Öz
Türkiye’deki son karatabak olan İsmail Araç, 2021 yılında Yaşayan İnsan Hazinesi (YİH) seçilmiştir. İzmir Bergama’da yaşayan İsmail Araç, Nesrin Ermiş ve Demet Sağlam Tokbay, Türkiye’de karatabaklık/parşömen yapımını devam ettiren son isimlerdir. Teknolojik gelişmeler geleneksel karatabaklık/ parşömen yapımcılığını unutulma noktasına getirmiştir. Çalışmada geleneğe ve aktarıma odaklanılarak, karatabaklık geleneği SOKÜM sözleşmesi çerçevesinde ele alınacak, son karatabak ustasının özellikleri YİH bakışıyla incelenecektir. SOKÜM’e alınacak ve YİH ilan edilecek kadar önemli olan karatabaklık geleneğinin Türk kültüründe önemi, geçmişte kullanımı, günümüzdeki durumu, bugün nasıl sürdürüldüğü, parşömenle ilişkisi tartışılarak; unsurun unutulma noktasına gelmesindeki sebepler belirlenerek, güncellenmesi ve canlandırılmasında öneriler sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler
SOKÜM YİH geleneksel el sanatları karabaklık parşömen yapımcılığı
Kaynakça
- Dağtaş 2017 Lütfü Dağtaş, Adını Bergama’dan Alan Pergament ve Anadolu’nun Son Karatabağı Bergamalı İsmail Araç, İzmir; Bergama Belediyesi Yayınları, 2017.
- Diyarbekirli 1972 Nejat Diyarbekirli, Hun Sanatı, İstanbul; Millî Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları, 1972.
- Oğuz 2018 Öcal Oğuz, Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir? Ankara; Geleneksel Yayıncılık, 2018.
- Ögel 1978, Bahaeddin Ögel, Türk Kültür Tarihi V, İstanbul; Kültür Bakanlığı Yayınları, 1978.
- Özdemir 2007 Melda Özdemir, “Türk Kültüründe Dericilik Sanatı” 2007 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 66-82.
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2022). İzmir’de Somut Olmayan Kültürel Miras. https://izmir.ktb.gov.tr/TR-90964/unesco-somut-olmayan-kulturel-miras.html
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2022). Somut Olmayan Kültürel Miras Türkiye Ulusal Envanteri. https://aregem.ktb.gov.tr/TR-279417/somut-olm-kult-miras-turkiye-ulusal-envanteri.html
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2022). Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri. https://aregem.ktb.gov.tr/TR-12929/yasayan-insan-hazineleri-ulusal-envanteri.html
- UNESCO Türkiye Millî Komisyonu (2022). Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri İhtisas Komitesi. https://www.unesco.org.tr/Pages/108/219/S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir-Kalk%C4%B1nma-2030-Hedefleri-%C4%B0htisas-Komitesi
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 8 Sayı: 16 |
