Erkek Güç ve Kuvvet Sporcularında Kas Dismorfisinin Egzersiz Bağımlılığı, Beden İmgesi ve Protein Tüketimi ile İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 3, 859 - 871

Gözde Şentürk , Pınar Göbel

https://doi.org/10.21020/husbfd.1427393

Öz

Amaç: Kas dismorfisi psikolojik bir sorundur ve birçok faktörün etkisiyle görülme sıklığının arttığı bildirilmektedir. Bu çalışma yetişkin erkek güç ve kuvvet sporcularında kas dismorfisinin varlığını belirlemeyi, kas dismorfisi puanına göre sporcularda protein tüketimi, egzersiz bağımlılığı, beden imgesinin değerlendirilmesi amacıyla planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma yetişkin 69 erkek güç ve kuvvet sporcusu ile yürütülmüştür. Katılımcıların genel bilgileri, besin tüketim sıklığı formu, kas algısı bozukluk envanteri, egzersiz bağımlılığı ölçeği, beden imgesi başa çıkma stratejileri ölçeği kullanılmıştır ve hava değişimi pletismografisi ile antropometrik ölçümleri alınmıştır.
Bulgular: Bigoreksiya olan sporcuların oranı %10,1 olarak belirlenmiştir. Sporcuların kas dismorfisi ölçeğinden aldıkları puan arttıkça egzersiz bağımlılığının ve beden imgesi baş etme stratejileri ölçek puanının arttığı saptanmıştır. Kas algısı bozukluğu puanının protein tüketimi arasında pozitif korelasyon olduğu belirlenmiştir. Protein tüketimindeki 1 g değişimin, kas dismorfisi ölçeğinde 0,038 puanlık pozitif değişime; kas algısı bozukluğu ölçeğinde toplam puanındaki 1 birimlik değişimin, egzersiz bağımlılığında 0,497 birimlik, beden imgesinde 0,909 birimlik pozitif değişimlere katkı sağladığı belirlenmiştir.
Sonuç: Bu çalışmanın sonuçlarına göre sporcularda kas dismorfisi riski yükseldikçe egzersiz bağımlılığının, beden algı bozukluklarının ve tüketilen protein miktarının doğru orantılı olarak arttığı sonucuna varılabilir. Bu sonuçlar kas algısı bozukluğu riski olabilecek sporcularda beden algı bozukluklarının, egzersiz bağımlılıklarının ve beslenmelerinde yapılan hataların bir göstergesi olabilir. Güç ve kuvvet sporcularında kas dismorfisi riski ve ilişkili faktörler (beden imgesi, benlik saygısı, egzersiz bağımlılığı gibi) yönünden değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

kas dismorfisi, sporcu, protein tüketimi, egzersiz bağımlılığı, beden imgesi

The Relationship of Muscle Dysmorphia with Exercise Addiction, Body Image and Protein Consumption in Male Power and Strength Athletes

Öz

Objectives: Muscle dysmorphia is a psychological problem, and its incidence is reported to increase with the effect of many factors. This study was planned to determine the presence of muscle dysmorphia in adult male power and strength athletes; and to evaluate protein consumption, exercise addiction, and body image in athletes according to the risk of muscle dysmorphia.
Materials and Methods: The research was conducted with 69 adult male power and strength athletes. General information of the participants, food consumption frequency form, muscle dysmorphia disorder inventory, exercise addiction scale, body image coping strategies scale were used, and air displacement plethysmography and anthropometric measurements were taken.
Results: The rate of athletes with bigorexia was determined as 10.1%. It was determined that as the scores of athletes on the muscle perception disorder scale increased their exercise addiction and body image coping strategies scale scores increased. It was determined that there was a positive correlation between muscle perception disorder score and protein consumption. A 1 g change in protein consumption resulted in a positive change of 0.038 points on the muscle dysmorphia disorder scale; It was determined that a 1-unit change in the total score on the muscle dysmorphia disorder scale contributed to 0.497 units of positive changes in exercise addiction and 0.909 units of positive changes in body image.
Conclusion: According to the results of this study, it can be concluded that as the risk of muscle dysmorphia increases in athletes, exercise dependence, body perception disorders and the amount of protein consumed increase in direct proportion.These results may be an indicator of body perception disorders, exercise addiction and nutritional errors in athletes who may be at risk of muscle dysmorphia disorders. It was concluded that strength and power athletes should be evaluated in terms of muscle dysmorphia risk and related factors (such as body image, self-esteem, exercise addiction).

