Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ratlarda Skrotal Ekstrakutan ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının ve Etkilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, , 225 - 231, 25.12.2019
https://doi.org/10.31196/huvfd.667774

Öz

Bu çalışma; sokak hayvanlarının üremelerinin kontrol altına alınmasına katkıda bulunmak amacıyla yapıldı. Bu amaçla yapılan invaziv veya noninvaziv uygulamaların hem başarısını arttırmak hem uygulama süreçlerini kısaltmak hem de masraflarını minimize ederek hayvan refahına olan etkilerini en aza indirmek için insani ve komplikasyonsuz bir metot geliştirmek planlanmıştır. Bu çalışmada 20 adet erkek rat kullanıldı. Ratlar onarlı iki eşit gruba ayrıldı. Gruplardan birine skrotal ekstrakutan diğerine ensizyonel subkutan ligatür uygulaması yapılarak iki ayrı teknikle kastrasyon uygulaması gerçekleştirildi. Deney hayvanlarına operasyon sonrası 3 gün antibiyotik uygulaması yapıldı ve 10 gün boyunca skrotal değişiklikler kliniksel olarak kontrol edildi. Histopatolojik incelemelerde testis dokusunun komple nekroze olduğu gözlendi. Her iki tekniğin de kastrasyon işleminde başarılı bir şekilde kullanılabildiği ortaya konuldu. Sonuç olarak ratlarda skrotal ekstrakutan ve enzisyonel subkutan ligatür uygulamasının kastrasyon için başarılı olduğu, uygulamanın pratik ve etkili olduğu, kliniksel olumsuzlukların bulunmadığı, masraflı, komplikasyonlu ve ağır anestezik uygulamalara gerek olmadığı belirlendi. Ekstrakutan ve subkutan ligatür ile kastrasyonun sokak hayvanlarında ve pet hayvancılığında üremenin kontrol altına alınmasında uygulaması kolay, pratik, başarılı ve alternatif bir çözüm olacağı, serbest veteriner hekimler ve Belediye Veteriner İşleri Müdürlüklerinin başarısını arttıracağı, toplumsal bir soruna pratik bir çözüm olacak yeni teknikler olarak tavsiye edilmektedir.

