MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE İZMİR’E DOĞRU GAZETESİ MUHABİRİ MUVAHHİD BEY’İN AKHİSAR- AFYON İZLENİMLERİ 5-8 Mayıs 1920

Yıl 2016, Sayı: 2, 13 - 38, 01.06.2016

Muhammet Güçlü

Öz

İzmir’in tanınmış eğitimcilerinden Mustafa Necati Bey ile H. Vasıf Bey işgalden sonra Balıkesir’de buluşarak 16 Kasım 1919 tarihinde İzmir’e Doğru adlı bir gazete çıkardılar. Gazetede Vasıf Bey genelde İzmir, Mustafa Necati Bey ise milli konular üzerine yazılar yazdı. Muvahhid Bey, okuyuculara bilgi aktarmak üzere 1920 yılının Mayıs ayı başında Batı Anadolu’da bir yolculuğa çıktı. Yolculuk sırasında Akhisar, Göl Marmara, Salihli, Alaşehir ve Uşak’tan geçmiştir. Bu kasabalar arasında Göl Marmara, Alaşehir ve Uşak’ın idari, nüfus, sosyal-ekonomik, eğitim ve Kuva-yı Milliye’ye bakışları hakkında detaylı bilgiler vermiştir. Muhabirin notlarında Alaşehir’den sonra bir istasyonda gördüğü meyan kökü hakkında da doyurucu bilgi bulunmaktadır

Anahtar Kelimeler

Milli Mücadele, İzmir’e Doğru Gazetesi, Muvahhit Bey, Göl Marmara, Alaşehir, Uşak

THE IMPRESSIONS OF MUVAHHİD BEY REPORTER OF “NEWSPAPER TO İZMİR” FOR AKHİSAR-AFYON DURING THE PERIOD OF NATIONAL STRUGGLE MAY 5-8, 1920

Öz

After the occupation, Mustafa Necati Bey who was well known educationalist of İzmir and H. Vasıf Bey met at Balıkesir and published a newspaper entitled “The Newspaper To İzmir” in November 16, 1919. In generally, H. Vasıf Bey has written about İzmir, Mustafa Necati Bey has written obout national subjects. To narrate information to readers Muvahhid Bey went on a journey at the west Anatolia in the beginning of May 1920. During the journey he has passed from Akhisar, Göl Marmara, Salihli, Alaşehir and Uşak. He has given detailed information related to governmental, population, social-economic, educational and the viewpoint for the national forces Kuva-yı Milliye for Göl Marmara, Alaşehir and Uşak from those towns. In the notes of the reporter, also there was a satisfactory information about licorice root at a station after Alaşehir

Anahtar Kelimeler

National Struggle, The Newspaper To İzmir, Muvahhit Bey, Göl Marmara, Alaşehir, Uşak

