinin dünyada ve ülkemizde ruhsal rehabilitasyon sorunlarının çözümü açısından iyi bilinmesi gerekmektedir.

Gereç-Yöntem: İntihar etme açısından; sosyodemografik özelliklerin tartışıldığı, dünyadan ve ülkemizden 54 yayın incelenmiştir.

Tartışma: Dünya’daki intihar vakaları en fazla erkeklerde görülmektedir oysa kadınlar daha fazla intihar girişiminde bulunmaktadır. Türkiye’de ise hem girişim sayısı açısından hem de mortalite açısından kadınlar daha fazla intihar vakası oluşturmaktadır.15- 24 yaş aralığında yoğunlaşan intihar vakalarının Türkiye’de ve Dünya’da aynı olduğunu görmekteyiz. Dünya’da bir dine mensup olmayanlar daha fazla intihar etmektedir. Türkiye’de veriler; Müslümanların daha fazla intihar ettiğini göstermektedir. Bu durum ülkemizde yaşayan halkın çoğunlukla Müslüman olmasından kaynaklanmaktadır.

Sonuç: İntihar vakalarının sıkça başvurulduğu merkez, acil servisler ve 112 olmaktadır. İlk girişimlerin psikolojik ve fizyolojik bakımından çok önemli olduğu açıktır. Yeterince çalışma olmamasına karşın acil müdahalelerin yapıldığı bu birimler; hayatta kalım oranlarında ciddi etkileri olabilecek birimlerdir.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• http://www.who.int/mental_health/media/en/426.pdf
• World Health Organization. Figures and facts about suicide. Geneva, 1999.
• ://www.who.int/mental_health/prevention/suicide/resource_jails_prisons.pdf
• Odağ C. İntihar (Özkıyım)-Tanım, Kuram, Sağaltım. İzmir, İzmir Psikiyatri Derneği Yayınları, 1985; s: 5-95
• Uluduz Du, Uğur M. Bir Vaka Dolayısıyla İntiharların Gozden Gecirilmesi. Yeni Symposium. 2001; 39: 19-25
• Yalvac Dh. İntihar Girişiminde Bulunan Bireylerde Psikiyatrik Morbidite, Kişilik Bozukluğu Ve Bazı Sosyodemografik Ve Klinik Etkenlerle İlişkisi(Uzmanlık Tezi). Malatya: İnonu Universitesi Tıp Fakultesi Psikiyatri A.D. 2006
• Can Ss, Sayıl I. Yineleyici İntihar Girişimleri. Kriz Dergisi. 2003; 12: 53-62
• Davis Jm, Brock Se. Suicide. İn J Sendoval (Ed). Hendbook Of İn Crisis Counseling, İntervention, Prevention İn The Schools, (İkinci Baskı), İçinde J Sendoval (Ed) Lawrence Erlbaum Associates Publishers, London., 2002, 128-132.
• Yuksel N, İntiharın Norobiyolojisi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2001; 4: 5-15
• Arpi Doshi, Boudreaux Ed, Wang N Et. Al. National Study Of Us Emergency Department Visits For Attempted Suicide And Self-Inflicted Injury,1997-2001. Annals Of Emergency Medicine. 2005;46: 369-75
• Parellada M, Saiz P, Moreno D Et. Al. Is Attempted Suicide Different İn Adolescent And
• Adults? Psychiatry Research. 2007; 30 : 1-7
• Phillips Mr, Li X, Zhang Y. Suicide Rates İn China, 1995-99. Lancet. 2002; 359: 835-40
• Kapur N, And Gask L. Introduction To Suicide And Self-Harm. Psychiatry.2006; 5:.259-62.
• Sharma Br, Gupta M, Sharma Ak Et. Al. Suicides İn Northern İndia: Comparison Of Trends And Reviwev Of Literature. Journal Of Forensic And Legal Medicine. 2007; 14: 318-26
• Fushimi M, Sugarawa J, Shımızu T. Suicide Patterns And Characteristics İn Akita, Japan.