Destekleyen Kurum

Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

18.YL.038

Kaynakça

  • Adair BM, 1986: Abd-el wahed RE, Korritum AS, Abu-ahmed HM, Samy AA, 2014: Evaluation of pinhole castration technique compared with traditional method for castration in dogs. Alex J Vet Sci, 42(1), 90-98.
  • Türk G, Sağlıyan A, Yaman İ, Sönmez M, Günay C, 2004: Erkek köpeklerde intratestiküler gliserol ve etanol uygulamalarının kısırlaştırma üzerine etkilerinin karşılaştırılması, Veteriner Cerrahi Dergisi, 10(1-2), 55-60.
  • Hayat A, Biricik HS, 2008: Atların kastrasyonlarında görülen başılıca komplikasyonlar. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 84-88.
  • Ataman O, Türk G, 2016: Erkeklerde kullanılan cerrahi ve cerrahi olmayan kontrasepsiyon yöntemleri. Fırat Üniversitesi, Sağ. Bil.Vet. Dergisi, 30(1), 67 – 73.
  • Temizer A, 1982: Evcil hayvanlarda operasyon bilgisi. Fırat Üniverstiesi Veteriner Fakültesi Yayınları, 28 (Ders kitabı:10). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Driel MV, 2009. Reaktion Books, Manhood: The Rise and Fall of The Penis. English Translate by Vincent P, Lon.
  • Baba MA, Fazili MR, Athar H, Mir MS, Moulvi BA, Khan I, 2013: Pinhole castration technique: an alternative to orchiectomy in stray dogs. Anim Reprod Sci, 137(1-2), 113-118.
  • Bakır B, Gülyüz F, Karaca F, Yüksel H, Şahin A, Uslu BA, 2008: Köpekler kimyasal kastrasyon. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 195-202.
  • Baran A, Özdaş ÖB, Sandal Aİ, 2016: Erkek Kedi ve Köpeklerde Üremenin Önlenmesi.Turkiye Klinikleri J Vet Sci Obstet Gynecol-Special Topics, 2(2), 9-18
  • Canpolat I, Gur S, Gunay C, Bulut S, Eroksuz H, 2008: An evaluation of the outcome of bull castration by intra-testicular injection of ethanol and calcium chloride. Revue de Médecine Vétérinaire, 157(8/9), 420.
  • Cheney VT, 2006: A Brief History of Castration: Second Edition. AuthorHouse. ISBN-13: 978-1420897203.
  • Chinoy MR, Chinoy NJ, 1984: Vasocclusion Sterility Induced by Ethanol, Prostoglandin or Ascorbic Acid in Male Rats. Endokrinol Exp. 18(1), 65-77.
  • Donnelly TM, Brown CJ, 2004: Guinea pig and chinchilla care and husbandry. Vet Clin North Am Exot Anim Pract, 7, 351–373.
  • Fazili MR, Bhattacharyya HK, Buchoo BA, Kirmani MA, Darzi MM, Khan I, 2009: Evaluation of pinhole castration technique in rams. Small Rumin Res, 84, 61-4.
  • Fossum TW, 2007: Surgery of the reproductive and genital systems. In: Fossum TW, eds. Small Animal Sur- gery. 3rd ed. Missouri: Mosby Inc, 702-74.
  • Gerendai I, Csaba Z, Csernus V, 1996: Effect of Intratesticular Administration of Somatostatin on Testicular Function in Immature and Adult Rats. Life Sci, 59(10), 859-866.
  • Guilmette J, Langlois I, Hélie P, De Oliveira El Warrak A, 2015: Comparative study of 2 surgical techniques for castration of guinea pigs (Cavia porcellus). Canadian Journal of Veterinary Research, 79(4), 323-328.
  • Günay C, Sağlıyan A, Yaman İ, Sönmez M, Türk G, 2004: Erkek köpeklerde intratesticular gliserol ve etanol uygulamalarının kısırlaştırma üzerine etkilerinin karşılaştırılması. Veteriner Cerrahi Dergisi, 10(1-2), 55-60.
  • Halidi G, 2017: Farinelli Örneğinde Kastrasyon. Lokman Hekim Dergisi, 7(3), 215-231.
  • Hamman WO, Musa SA, Ikyembe DT, Umana UE, Adelaiye AB, Nok, A J, Ojo SA, 2011: Ethanol extract of Carica papaya seeds induces reversible contraception in adult male wistar rats. British Journal of Pharmacology and Toxicology, 2(5), 257-261.