Kaynakça

• Adıvar, Halide Edip, Türkün Ateşle İmtihanı, XI. bs. , Atlas Kitabevi, İstanbul, 1994.
• Aksoy, Yaşar, Bir Kent Bir İnsan, İstanbul, 1986.
• Antalya’da Anadolu, 19 Kanun-u evvel 1336.
• Baran, Tülay Alim, Vasıf Çınar ve İzmir’e Doğru Gazetesi Yazıları, İstanbul, 2001.
• Bayar, Celal, Ben De Yazdım, C. 5, İstanbul, 1997, Sabah Kitapları 52.
• Baykara, Tuncer, Osmanlılarda Medeniyet Kavramı ve Ondokuzuncu Yüzyıla Dair Araştırmalar, İzmir, 1992.
• Chrismast, Henry, İstabul ve Ege Yollarında, Çev. Mustafa Özbaş, İstanbul, 2012.
• Çalışlar, İzzettin, On Yıllık Savaşın Günlüğü, Yay. Haz. İzzettin Çalışlar-İsmet Görgülü, İstanbul, 2007, 3. bs.
• Ellison, Grace Mary, Bir İngiliz Kadını Gözüyle Kuva-i Milliye Ankarası, Çev. İbrahim S. Turek, byy. , 1973, Milliyet Yayınları.
• Ellison, Grace, Ankara’da Bir İngiliz Kadını, Çev. Osman Olcay, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1999.
• Güçlü, Muhammet, “Antalya’da Yerel Basının İlk Temsilcisi: Antalya’da Anadolu Gazetesi (19 Aralık 1920-12 Eylül 1922)” Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, S. 25, 2012-Güz.
• Güçlü, Muhammet, “Mülazım ve Gazetecilerin Kaleminden Milli Mücadele’nin Son Günlerinde Uşak ve Çevresi” , II. Uşak Sempozyumu (Uşak, 13-15 Ekim 2011), C. II, Ed. Murat Öntuğ-Yusuf İnel, Uşak, 2012, Uşak Valiliği-Uşak İli Kalkınma Vakfı Yayını.
• Halide Edip, Yakup Kadri, Falih Rıfkı, Mehmet Asım, İzmir’den Bursa’ya, İstanbul, 1974.
• İzmir’e Doğru, Yay. Haz. Oktay Gökdemir, İzmir, 2010, İBB. Kent Kitaplığı Dizisi: 64.
• Kaya, Erol, “Milli Mücadele Döneminde İzmir’e Doğru Gazetesi”, Turkish Studies, Volume 3/1, Winter 2008.
• Kaygusuz, Bezmi Nusret, Bir Roman Gibi, İstanbul, 2002, 2. bs. , İBB Kültür Yayını 33.
• Moralı, Nail, Mütarekede İzmir Önceleri ve Sonraları, Yay. Haz. Erkan Serçe, İBB Kültür Yayını 35, İzmir, 2002.
• Muvahhid, “Ankara’dan Mektuplar Akhisar’dan Salihli’ye I”, İzmir’e Doğru, 12 Mayıs 1336, No: 61.
• Muvahhid, “Ankara’dan Mektuplar Alaşehir’den Karahisar’a II”, İzmir’e Doğru, 30 Mayıs 1336, No: 66.
• Öktem, Haydar Rüştü, Mütareke ve İşgal Anıları, Haz. Zeki Arıkan, Ankara, 1991.
• Özalp, Kazım, Milli Mücadele 1919-1922, C. I, Ankara, 1988, 3. bs. Sarısakal, Baki, “Sahneye Çıkan İlk Türk Kadını Afife Jale”, www.bakisarisakal.com/sahneyecikanilkturkkadini.pdf
• Scognamillo, Giovanni, Türk Sinema Tarihi, Kabalcı Yayınevi, 2. bs. , İstanbul, 2003.
• Sevük, İsmail Habib, Atatürk’le Beraber, Haz. Lütfü Tınç, İstanbul, 2008.
• Sevük, İsmail Habib, Yurttan Yazılar, Ankara, 2002, 2. bs.
• Topuz, Hıfzı, II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, İstanbul, 2003.
• Tutsak, Sadiye, ‘Milli Mücadele’de Uşak’ , Tarih İncelemeleri Dergisi, S. 10, 1995.
• Yıldırım, Müjgan, Türk Sinemasında Kadınlar “Bedia Muvahhit”, (Film VHS Video Kaset), Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Sahne ve Görüntü Sanatları Anabilim Dalı Sanatta Yerlilik Tezi, İstanbul 1999.
• Zorlu, Yaşar, “Mütareke İstanbul’unda Mizah Gazetesi Alay ve Politik Tavrı”, NWSA- Humanites, C. 10, S. 1, 2015.
• Resim 1: Balıkesir Umumi Manzara,
• (Kaynak: httpkatalog.ibb.gov.trkutuphane2kartpostallarKrt_011258.pdf)
• Resim 2: Bandırma İskelesi,
• (Kaynak httpkatalog.ibb.gov.trkutuphane2kartpostallarKrt_011417.pdf)
• Resim 3: Aktör Muvahhid Bey 1893-1927 (Kaynak earsiv.sehir.edu.tr)