Kick Boks Sporcularının Rekreasyonel Spor İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 46 - 59, 30.06.2023

Metin Gümüşay , Mustafa Can Koç , Murat Turhan

Öz

Kick boks, ayak ile yumruk teknikleri kullanılarak rakibi yenmeye çalışılan, ring ve tatemi üzerinde ayakta yapılan savunma ve dövüş sporudur. Kick Boks sporu amatör, profesyonel ve rekreatif olarak yapılmaktadır. Rekreasyon amaçlı yapılan aktiviteler bireylerin serbest zamanlarında sosyalleşmelerine, mental ve fiziksel sağlık gelişimine ve çalışma başarısının gelişmesine olanak sağlarken, kendilerini iyi hissetmeleri gibi olumlu duygu düzeylerini de artırdığı bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı kick boks spor dalını aktif olarak yapan bireylerin rekreasyonel spor iyi oluş düzeylerini farklı değişkenler üzerinden incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini kick boks spor dalını aktif olarak yapan 143 bireyden oluşmakta olup, katılımcıların cinsiyetler dağılımları ise, 86 katılımcı %60,1 ile erkek, kadın katılımcılar ise 57 birey ile %39,9’unu oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak ise Rekreasyonel Spor İyi Oluş Ölçeği (RSİOÖ) kullanılmıştır. Verileri analiz edilmesinde normallik testi yapılmış ve normal dağılım göstermemiştir. Bu araştırmada Mann Whitney-U testi, Kruskal Wallis ve PostHoc testleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre yaş, cinsiyet, spor geçmişi, haftalık antrenman sayısı ve yeterli boş zamanınız var mı gibi değişkenlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmezken, gelir düzeyi ile eğitim durumu değişkenlerinin alt boyutlarında ise anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu sonuçlara göre rekreasyonel spor iyi oluş düzeylerinde gelir düzeyi ve eğitim durumunun olumlu bir etkiye sahip olduğunu ve bu etkinin kick boks spor dalının sporculuk özelliklerinden bağımsız olduğunu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