  • Hopkins M, Evans LE, 2003: Artificial insemination. In: Pineda MH, Dooley MP, eds. McDonald’s Veterinary Endocrinology and Reproduction. 5th ed. Iowa: Iowa State Press.
  • Howe LM, Slater MR, Boothe HW, Hobson HP, Holcom JL, Spann AC, 2001: Longterm outcome of gona-dectomy performed at an early age or traditional age in dogs. J Am Vet Med Assoc, 218(2), 217-221.
  • Howe LM, 2006: Surgical methods of contraception and sterilization. Theriogenology, 66(3), 500-509.
  • İzol V, Değer M, Arıdoğan İA, 2013: Erkek kontrasepsiyon yöntemleri. Androloji Bülteni, 15(53), 117-121.
  • Immegart HM, Threlfall WR, 2000: Evaluation of intratesticular injection of glycerol for nonsurgical sterilization. AJVR, 61(5), 544-548.
  • Jana K, Samanta PK, Ghosh D, 2002: Dose dependent response to an intratesticular injection of calcium chloride for induction of chemosterilization in adult albino rats. Vet Res Commun, 26(8), 651-673.
  • Maenhoudt C, Santos NR, Fontbonne A, 2014: Suppression of fertility in adult dogs. Reproduction in Domestic Animals, 49, 58-63.
  • Nabi G, 2015: An update on male contraception. J Biol Life Sci, 6, 15-28.
  • Okwee-Acai J, Acon J, Okello-Owiny D, Agwai B, Oloya J, 2008: Evaluation of pinhole castration as an alternative technique for goat sterilization. Bull Anim Health Prod Afr, 56, 299-306.
  • Polat S, Ozhan O, Parlakpınar H, 2018: Kimyasal kastrasyon (medikal orşiektomi). İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 56-60.
  • Ponvijay KS, 2007: Pinhole castration: a novel minimally invasive technique for in situ spermatic cord ligation. Vet Surg, 36(1), 74-9.
  • Raman G, Purandare TV, Munshi SR, 1976: Sterility induced in male rats by injection of chemical agents into the vas deferens. Andrologia, 8(4), 321-325.
  • Reichler IM, 2009: Gonadectomy in cats and dogs: a review of risks and benefits. Reprod Dom Anim, 44(2), 29-35.
  • Root Kustritz MV, 2012: Effects of surgical sterilization on canine and feline health and on society. Reprod Dom Anim, 4(7,4), 214-22.
  • Salmeri KR, Olson PN, Bloomberg MS, 1991: Elective gonadectomy in dogs: a review. JAm Vet Med Assoc, 198(7), 1183-1192.
  • Samsar E, 1978: Köpeklerde skrotal kesenin çıkarılmasıyla yapılan kastrasyon. A.Ü. Vet.Fak. Dergisi, 1, 37-47.
  • Sarıerler M, Bellek CG, 2015: Erkek köpek ve kedilerde cerrahi kastrasyon teknikleri ile kastrasyonun avantaj ve dezavantajları. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Obstet Gynecol-Special Topics, 1(3), 52-56.
  • Anand LN, Vijayan E, 1998: Studies on effect of intratesticular administration of opioid peptides, naloxone or n-acetyl beta-endorphin antiserum on some testicular parameters in rats. Indian J Physiol Pharmacol, 42(1), 107-112.
  • Sharma JD, Chinoy NJ, Dixit VP, 1983: Fertility control in vas occluded rats and the biochemical effects of ascorbic acid feeding. Exp. Clin. Endocrinol, 82 (3), 337-341.
  • Spain CV, Scarlett JM, Houpt KA, 2004: Long-term risks and benefits of early-age gonadectomy in cats. J Am Vet Med Assoc, 224(3), 372-9.
  • Sprondo RL, Black TN, Ames MJ, 1996: Effect of intratesticular injection of sodium fluoride on sper-matogenesis. Food Chem Toxicol, 34(4), 377-384.
  • Theubet G, Thun R, Hilbe M, Janett F, 2010: Effect of vaccination against GnRH (Bopriva®) in the male pubertal calf. Schweizer Archiv Fur Tierheilkunde, 152(10), 459-469.
  • Towle HA, 2012: Testes and scrotum. In: Tobias KM, John- ston SA, eds. Veterinary Surgery Small Animal. Set, Missouri: Elsevier Saunders, 1903-1920.

