Struggle of The Byzantine and Principality of İzmir "A Financial and Political Assessment"

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 20, 17 - 31, 29.06.2024

Murathan Köseoğlu

Öz

Towards the end of the 11th century, Çaka Bey of İzmir, the founder of a maritime principality in İzmir and one of the most important figures in Turkish history, embarked on a struggle against the Byzantine Empire, which was going through one of the most difficult periods of its political life at the time, and the financial situation and economic background of the Empire played a vital role in the course of this struggle. Having spent part of his youth in this political environment, the Bey of Smyrna was able to effectively use what he saw here to the disadvantage of the Empire in his struggle against Byzantium in his claim to Basileus. In this research paper, the impact of the Byzantine Empire's political and financial dilemma on its relations with the Principality of Smyrna and Çaka Bey's activities against Byzantium will be assessed.

Anahtar Kelimeler

Çaka Bey, I. Alexios, Principality of İzmir, Petcheneg, Constantinople

Bizans ve İzmir Beyliği Mücadelesi “Mali ve Siyasi Bir Değerlendirme”

Öz

İzmir'de denizcilik faaliyetleri yürüten bir beyliğin kurucusu ve Türk tarihinin en önemli figürlerinden biri olan İzmirli Çaka Bey, 11. yüzyılın sonlarına doğru, o dönemde siyasi hayatının en zor dönemlerinden birini geçiren Bizans İmparatorluğu'na karşı bir mücadeleye girişmiş ve bu mücadelenin seyrinde İmparatorluğun mali durumu ve ekonomik arka planı hayati bir rol oynamıştır. Gençliğinin bir kısmını bu siyasi ortamda geçiren İzmir Beyi, Basileus'luk iddiasında Bizans'a karşı girişeceği mücadelede burada gördüklerini etkili bir şekilde İmparatorluğun dezavantajına kullanmatı başarmıştır. Bu araştırma makalesinde, Bizans İmparatorluğu'nun içinde bulunduğu siyasi ve mali açmazın İzmir Beyliği ile ilişkilerindeki etkisi ve Çaka Bey'in Bizans'a karşı yürüttüğü faaliyetler değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Çaka Bey, I.Alexios, İzmir Beyliği, Peçenek, Konstantinopolis, Midilli Adası

Kaynakça

• A.A. Vasiliev, Bizans İmparatorluğu Tarihi, çev. Tevabil Alkaç, Alfa Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2017.
• Akdes Nimet Kurat, Çaka Bey İzmir ve Civarındaki Adaların ilk Türk Beyi M.S. 1081-1096, Türk kültürünü Araştırma Enstitüsü, Seri IX-Sayı B2, Ankara, 1966.
• Angeliki E. Laiou-Cécile Morrison, Bizans Ekonomisi, çev. Bahattin Bayram, Runik Kitap Yayınevi, İstanbul, 2020. Anna Komnena, Alexiad, çev. Bilge Umar, İnkilap Yayınları, İstanbul, 2021.
• Cüneyt Güneş, “On Birinci Yüzyılda Bir Keşişin İzinden: Patmoslu Christodoulos ve Güneybatı Anadolu’nun Türkleşmesiyle İlgili Bazı Tespitler”, Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, C. 6/1, 2023.
• Donald M. Nicol, Bizans ve Venedik Diplomatik ve Kültürel İlişkiler Üzerine, çev. Gül Çağalı Güven, Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2000.
• Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, çev. Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2017.
• İoannes Zonaras, Tarihlerin Özeti, çev. Bilge Umar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2008.
• John F. Haldon, Bizans Tarih Atlası, çev. Ali Özdamar, Alfa Yayınları, İstanbul, 2017.
• John Philip Thomas- Angela Constantinides Hero, Byzantine Monastic Foundation Documents A Complete Translation of the Surviving Founders’ Typika and Testaments Vol 1, Dumbarton Oaks Research Library and Collection, Washington D.C, 2000.
• Margeret Mullett, Theophylact of Ochrid Reading The Letters Of A Byzantine Archbishop, Routledge Taylor & Francis Group, London & Newyork, 2016.
• Mücteba İlgürel, Çaka Bey, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 8, 1993.
• Nicholas Oikonomides, “The Role of the Byzantine State in the Economy (The Economic History of Byzantium From the Seventh throught the Fifteen Century), ed. Angeliki E. Laiou, Dumbarton Oaks Studies XXXIX, Dumbarton Oaks Research Library and Collection, Washington D.C, U.S.A, 2002.
• Paul Gautier, “Diatribes de Jean l'Oxite contre Alexis Ier Comnène”. In: Revue des études byzantines, tome 28, 1970.
• Steven Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi I. Cilt, çev. Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2019.
• Yusuf Ayönü, “İzmir’de Türk Hakimiyetinin Başlaması”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Cilt IX, Sayı 1, 2009.