• Psychiatry And Clinical Neurosciences. 2005; 59: 296-302
• Starkuviene S, Kalediene R, Petrauskiene J. Epidemic Of Suicide By Hanging İn Lithuania: Does Socio-Demographic Status Matter? Public Health. 2006; 120: 769–75
• Yip Ps, Fu Kw, Yang Ctk Et.Al. The Effects Of A Celebrity Suicide On Suicide Rates İn Hong Kong. Journal Of Affective Disorders. 2006; 93: 245–52
• Berecz R, Caceres M, Szlivka A Et Al. Reduced Completed Suicide Rate İn Hungary From 1990 To 2001: Relation To Suicide Methods. Journal Of Affective Disorders. 2005; 88:
• –38.
• -Bridge Aj, Goldstein Tr, Brent Ad. Adolescent Suicide And Suicidal Behavior. Journal Of
• Child Psychology And Psychiatry. 2006; 47: 372–94
• - Lotrakul M. Suicide İn Thailand During The Period 1998–2003. Psychiatry And Clinical
• Neurosciences. 2006; 60: 90–95
• - Dzamalala Cp, Milner Ad, Liomba Gn. Suicide İn Blantyre, Malawi (2000–2003). Journal Of Clinical Forensic Medicine. 2006; 13: 65–69
• - Köroğlu E. Psikiyatrik Acil Durumlar. 2.Basım. Hekimler Yayın Birliği, Ankara,1999; 425-443
• - Doshi A, Boudreaux Ed, Wang N, Pelletier Aj, Camargo Ca. National Study Of Us Emergency Department Visits For Attempted Suicide And Self-Inflicted Injury,1997-2001. Annals Of Emergency Medicine. 2005; 46: 369-75
• - Myers, D. Social Pschology, Teachers College Press, New York, 1990: 67
• - Atay İm, Kerimoğlu E. Ergenlerde İntihar Davranışı. Cocuk Ve Genclik Ruh Sağlığı Dergisi. 2003; 10: 128-136
• -Moscicki Ek. Epidemiology Of Completed And Attempted Suicide: Toward A Framework For Prevention. Clinical Neuroscience Research. 2001; 1: 310–23
• - Skegg K. Self-Harm. Lancet. 2005; 366: 1471-83
• Mos´Cicki E.K, Epidemiology Of Completed And Attempted Suicide: Toward A Framework For Prevention, Clinical Neuroscience Research 2001; 1: 310–323
• Goldsmith Sk., Pellmar Tc,Kleinman Am, Bunney We, Reducing Suicide A National İmperative, The National Academies Press ,2003 Isbn 0-309-08321-4
• - Yüksel N, İntiharın Nörobiyolojisi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2001; 4: 5-15
• -Özgüven E. Güvenirlik Ve Geçerlik. Psikolojik Testler'de. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım,
• :83-108.
• Dorling D., Gunnell D., Suicide: The Spatial And Social Components Of Despair İn Britain 1980–2000, Trans Inst Br Geogr 2003; 28: 442–460
• - Deveci A, Aydemir O, Mızrak S. İntihar Girişiminde Bulunanlarda Sosyo Demografik Özellikler, Stres Etmenleri Ve Ruhsal Bozukluklar. Kriz Dergisi. 2005; 13: 1-98- Myers,
• - Yalvaç Dh. İntihar Girişiminde Bulunan Bireylerde Psikiyatrik Morbidite, Kişilik
• Bozukluğu Ve Bazı Sosyo-Demografik Ve Klinik Etkenlerle İlişkisi. İnönü Üniversitesi Tıp
• Fakültesi Psikiyatri A.D,Uzmanlık Tezi, Malatya, 2006
• -Welch Ss. A Review Of The Literature On The Epidemiology Of Parasuicide İn The General Population. Psychiatric Services,2001(52):3;368-75
• - Ekici G, Savaş Ha, Cıtak S. Tamamlanmış İntiharlarda İki Önemli Risk Etmeni: Fiziksel Hastalığın Varlığı Ve Yetersiz Dozda Psikiyatrik Tedavi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2001; 11: 168-73
• Sayar K., İntihar Ve İnanç Sistemleri Yeni Symposium 2002; 40 (3): 100-10
• Kim Cd, Lesage Ad, Seguin M, Chawky N, Vanier C, Lipp O, Turecki G. (2004). Seasonal Differences İn Psychopathology Of Male Suicide Completers.