Evaluation of Scrotal Extracutaneous and Incisional Subcutaneous Ligature Application and Its Effects in Rats

Yıl 2019, , 225 - 231, 25.12.2019
https://doi.org/10.31196/huvfd.667774

Öz

This study was conducted to contribute to the control of the reproduction of stray animals. For these reasons, it was planned to developed a humanitarian and un-complicated method in order to increase the success of invasive or noninvasive applications, to shorten the time of application processes, and to minimize the effects on animal welfare by reducing the costs. In this study, 20 male rats were used. The rats were divided into two equal groups. Two different castration techniques were performed: scrotal extracutaneous to one group and incisional subcutaneous ligature to another group. Antibiotics were applied to the rats postoperatively for three days and scrotal changes were checked clinically for 10 days. Histopathological examination revealed complete necrosis of testicular tissue. Both techniques were found to be successful in castration. In conclusion, scrotal extracutaneous and incisional subcutaneous ligature administration was found to be successful, practical and cost-effective for castration of rats, no clinically undesirable complications and did not require heavy anesthetic applications. Furthermore, these two methods are recommended as an new method to private veterinarians and Municipal Veterinary Affairs Directorate for the castration of stray and pet animals.

Proje Numarası

18.YL.038

Kaynakça

  • Adair BM, 1986: Abd-el wahed RE, Korritum AS, Abu-ahmed HM, Samy AA, 2014: Evaluation of pinhole castration technique compared with traditional method for castration in dogs. Alex J Vet Sci, 42(1), 90-98.
  • Türk G, Sağlıyan A, Yaman İ, Sönmez M, Günay C, 2004: Erkek köpeklerde intratestiküler gliserol ve etanol uygulamalarının kısırlaştırma üzerine etkilerinin karşılaştırılması, Veteriner Cerrahi Dergisi, 10(1-2), 55-60.
  • Hayat A, Biricik HS, 2008: Atların kastrasyonlarında görülen başılıca komplikasyonlar. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 84-88.
  • Ataman O, Türk G, 2016: Erkeklerde kullanılan cerrahi ve cerrahi olmayan kontrasepsiyon yöntemleri. Fırat Üniversitesi, Sağ. Bil.Vet. Dergisi, 30(1), 67 – 73.
  • Temizer A, 1982: Evcil hayvanlarda operasyon bilgisi. Fırat Üniverstiesi Veteriner Fakültesi Yayınları, 28 (Ders kitabı:10). Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Driel MV, 2009. Reaktion Books, Manhood: The Rise and Fall of The Penis. English Translate by Vincent P, Lon.
  • Baba MA, Fazili MR, Athar H, Mir MS, Moulvi BA, Khan I, 2013: Pinhole castration technique: an alternative to orchiectomy in stray dogs. Anim Reprod Sci, 137(1-2), 113-118.
  • Bakır B, Gülyüz F, Karaca F, Yüksel H, Şahin A, Uslu BA, 2008: Köpekler kimyasal kastrasyon. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 195-202.
  • Baran A, Özdaş ÖB, Sandal Aİ, 2016: Erkek Kedi ve Köpeklerde Üremenin Önlenmesi.Turkiye Klinikleri J Vet Sci Obstet Gynecol-Special Topics, 2(2), 9-18
  • Canpolat I, Gur S, Gunay C, Bulut S, Eroksuz H, 2008: An evaluation of the outcome of bull castration by intra-testicular injection of ethanol and calcium chloride. Revue de Médecine Vétérinaire, 157(8/9), 420.
  • Cheney VT, 2006: A Brief History of Castration: Second Edition. AuthorHouse. ISBN-13: 978-1420897203.
  • Chinoy MR, Chinoy NJ, 1984: Vasocclusion Sterility Induced by Ethanol, Prostoglandin or Ascorbic Acid in Male Rats. Endokrinol Exp. 18(1), 65-77.
  • Donnelly TM, Brown CJ, 2004: Guinea pig and chinchilla care and husbandry. Vet Clin North Am Exot Anim Pract, 7, 351–373.
  • Fazili MR, Bhattacharyya HK, Buchoo BA, Kirmani MA, Darzi MM, Khan I, 2009: Evaluation of pinhole castration technique in rams. Small Rumin Res, 84, 61-4.
  • Fossum TW, 2007: Surgery of the reproductive and genital systems. In: Fossum TW, eds. Small Animal Sur- gery. 3rd ed. Missouri: Mosby Inc, 702-74.
  • Gerendai I, Csaba Z, Csernus V, 1996: Effect of Intratesticular Administration of Somatostatin on Testicular Function in Immature and Adult Rats. Life Sci, 59(10), 859-866.
  • Guilmette J, Langlois I, Hélie P, De Oliveira El Warrak A, 2015: Comparative study of 2 surgical techniques for castration of guinea pigs (Cavia porcellus). Canadian Journal of Veterinary Research, 79(4), 323-328.
