Okul Öncesi Dönemde Okuma Yazma Öğretimi: Öğretmen Görüşleri

Yıl 2015, Uluslararası Katılımlı 3. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongre Kitabı, - , 24.06.2015

Necdet Taşkın Ramazan Sak İkbal Şahin Sak

Öz

AMAÇ: Çocukları ilkokula hazırlamak, okul öncesi eğitimin amaçlarından biridir. Bu hazırlık sürecinde, çocukların çeşitli gelişimsel özellikleri kazanması beklenmekte, okuma yazmaya hazırlık becerileri desteklenmektedir. Ancak, çocuğun okuma yazmayı ne zaman öğrenmesi gerektiği tartışılan bir konudur. Özellikle, 4+4+4 eğitim sistemi ile çocuğun okula başlama yaşı ve okuma yazma öğrenmesi için en ideal yaşın ne olduğu veya okul öncesi eğitim döneminde çocuğa okuma yazma öğretmenin mümkün olup olmadığı yeniden tartışılmaktadır. Okul öncesi eğitim programında okuma ve yazma öğretimi olmamasına rağmen, okul öncesi eğitim kurumlarında zaman zaman bu yönde uygulamalara rastlanılmaktadır. Okul öncesi eğitimde okuma yazma öğretilmesi gibi bir uygulamanın, okul öncesi öğretmenleri ve ilkokul öğretmenlerini doğrudan etkileyeceği açıktır. Bu nedenle de, bu çalışma hem okul öncesi hem de ilkokul öğretmenlerinin okul öncesi dönemde okuma yazma öğretilmesi ile ilgili görüşlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

GEREÇ VE YÖNTEM: Bu nitel çalışmaya 30’u okul öncesi öğretmeni, 30’u da sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 60 öğretmen katılmıştır. Veri toplamak için öğretmenlerle birebir görüşmeler yapılmış ve okul öncesinde okuma yazma öğretilmesi ile ilgili görüşleri sorulmuştur. Veri analizi için, kesme ve sınıflandırma (cutting and sorting) tekniği kullanılmıştır. 

BULGULAR: Çalışmaya katılan öğretmenlerin yarısından fazlası (n=42) okul öncesi dönemde okuma yazma öğretilmesinin doğru olmadığını ifade etmişler ve bu görüşlerini destekleyecek çeşitli gerekçelere dikkat çekmişlerdir. Bununla birlikte bazı öğretmenler (n=15) okul öncesi dönemde okuma yazma öğretilebileceğini vurgularken yalnızca bir ilkokul öğretmeni okul öncesi dönemde çocuklara okuma yazma öğretmenin gerekli olduğunu dile getirmiştir. 

SONUÇ: Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinin okul öncesi dönemde okuma yazma öğretimi ile ilgili görüşleri benzerdir. Çalışmaya katılan öğretmenlerin yarısından fazlası bu dönemde okuma yazma öğretilmemesi gerektiğini vurgulamışlardır. Bunun gerekli olduğunu vurgulayan yalnızca bir öğretmen vardır. O da ilkokul öğretmenidir.

Anahtar kelimeler: okul öncesi eğitim, okuma yazma öğretimi, öğretmen görüşleri

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Başar, M. (2013). Okuma yazma öğrenerek ilkokula başlayan çocukların karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 1(1), 275-294.
• Bernard, H. R. & Ryan, G. W. (2010). Analyzing qualitative data: Systematic approaches. Thousand Oaks, Calif: Sage.
• Cabell, S.Q., Justice, L.M., Konold, T.R., & McGinity, A.S. (2010). Profiles of emergent literacy skills among preschool children who are at risk academic difficulties. Early Childhood Research Quarterly, 26,
• -14.
• Frede, E., Jung, K., Barnett, W.S., & Figueras, A. (2009). The APPLES Blossom: Abbott preschool program longitudinal effects study (APPLES) preliminary effects through 2nd grade. New Brunswick, NJ: National Institute for Early Education Research.
• Lally, J.R. (2010). School readiness begins in infancy. Phi Delta Kappan, 92(3), 17–21. MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayını.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: Jossey- Bass.
• Morrison, G.S. (2014). Fundamentals of early childhood education. NJ: Pearson Education Inc.
• Neuman, B.S. (2006). The knowledge gap implications for early education. S. Neumann ve D. Dickinson
• (Eds.) Handbook of early literacy research içinde. NY: Guilford Press.
• Oktay, A. (2013). İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları. A. Oktay (Ed.), İlköğretime hazır oluş ve hazır oluşu etkileyen temel faktörler içinde (s. 23-36). Ankara: Pegem Akademi.
• Razon, N. (1987). Çocuğa hangi yaşta okuma öğretilmeli? Aile ve Çocuk Dergisi, 6.
• Ryan, G. W., & Bernard, H. R. (2003). Techniques to identify themes. Field Methods, 15(1), 85-109.
• Şahin, İ. T., Sak, R., & Tuncer, N. (2013).Okul öncesi ve birinci sınıf öğretmenlerinin ilköğretime hazırlık sürecine ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1691-
• -
• Taşkın, N. (2013). İlköğretime hazırbulunuşluk ve hazırbulunuşluğu etkileyen faktörler. T. Erdoğan (Ed.),
• İlkokula hazırlık ve ilkokul programları içinde. Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Taşkın, N. (2014). İlkokula hazır olma. F. Turan ve A. İpek (Ed.). Çocuk gelişimi II içinde, Ankara: Hedef
• Yayıncılık.
• Taşkın, N., Katrancı, M., & Uygun, M. (2014). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin okul öncesindeki okuma- yazmaya hazırlık sürecine ilişkin görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(4), 1102-1119.
• Trawick-Smith, J. (2014). Erken çocukluk döneminde gelişim: Çok kültürlü bir bakış açısı. B. Akman (Ed.).
• Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tuğluk, İ. H., Kök, M., Koçyiğit, S., Kaya, H. İ., & Gençdoğan, B. (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma-yazma etkinliklerini uygulamaya ilişkin görüşlerin değerlendirilmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 72-81.
• Üstün, E. (2007). Okul öncesi çocuklarının okuma yazma becerilerinin gelişimi. İstanbul: Morpa Kültür
• Yayınları.
• Wu, L. (2007). Children’s graphical representations and emergent writing: Evidence from children’s drawings.
• Early Childhood Development and Care, 177, 235-253.
• Yapıcı, M., & Ulu, F. B. (2010). İlköğretim 1. sınıf öğretmenlerinin okul öncesi öğretmenlerinden beklentileri.
• Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 43-55.
• Yıldızbaş, F., & Parlakyıldız, B. (2004). Okul öncesi eğitimde öğretmenlerin okuma yazma hazırlık çalışmalarına yönelik uygulamaların değerlendirilmesi. Bildiri, XIII. Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulmuştur (Malatya, Türkiye).