kickboks, rekreasyon, spor, iyi oluş

Kaynakça

• Alpman C. (1972). Eğitim bütünlüğü içinde beden eğitimi ve çağlar boyunca gelişimi, Ankara.
• Aldridge, J. M., & McChesney, K. (2018). The relationships between school climate and adolescent mental health and wellbeing: a systematic literature review. International journal of Educational Research, 88, 121-145.
• Aydın, İ. (2016). Fitnes katılımcılarının rekreasyonel etkinliklere yönelik ilgilenim ve mutluluk düzeylerinin belirlenmesi, (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arıcı, H. (1198). Okullarda Beden Eğitimi, Nobel Yayınları: Ankara.
• Batır, U. (2023). Mücadele Sporcularında Duygusal Zekâ ve Sosyal İyi Oluş Düzeyleri Arasındaki İlişki. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Müdürlüğü.
• Bucher, C.A. & Bucher, R.D. (1974). Recreation for today’s society. Frentice-Hall. Inc Englewood Cliffs New Jersey
• Çağatay, N. (1978). Eski çağlardan bu yana zaman ölçümü ve takvim. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(1): 105-138.
• Çeliksoy, Ü.T. (2021). Farklı yaş gruplarında gerçekleştirilen evliliklerin evlilik uyumu, aile değerlendirmesi ve öznel iyi oluş bakımından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.
• Deci, E. L., & Ryan, R.M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An introduction. Journal of Happiness Studies, 9(1), 1-11.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575. DPT (1978). Beş Yıllık Kalkınma Planı Gençlik ve Spor Özel ihtisas Komisyonu Raporu, DPT. Müsteşarlığı Yayınları, Ankara.
• Godbey, G. (2008). Leisure in your life: New perspectives. State College, PA: Venture Publishing.
• Gökdağ, M. (2013). Araştırma Yöntemleri. http://tumdersnotlarim.blogspot.com/2013/10/arastrma-yontemleri.html: 2023 adresinden alınmıştır.
• Güngörmüş, H.A. (2007). Özel sağlık-spor merkezlerinden hizmet alan bireyleri rekreasyonel egzersize güdüleyen faktörler (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gül, E. (2023). Kadın Sporcuların Güdülenme Ve Mental İyi Oluş Düzeyleri İle Sportif Yeterlik İlişkisi. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Gül, T. (2014). Rekreasyon olgusuna genel yaklaşım. İçinde Rekreasyona Giriş. Yaylı, A. (Ed.). Ankara: Detay Yayıncılık: 1-69.
• Hacıoğlu, N., Gökdeniz, A. & Dinç, Y. (2003). Boş zaman & rekreasyon yönetimi, örnek animasyon uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Hünük, D. & Demirhan, G. (2003). İlköğretim sekizinci sınıf, lise birinci sınıf ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 14(4):175-184.
• Ilgın, F. (2023). Su Sporları Yapan ve Yapmayan Bireylerin Öznel İyi Oluş ve Öfke İfade Tarzlarının İncelenmesi. Konya Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Karaküçük, S. & Gürbüz, B. (2007). Rekreasyon ve kent(li)leşme, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kozak, M.A., Yılmaz, E.G. & Çakır, O. (2017). Rekreasyonel liderlik ve turist rehberliği. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Katı Ö, 2020. An examınatıon of the relatıonshıp between chıldhood trauma, resılıence and subjectıve well-beıng ın adulthood. (Master Thesis). Yeditepe Unıversıty Instıtute Of Educatıonal Scıences, İstanbul.
• Kickboks.gov.tr. (2021, Nisan 10). Türkiye Kick Boks Federasyonu: https://kickboks.gov.tr/kategori/5-brans-listesi.html adresinden alındı
• KickboksAmt. (2021, Nisan 20). Amatör Kick Boks Müsabaka Talimatı. kickboks.gov.tr: https://kickboks.gov.tr/sayfa/talimatlar.html adresinden alındı
• Koç, M. C. (2022). Rekreasyonel spor iyi oluş ölçeği (rsioö) türkçe versiyonu: geçerlik ve güvenirlik Çalışması. Journal of Recreation and Tourism Research, 9(4), 86-97.
• Madrigal, R. (2006). Measuring the multidimensional nature of sporting event performance consumption. Journal of Leisure Research, 38 (3): 267-292.Jersey.
• Mello, Z.R. ve Worrell, F.C. (2015). The past, the present, and the future: a conceptual model of time perspective in adolescence. In stolarski, M., Fieulaine N. ve Van Beek W. (Eds.). Time perspective theory; review, research and application: essays in honor of philip G. Zimbardo. Cham: Switzerland: Springer. 115-129.
• Özden, K,( 2014). Üniversite öğrencilerinde psikolojik iyi oluşun psikososyal yordayıcılarının sosyal bilişsel kariyer kuramı açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özen, Ö. (2005). Ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ramazanoğlu, F., Altungül, O. & Özer, A. (2004). Sportif açıdan rekreasyon etkinliklerinin değerlendirmesi, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 177-178.
• Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annu. Rev. Psychol. 52, 141-66.
• Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and wellbeing. New York, NY: Free Press.
• Sıvan A, & Ruskın H (2000). Leisure education, community development, and populations with special needs. Edited by: A. Sivan and H. Ruskin, CABI Publishing, New York, USA.
• Topuz, C. (2013). Üniversite öğrencilerinde özgeciliğin öznel iyi oluş ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesi. İstanbul: Fatih Üniversitesi, Sosyal bilimler Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Turhan, M. (2022). Spor merkezlerine üye bireylerin serbest zaman doyumu ile mental iyi oluş arasındaki ilişki. Mersin: Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin Üniversitesi.
• Ulaş, T. (2022). Spor yapan bireylerin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile zihinsel dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Üstündağ, Ö., Devecioğlu, S. & Akarsu, E. (2011). Spor ve rekreasyon alanlarının şehir planlamasındaki yeri ve önemi. 6.Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS‟11)16-18 Mayıs 2011, Elazığ, Türkiye.
• Yetim, A. (2005). Sosyoloji ve spor. Yaylacık Matbaası. İstanbul.
• Zümbül, S. (2019). Öğretmen adaylarının psikolojik iyi oluş düzeylerinde bilinçli farkındalık ve affetmenin yordayıcı rolleri. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 20-36.