  • Günay C, Sağlıyan A, Yaman İ, Sönmez M, Türk G, 2004: Erkek köpeklerde intratesticular gliserol ve etanol uygulamalarının kısırlaştırma üzerine etkilerinin karşılaştırılması. Veteriner Cerrahi Dergisi, 10(1-2), 55-60.
  • Halidi G, 2017: Farinelli Örneğinde Kastrasyon. Lokman Hekim Dergisi, 7(3), 215-231.
  • Hamman WO, Musa SA, Ikyembe DT, Umana UE, Adelaiye AB, Nok, A J, Ojo SA, 2011: Ethanol extract of Carica papaya seeds induces reversible contraception in adult male wistar rats. British Journal of Pharmacology and Toxicology, 2(5), 257-261.
  • Hopkins M, Evans LE, 2003: Artificial insemination. In: Pineda MH, Dooley MP, eds. McDonald’s Veterinary Endocrinology and Reproduction. 5th ed. Iowa: Iowa State Press.
  • Howe LM, Slater MR, Boothe HW, Hobson HP, Holcom JL, Spann AC, 2001: Longterm outcome of gona-dectomy performed at an early age or traditional age in dogs. J Am Vet Med Assoc, 218(2), 217-221.
  • Howe LM, 2006: Surgical methods of contraception and sterilization. Theriogenology, 66(3), 500-509.
  • İzol V, Değer M, Arıdoğan İA, 2013: Erkek kontrasepsiyon yöntemleri. Androloji Bülteni, 15(53), 117-121.
  • Immegart HM, Threlfall WR, 2000: Evaluation of intratesticular injection of glycerol for nonsurgical sterilization. AJVR, 61(5), 544-548.
  • Jana K, Samanta PK, Ghosh D, 2002: Dose dependent response to an intratesticular injection of calcium chloride for induction of chemosterilization in adult albino rats. Vet Res Commun, 26(8), 651-673.
  • Maenhoudt C, Santos NR, Fontbonne A, 2014: Suppression of fertility in adult dogs. Reproduction in Domestic Animals, 49, 58-63.
  • Nabi G, 2015: An update on male contraception. J Biol Life Sci, 6, 15-28.
  • Okwee-Acai J, Acon J, Okello-Owiny D, Agwai B, Oloya J, 2008: Evaluation of pinhole castration as an alternative technique for goat sterilization. Bull Anim Health Prod Afr, 56, 299-306.
  • Polat S, Ozhan O, Parlakpınar H, 2018: Kimyasal kastrasyon (medikal orşiektomi). İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 56-60.
  • Ponvijay KS, 2007: Pinhole castration: a novel minimally invasive technique for in situ spermatic cord ligation. Vet Surg, 36(1), 74-9.
  • Raman G, Purandare TV, Munshi SR, 1976: Sterility induced in male rats by injection of chemical agents into the vas deferens. Andrologia, 8(4), 321-325.
  • Reichler IM, 2009: Gonadectomy in cats and dogs: a review of risks and benefits. Reprod Dom Anim, 44(2), 29-35.
  • Root Kustritz MV, 2012: Effects of surgical sterilization on canine and feline health and on society. Reprod Dom Anim, 4(7,4), 214-22.
  • Salmeri KR, Olson PN, Bloomberg MS, 1991: Elective gonadectomy in dogs: a review. JAm Vet Med Assoc, 198(7), 1183-1192.
  • Samsar E, 1978: Köpeklerde skrotal kesenin çıkarılmasıyla yapılan kastrasyon. A.Ü. Vet.Fak. Dergisi, 1, 37-47.
  • Sarıerler M, Bellek CG, 2015: Erkek köpek ve kedilerde cerrahi kastrasyon teknikleri ile kastrasyonun avantaj ve dezavantajları. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Obstet Gynecol-Special Topics, 1(3), 52-56.
  • Anand LN, Vijayan E, 1998: Studies on effect of intratesticular administration of opioid peptides, naloxone or n-acetyl beta-endorphin antiserum on some testicular parameters in rats. Indian J Physiol Pharmacol, 42(1), 107-112.
  • Sharma JD, Chinoy NJ, Dixit VP, 1983: Fertility control in vas occluded rats and the biochemical effects of ascorbic acid feeding. Exp. Clin. Endocrinol, 82 (3), 337-341.
  • Spain CV, Scarlett JM, Houpt KA, 2004: Long-term risks and benefits of early-age gonadectomy in cats. J Am Vet Med Assoc, 224(3), 372-9.
  • Sprondo RL, Black TN, Ames MJ, 1996: Effect of intratesticular injection of sodium fluoride on sper-matogenesis. Food Chem Toxicol, 34(4), 377-384.
  • Theubet G, Thun R, Hilbe M, Janett F, 2010: Effect of vaccination against GnRH (Bopriva®) in the male pubertal calf. Schweizer Archiv Fur Tierheilkunde, 152(10), 459-469.
  • Towle HA, 2012: Testes and scrotum. In: Tobias KM, John- ston SA, eds. Veterinary Surgery Small Animal. Set, Missouri: Elsevier Saunders, 1903-1920.
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Veteriner Cerrahi
Bölüm Araştıma
Yazarlar