Anahtar Kelimeler

muscle dysmorphia, athlete, protein consumption, exercise addiction, body image

Kaynakça

• Amerikan Psikiyatri Birliği: (2001). Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması El Kitabı, Yeniden Gözden Geçirilmiş 4. Baskı. (Köroğlu. E, Çev.). Ankara: Hekimler.
• Babusa, B., Czeglédi, E., Túry, F., Mayville, SB & Urbán, R. (2015). Differentiating the levels of risk for muscle dysmorphia among Hungarian male weightlifters: a factor mixture modeling approach. Body Image, 12, 14-21. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2014.09.001
• Bégin, C., Turcotte, O., & Rodrigue, C. (2019). Psychosocial factors underlying symptoms of muscle dysmorphia in a non-clinical sample of men. Psychiatry Research, 272, 319-325. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.12.120
• Berczik, K., Szabó, A., Griffiths, M. D., Kurimay, T., Kun, B., Urbán, R., & Demetrovics, Z. (2012). Exercise addiction: Symptoms, diagnosis, epidemiology, and etiology. Substance use & misuse, 47(4), 403-417. https://doi.org/10.3109/10826084.2011.639120
• Cash, T. F. (2004). Body image: Past, present, and future. Body image, 1(1), 1-5. https://doi.org/10.1016/S1740-1445(03)00011-1
• Cash, T. F. (2012). Encyclopedia of body image and human appearance. Academic Press.
• Cash, T. F., Santos, M. T., & Williams, E. F. (2005). Coping with body-image threats and challenges: Validation of the Body Image Coping Strategies Inventory. Journal of psychosomatic research, 58(2), 190-199. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2004.07.008
• Demir, G. T., Hazar, Z., & Cicioğlu, H. İ. (2018). Egzersiz bağımlılığı ölçeği (EBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 865-874.
• Devrim, A. (2016). Kas dismorfik bozukluğu envanteri ve vücut geliştirici imaj şemasının geçerlik ve güvenirlik durumu ile yeme tutumu testi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Devrim, A., Bilgic, P., & Hongu, N. (2018). Is there any relationship between body image perception, eating disorders, and muscle dysmorphic disorders in male bodybuilders?. American journal of men's health, 12(5), 1746-1758.
• Doğan, T., Sapmaz, F., & Totan, T. (2011). Beden imgesi baş etme stratejileri ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(2), 121-129.
• Frederick, D. A., Buchanan, G. M., Sadehgi-Azar, L., Peplau, L. A., Haselton, M. G., Berezovskaya, A., & Lipinski, R. E. (2007). Desiring the muscular ideal: Men's body satisfaction in the United States, Ukraine, and Ghana. Psychology of Men & Masculinity, 8(2), 103. https://doi.org/10.1037/1524-9220.8.2.103
• González-Martí, I., Bustos, J. G. F., Jordán, O. R. C., & Mayville, S. B. (2012). Validation of a Spanish version of the Muscle Appearance Satisfaction Scale: escala de satisfacción muscular. Body Image, 9(4), 517-523. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2012.05.002
• Greenway, C. W., & Price, C. (2020). Muscle dysmorphia and self-esteem in former and current users of anabolic-androgenic steroids. Performance Enhancement & Health, 7(3-4), 100154. https://doi.org/10.1016/j.peh.2019.100154
• Grogan, S. (2006). Body image and health: Contemporary perspectives. Journal of health psychology, 11(4), 523-530. https://doi.org/10.1177/1359105306065013
• John, F., M. (2008). The Invisible Man – A Self-help guide for men with eating disorders, compulsive exercise, and bigorexia. Nursing Standard, 22(34), 30.
• Kelecek, S., & Altıntaş, A. (2021). Kas Yoksunluğunu Belirlemede Tutkunluk ve Bağımlılık. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2).
• Kırveli, M. (2020). Kuvvet egzersizi yapan yetişkin erkeklerde kas dismorfisi, beden algısı ve beslenme durumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. İ.B.Ü. Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Yayımlanmamış YL Tezi, İstanbul, 1-82.
• Mangweth, B., Pope Jr, H. G., Kemmler, G., Ebenbichler, C., Hausmann, A., De Col, C., ... & Biebl, W. (2001). Body image and psychopathology in male bodybuilders. Psychotherapy and psychosomatics, 70(1), 38-43. https://doi.org/10.1159/000056223
• Mosley, P. E. (2009). Bigorexia: bodybuilding and muscle dysmorphia. European Eating Disorders Review: The Professional Journal of the Eating Disorders Association, 17(3), 191-198. https://doi.org/10.1002/erv.897
• Murray, S. B., Rieger, E., Hildebrandt, T., Karlov, L., Russell, J., Boon, E., ... & Touyz, S. W. (2012). A comparison of eating, exercise, shape, and weight related symptomatology in males with muscle dysmorphia and anorexia nervosa. Body Image, 9(2), 193-200. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2012.01.008
• Pope Jr, H. G., Gruber, A. J., Choi, P., Olivardia, R., & Phillips, K. A. (1997). Muscle dysmorphia: An underrecognized form of body dysmorphic disorder. Psychosomatics, 38(6), 548-557. https://doi.org/10.1016/S0033-3182(97)71400-2
• Pope Jr, H. G., Katz, D. L., & Hudson, J. I. (1993). Anorexia nervosa and “reverse anorexia” among 108 male bodybuilders. Comprehensive psychiatry, 34(6), 406-409.
• Ricciardelli, L. A., & McCabe, M. P. (2003). A longitudinal analysis of the role of biopsychosocial factors in predicting body change strategies among adolescent boys. Sex Roles, 48, 349-359.
• Sandhu, J. S., Kishore, S., Shenoy, S., & Randhawa, H. S. (2013). Muscle dysmorphia and personality trait: a significant link in bodybuilders. Journal of Postgraduate Medicine Education and Research, 47(2), 77-82. Doi: 10.5005/jp-journals-10028-1060
• Siri, W. E. (1956). The gross composition of the body. In Advances in biological and medical physics (Vol. 4, pp. 239-280). Elsevier.
• Subaşi, B., Okray, Z., & Çakici, M. (2018). Kas Algısı Bozukluğu Envanteri Türkçe Formunun profesyonel erkek sporcularda geçerliliği ve güvenilirliği. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19. doi: 10.5455/apd.298210
• Szabo, A., & Griffiths, M. D. (2007). Exercise addiction in British sport science students. International Journal of Mental Health and Addiction, 5, 25-28.
• Vardar, E. (2012). Egzersiz bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 21(3), 163-173.