• - Seydioğlu M. İntihar Girişiminde Bulunan Kişilerin Sosyodemografik Özelliklerinin İncelenmesi, Depresyon Ve Sosyal Destek Algısı Açısından Değerlendirilmesi. Y.Ü. Sağlık
• Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2002; 24-25.
• - Myers, D. Social Pschology, Teachers College Press, New York, 1990: 67.
• - Devrimci Özgüven H, Sayıl I. Suicide Attempts İn Turkey: Results Of The Who Euro
• Multicentre Study On Suicidal Behaviour, Canadian Journal Of Psychiatry, 2003;48:324–329
• - Hogg, M.A., Vaughan G.M.. Tutumlar. Sosyal Psikoloji Kitabı (Çev:Yıldız, İ., Gelmez,
• A.) 1. Baskı, Sözkesen Matbaası, Ankara, 2007: 173- 222.
• - Ekici G, Savaş Ha, Cıtak S. Tamamlanmış İntiharlarda İki Önemli Risk Etmeni: Fiziksel Hastalığın Varlığı Ve Yetersiz Dozda Psikiyatrik Tedavi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2001; 11: 168-73
• - Die. İntihar İstatistikleri. Ankara. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.1998. Yayın No: 2294.
• - Suvarlı Mk. Çocuklarda Ve Adölesan Çağında İntihar: Araştırmalar, Önlemler Ve Çözüm
• Önerileri, Kriz Dergisi, 1995; 3, 1-2, 75-87.
• Havva Tel, Sultan Uzun; İntihar Girişimi İle Acil Servise Başvuran Hastaların Sosyal Destek Ve Stresle Baş Etme Durumları, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2003; 4:151-158
• Asoğlu M. (2007). Şanlıurfa’da İntihar Girişimlerinin İlişkili Olduğu Risk Faktörleri.
• H.Ü. Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, Şanlıurfa, (Danışman: Doç. Dr. A Altindağ).
• Seliyha Dolaşır (2007); 2005 Yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servis Kriz Odasına Başvuran İntihar Girişimi Vakalarının Bir Yıl Sonraki Ruhsal Durumları Ve İntihar Davranışını Yineleme Riskleri, Ankara, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Gür Akgör S. T. (2012) Acil Servise İntihar Girişimi Nedeni İle Yapılan Başvuruların Demografik Ve Klinik Özellikleri ,Erzurum.Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi
• Yalvac Dh. İntihar Girişiminde Bulunan Bireylerde Psikiyatrik Morbidite, Kişilik Bozukluğu Ve Bazı Sosyodemografik Ve Klinik Etkenlerle İlişkisi(Uzmanlık Tezi). Malatya:
• İnonu Universitesi Tıp Fakultesi Psikiyatri A.D. 2006
• Dilbaz N, Şengul Cb, Cetin Mk, Şengul C, Okayt, Yurtkulu F, Duman T. Genel Bir
• Hastanede İntihar Girişimlerinin Değerlendirilmesi Kriz Dergisi. 2005; 13: 1-10
• Ayşe Acar, Acil Servise Gelen İntihar Vakalarının Sosyodemografik Açıdan İncelenmesi 2009;İstanbul Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Şervan Gökhan,Özkıyım Nedeni İle Acil Servise Başvuran Olguların Demografik Verilerinin Özkıyım Yöntemlerine Göre Değerlendirilmesi,2008, Diyarbakır; Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi
• Zehra Kübalı, Ankara İlinde Bir Kamu Hastanesi Acil Bölümünde İntihar Girişim Vakalarının İncelenmesi, 2007,Ankara, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Şenol V, Ünalan D, Avşaroğullar L, İkizceli . intihar girişimi nedeniyle Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Anabilim Dalı’na başvuran olguların incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005;6:19-29.