İlkokul Birinci Sınıfa Devam Eden Çocukların Annelerinin Çocuk Haklarına Yönelik Tutumlarının İncelenmesi (Ankara Örneklemi)

Yıl 2015, Uluslararası Katılımlı 3. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongre Kitabı, - , 24.06.2015

Kevser Kızılırmak Özlem Ersoy

Öz

Amaç: Bu araştırma, Ankara il merkezinde yaşayan ve 2006 ve 2007 yıllarında doğup ilkokul birinci sınıfa devam eden çocukların annelerinin çocuk haklarına yönelik tutumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tabakalı rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 582 anne örneklem grubunu oluşturmuştur. Veriler, anne babaların çocuk haklarına yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla “Ebeveyn Çocuk Hakları Tutum Ölçeği” ve annelerin demografik bilgilerini belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından oluşturulan “Bilgi Formu” aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 11,5 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular ve Sonuç: Araştırma sonucunda, annelerin çocuk haklarına yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Annelerin Ebeveyn Çocuk Hakları Tutum Ölçeği’nden aldıkları puanların; yaşlarına, çalışma durumlarına, öğrenim durumlarına ve doğup büyüdükleri yere göre istatistiksel olarak  anlamlı  farklılık  gösterdiği  belirlenirken,  sahip  oldukları  çocuk  sayısına,  çocuklarının  cinsiyetine, gelir düzeyini tanımlama durumlarına ve medeni durumlarına göre ise istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği saptanmıştır.

Anahtar kelimeler: çocuk hakları, anne, tutum

*Bu çalışma Yrd. Doç. Dr. Özlem Alkan Ersoy’un danışmanlığında yapılan “Ankara İl Merkezinde Yaşayan 61-72 Aylar Arasında Çocuğu Olan Annelerin, Çocuk Hakları ve Anne Olmaya İlişkin Bilgi Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” isimli yüksek lisans tez çalışmasının bir bölümünü içermektedir.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akyüz, E. (2000). Çocuğun haklarının ve güvenliğinin korunması (ulusal ve uluslar arası hukukta). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (Genişletilmiş 19. Baskı). Ankara: Pegem
• Akademi.
• Cherney, I. D. (2010). Mothers’, fathers’, and their children’s perceptions and reasoning about nurturance and self-determination rights. International Journal of Children’s Rights, 18(1), 79-99.http://www.heinonline. org/HOL/Page?handle=hein.journals/intjchrb18&id=85&collection=journals&index=journals/ intjchrb#85 adresinden elde edildi.
• Erdoğan, O. (2011). Çocuk hakları. İstanbul: Acar.
• Ersoy, A. F. (2012). Vatandaşlık eğitiminde ihmal edilen bir alan: evde ve okulda çocuk haklarının eğitimi.
• International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 359-376. http://www.iojes.net//userfiles/ Article/IOJES_752.pdf adresinden elde edildi.
• Fortin, J. (1998). Children’s rights and the developing law. London: Butterworths. Franklin, B. (1993). Çocuk hakları. (Çev: Türker, A.). İstanbul: Ayrıntı.
• Gezer Şen, B. (2011). Çocuk sosyolojisi bağlamında ailelerin çocuklarına bakış açılarının değerlendirilmesi
• (Elazığ ili örneği). (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Haktanır, G., Aral, N., Alisinanoğlu, F., Baran, G., Başar, F., Köksal, A. & Bulut, Ş. (1999). Türkiye’de anne- baba tutumu araştırmalarına genel bakış. Cumhuriyet ve çocuk 2. ulusal çocuk kültürü kongresi 4-6 Kasım
• 331-344. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset.
• Karaman Kepenekci, Y. & Baydık, B. (2009). Zihin engelliler öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 329-350. http://dergiler.ankara. edu.tr/dergiler/40/1147/13464.pdf adresinden elde edildi.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. (19. Baskı). Ankara: Nobel.
• Kaya, S. Ö. (2011). Öğretmen adaylarının çocuk hakları ile ilgili görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Kent Kükürtcü, S. (2011). 5-6 yaş çocuklarının ailelerinin ve öğretmenlerinin kullandıkları disiplin yöntemlerinin çocuk hakları ile ilişkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Khoury-Kassabri, M. & Ben-Arieh, A. (2009). School climate and children’s views of their rights: a multi- cultural perspective among Jewish and Arab adolescents. Children and Youth Services Review, 31(1), 97-
• http://ac.els-cdn.com/S0190740908001588/1-s2.0-S0190740908001588-main.pdf?_tid=8ed6f040- df68-11e3-b6c2-00000aab0f02&acdnat=1400512771_4cb30031adfe0ba30b6917aa20ee5185 adresinden elde edildi.
• Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon.
• Peterson-Badali, M. & Ruck, M. D. (2008). Studying children’s perspectives on self determination and nurturance rights: issues and challenges. Journal of Social Issues, 64(4), 749-769. http://onlinelibrary. wiley.com/doi/10.1111/j.1540-4560.2008.00587.x/pdf adresinden elde edildi.
• Poyraz, H. & Dere, H. (2003). Okulöncesi eğitiminin ilke ve yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Anı.
• Reich, S. (2005). What do mothers know? Maternal knowledge of child development. Infant Mental Health Journal, 26(2), 143-156. http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=2&sid=2b313159- b266-4651-91a0-65d6e2902306%40sessionmgr4002&hid=4110 adresinden elde edildi.
• Sönmez, V. & Alacapınar F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. (2. Baskı). Ankara: Anı. Şanlı, D. (2007). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış
• yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Tatlı, S., Selimoğlu, H. & Bademci, D. (2012). Çocukları okul öncesi eğitime devam eden annelerin aile hayatı ve çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2(3).
• -114. http://www.bingol.edu.tr/media/22756/sayi3.pdf adresinden elde edildi.
• Tekin, G. (2008). Turkish mothers’ attitudes toward childrearing practices. (Yayımlanmamış doktora tezi). The Pennsylvania State University. http://search.proquest.com/pqdtglobal/docview/849724771/fulltextPDF/ E21311C3F3394CDEPQ/1?accountid=11054 adresinden elde edildi.
• Tomanovic, S. (2003). Negotiating children’s participation and autonomy within families. The International Journal of Children’s Rights, 11(1), 51-71. http://www.heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/ intjchrb11&id=61&collection=journals&index=journals/intjchrb#61 adresinden elde edildi.
• Türkiye’de Aile Yapısı Araştırması (2011). T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Ankara.
• Washington, F. (2010). 5 – 6 yaş grubu çocuklarına uygulanan aile katılımlı çocuk hakları eğitimi programının etkililiğinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yavuzer, H. (1998). Çocuğunuzun ilk 6 yılı. (2. Basım). İstanbul: Remzi.
• Yurtsever, M. (2009). Ebeveyn çocuk hakları tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve anne babaların çocuk haklarına yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.