İngiliz Seyyahların Gözünden 19. Yüzyılda İzmir ve Çevresinde Salgın Hastalıklar

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 18, 51 - 64, 30.06.2023

Nergiz Duman

Öz

Pandemi sürecini atlattığımız şu günlerde salgın kavramına aşina olduk. Hayatımızda ne kadar büyük tahribat yaptığını derinden hissettik. Çalışmamızda 19. yüzyıl Osmanlı ülkesi İzmir kentinde salgının nasıl bir ortam yarattığını İngiliz seyyahların izlenimlerinden vermeye, oryantalist yorumlarını belirtmeye çalıştık. 19. yüzyıl Osmanlı Devleti için birçok yönden sıkıntılar yaşadığı bir dönemdir. Böyle bir süreci yaşıyorken salgın hastalıklarla da boğuşması süreci hepten zorlaştırmıştır. Uzak diyarlardan gelen seyyahlar hevesle, merakla, zevkle, bazen kendi resimlerini yaratarak bu ortamı anlatmışlardır. Yorumlarında İzmir kentinin pisliği, halkın tedbirsizliği, kaderciliği oryantalist bir çizgide ilerlemiştir.

Anahtar Kelimeler

İzmir, Seyyah, İngiliz, Salgın Hastalık, Osmanlı

Kaynakça

• ADDISON, Charles Greenstreet (1838), Damascus and Palmyra: A Journey to the East: With a Sketch of the State and Prospects of Syria Under Ibrahim Pasha, Richard Bentley, New Burlington Street, Volume: I, Philadelphia.
• BOZKURT, Serdar (2019), 19 Yüzyıl Batı Seyahatnamelerinde Van Sancağı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
• BURGESS, Richard (1835), Greece and the Levant; Or, Diary of A Summer’s Excursion in 1834: With Epistolary Supplements, Volume: II, London.
• ÇETİN, Zeynep (2013), Avrupalı Gezginler Gözüyle 19. Yüzyılda Batı Anadolu, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• ÇİFTÇİ, Ferhat (2018), Batılı Seyyahlara Göre XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Afganistan Şehirleri, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• DAVIS, Edwin John (2006) Anadolu, çev. Funda Yılmaz, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• GÜLÇİÇEK, Mehtap (2020), ‘‘İzmir’de Yaşanan Salgın Hastalıklar’’, Ege Mimarlık Dergisi, Cilt:3, Sayı:107.
• HOBHOUSE, John Cam (1810), Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe And Asia to Constantinople, During The Years 1809 and 1810, Volume:2, Philadelphia.
• İNAL, Buğra (2018), 19. Yüzyılda İngilizce Yazılmış Seyahatnamelere Göre Anadolu’da Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Hayat, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• MACFARLANE, Charles (1828), Constantinople in 1828, Saunders And Otley, Conduit Street, Second Edition, Vol: I, London.
• NICOL, Martha (2018), Bir İngiliz Hemşirenin İzmir Hatıraları, çev. Orkun Kocabıyık, Etki Yayınevi, 1. Basım, İzmir.
• PINAR, İlhan (1994), Gezginlerin Gözüyle İzmir XIX. Yüzyıl, Akademi Kitabevi, 2.Cilt, İzmir.
• ROLLESTON, George (2010), İzmir1856, çev. Uygur Kocabaşoğlu, İzmir Ticaret Odası, Kültür Sanat ve Tarih Yayınları, No:11, İzmir.
• ŞAHİN, Gürsoy (2020), ‘‘İngiliz Gezginlere Göre XIX. Yüzyılda Osmanlı Ülkesinde Sağlık Koşulları’’, History Studies Journal, Cilt:12, Sayı:6.
• ŞENEL, Şennur (2015), ‘‘19. Yüzyılda Kastamonu Vilayetinde Frengi Hastalığıyla Mücadele’’, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:13, Sayı:1, Manisa.
• TERCANLIOĞLU, Ahmet (2013),18.Yüzyıldan 20. Yüzyılın İlk Çeyreğine Kadar Kyzikos Kentini Ziyaret Eden İngiliz Seyyahlar, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• TURNER, William (1820), Journal of A Tour in the Levant, John Murray, Albemarle Street, Volume:3, London.