ÇİNCENİN TİPOLOJİK AÇIDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 1, 87 - 120, 01.01.2021

Mesut Keskin

Öz

Yer yüzünde diller tipolojik açıdan fiilleri nesnelerinin önlerinde olan “VO” yapılı diller “SVO,VSO,VOS” ve fiilleri nesnelerinin sonlarında olan “OV” yapılı diller “SOV,OSV,OVS” olmak üzere iki büyük gruba ayrılmaktadır. “VO” olan diller ve “OV” olan dillerde cümle ögelerinin sıralanış biçimleri birbirlerine zıt, ancak kurallı bir biçimde gerçekleşmektedir. Çincede fiiller çoğunlukla nesnelerden önce geldiği için “VO” yapılı diller kategorisinde sınıflandırılmıştır. Ancak, Çincede diğer cümle ögelerinin fiiller ve diğer ögeler ile ilişkileri göz önüne alındığında, Çince
n
∈
t
i
p
o
l
o
j
i
k
a
ç
ı
d
a
n
“
V
O
”
y
a
p
ı
l
ı
b
i
r
d
i
l
o
l
a
r
a
k
s
ı
n
ı
f
l
and
ı
r
ı
l
m
a
s
ı
n
ı
n
y
a
n
l
ı
ş
o
l
d
u
ğ
u
≠
t
b
i
r
ş
e
k
i
l
d
e
g
ö
r
ü
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
Ç
∈
c
e
t
i
p
o
l
o
j
i
k
a
ç
ı
d
a
n
f
i
i
l
≤
r
i
s
o
n
d
a
o
l
a
n
“
O
V
”
s
ı
r
a
l
a
m
a
s
ı
n
ı
k
l
–

a
n
a
n
d
i
l
≤
r
i
≤
d
a
h
a
f
a
z
l
a
b
e
n
z
e
r
l
i
k
t
a
ş
ı
m
a
k
t
a
d
ı
r
.
Ç
∈
d
i
l
i
ö
ğ
r
e
n
i
min
d
e
v
e
y
a
ö
ğ
r
e
t
i
min
d
e
Ç
∈
d
i
l
i
nin tüm diğer “VO” yapılı diller ile farklı olduğunun anlaşılması, bugüne değin yanlış bir şekilde sınıflandırılmış olan Çin dili`nin daha iyi bir şekilde öğrenilip anlaşılması için olanak sağlayacaktır. Çalışmamız tipolojik açıdan kabul görmüş olan cümle kalıpları ve örnekleme ile ispat yöntemine dayanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

çince, tipoloji, yanlış sınıflandırma

Kaynakça

• 1. Dryer, M.S.(1992).The Greenbergian Word Order Correction[J]. Language.
• 2. Greenberg, J.H.(1963).Some Universals of Grammar with Particular Reference to the Order of Meaningful Elements. In Greenberg, Joseph H.(ed.), Universals of Human Language[J]. Cambridge,Mass: MIT Press.
• 3. Light, T. (1979).Word Order and Word Order Change in Manderin Chinese[J]. Journal of Chinese Linguistics.Vol.7.No.2.(149-180). Published By: The Chinese University of Hong Kong Press.
• 4. Tai, James. H-I. (1973).Chinese as a SOV Language[J].Chicago:Paper from the 9th Chicago Linguistic Society Meeting (659-671). Department of Asian Languages & Literatures, Amherst, Massachusetts.