Cafer Tayer İşler 0000-0002-1910-8316

Ahmet Uyar 0000-0003-4345-6756

Tuğba Gökalp Bu kişi benim 0000-0002-0696-253X

Proje Numarası 18.YL.038
Yayımlanma Tarihi 25 Aralık 2019
Gönderilme Tarihi 20 Eylül 2019
Kabul Tarihi 5 Aralık 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019

Kaynak Göster

APA İşler, C. T., Uyar, A., & Gökalp, T. (2019). Ratlarda Skrotal Ekstrakutan ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının ve Etkilerinin Değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 8(2), 225-231. https://doi.org/10.31196/huvfd.667774
AMA İşler CT, Uyar A, Gökalp T. Ratlarda Skrotal Ekstrakutan ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının ve Etkilerinin Değerlendirilmesi. Harran Univ Vet Fak Derg. Aralık 2019;8(2):225-231. doi:10.31196/huvfd.667774
Chicago İşler, Cafer Tayer, Ahmet Uyar, ve Tuğba Gökalp. “Ratlarda Skrotal Ekstrakutan Ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının Ve Etkilerinin Değerlendirilmesi”. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 8, sy. 2 (Aralık 2019): 225-31. https://doi.org/10.31196/huvfd.667774.
EndNote İşler CT, Uyar A, Gökalp T (01 Aralık 2019) Ratlarda Skrotal Ekstrakutan ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının ve Etkilerinin Değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 8 2 225–231.
IEEE C. T. İşler, A. Uyar, ve T. Gökalp, “Ratlarda Skrotal Ekstrakutan ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının ve Etkilerinin Değerlendirilmesi”, Harran Univ Vet Fak Derg, c. 8, sy. 2, ss. 225–231, 2019, doi: 10.31196/huvfd.667774.
ISNAD İşler, Cafer Tayer vd. “Ratlarda Skrotal Ekstrakutan Ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının Ve Etkilerinin Değerlendirilmesi”. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 8/2 (Aralık 2019), 225-231. https://doi.org/10.31196/huvfd.667774.
JAMA İşler CT, Uyar A, Gökalp T. Ratlarda Skrotal Ekstrakutan ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının ve Etkilerinin Değerlendirilmesi. Harran Univ Vet Fak Derg. 2019;8:225–231.
MLA İşler, Cafer Tayer vd. “Ratlarda Skrotal Ekstrakutan Ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının Ve Etkilerinin Değerlendirilmesi”. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, c. 8, sy. 2, 2019, ss. 225-31, doi:10.31196/huvfd.667774.
Vancouver İşler CT, Uyar A, Gökalp T. Ratlarda Skrotal Ekstrakutan ve Ensizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının ve Etkilerinin Değerlendirilmesi. Harran Univ Vet Fak Derg. 2019;8(2):225-31.