SURİYELİ SIĞINMACILARIN TÜRK BASININDA TEMSİLİ: HABERLER ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR ANALİZ

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 4, 1003 - 1028, 01.10.2021

Tuba Livberber

Öz

Bu çalışma, gazete haberlerinin Suriyeli sığınmacıları nasıl temsil ettiğine ilişkin nitel bir inceleme sunmaktadır. Araştırma, Türkiye’nin göçmenlere Avrupa kapısını açtığı 28 Şubat 2020-15 Mayıs 2020 tarihleri arasındaki dönemi kapsayan kesitsel bir çalışmadır. Araştırmada, en yüksek tiraja ve farklı yayın politikalarına sahip olan Hürriyet, Sabah, Sözcü gazetelerinde yayımlanan ve Suriyeli sığınmacıları konu edinen haberler incelenmiştir. Haberlere ulaşmak için gazete arşivlerinde “göçmen”, “mülteci”, “sığınmacı” ve “Suriyeli” anahtar kelimeleri aratılmıştır. Araştırma sorusu şudur: Suriyeli sığınmacılar haberlerde, en yüksek tiraja ve farklı yayın politikalarına sahip gazeteler tarafından nasıl temsil edilmektedir? Çalışma, Fairclough’un eleştirel söylem analizinde sistematikleştirdiği metin, söylemsel pratikler ve sosyal pratikler boyutlarının çözümlemesine dayanmaktadır. Bulgular göstermektedir ki, sığınmacılar haberlerde kimi zaman “biz” kimi zaman örtük bir şekilde “öteki” kimlik kategorisiyle temsil edilmektedir. Bu temsillerle söylemsel ve sosyal pratikler, mevcut güç ilişkilerinin yeniden üretimine katkıda bulunmaktadır. Çalışmanın sonuçları, gazetelerin yayın politikalarının haber içeriklerini her zaman farklılaştırmadığını, kimi zaman da belirli dönemlerde benzer söylem ve temsilleri benimsediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Haber temsili, Sığınmacı, Eleştirel söylem analizi

Kaynakça

• Atasü-Topçuoğlu, R. (2019). Media discussion on the naturalization policy for Syrians in Turkey. International Migration 57, (2), 283-297.
• Ayhan, B., Livberber, T. ve Baloğlu, E. (2018). Dijital Medyada Göçmen Sunumu. 7. Uluslararası Çin'den Adriyatik'e Sosyal Bilimler Kongresi, Bakü, 188-201.
• Bauman, Z. (1995). Parçalanmış Hayat Postmodern Ahlak Denemeleri. İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (1999). Sosyolojik Düşünmek. İstanbul: Ayrıntı.
• Bayram, Y. (2015). Bir Hak İhlali Olarak Ötekileştirme: Gazetelerin Üçüncü Sayfa Haberlerinde Suriyeli Sığınmacıların ‘Öteki’ Temsili. Journal of Security Studies 17 (3), 1-36.
• Blumer, H. (1958). Race Prejudice as a Sense of Group Position. The Pacific Sociological Review 1, 3–7.
• Bruno, M. (2016). Media Representations of Immigrants in Italy: Framing Real and Symbolic Borders. REMHU, Rev. Interdiscip. Mobil. Hum. 24 (46): 45-58. https://doi.org/10.1590/1980-85852503880004604.
• Caviedes, A. (2015). An Emerging ‘European’ News Portrayal of Immigration?. Journal of Ethnic and Migration Studies 41 (6), 897-917.
• Chiapello, E. ve Fairclough, N. (2002). Understanding the new management ideology: A transdisciplinary contribution from critical discourse analysis and new sociology of capitalism. Discourse and Society, 13(2), 185–208.
• Cisneros, D. J. (2008). Contaminated Communities: The Metaphor of “Immigrant as Pollutant” in Media Representations of Immigration. Rhetoric & Public Affairs 11 (4), 569-601.
• Cooper, S. vd. (2017). Media Coverage of Refugees and Asylum Seekers in Regional Australia: A Critical Discourse Analysis. Media International Australia 162 (1), 78 –89.
• Doğanay, Ü. ve Çoban Keneş, H. (2016). Yazılı Basında Suriyeli ‘Mülteciler’: Ayrımcı Söylemlerin Rasyonel ve Duygusal Gerekçelerinin İnşası. Mülkiye Dergisi, 4 (1), 143-184.
• Efe, İ. (2015). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacılar. Ankara: SETA Yayınları.
• Efe, İ., Pandır, M. ve Paksoy, A. F. (2018). Algılar ve gerçekler arasında Türk basınında Suriyeli sığınmacılar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ekşioğlu Sarılar, N. (2018). Türk Basınında, Anaakım Medyada Mülteci/Sığınmacı Temsili. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 10 (1), 139-157.
• Erdoğan, M. M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum Araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi.
• Fairclough, N. (1989). Language and Power. London: Longman.
• Fairclough, N. (1992). Discourse and Social Change. Cambridge: Polity Press.
• Fairclough, N. (1993). Critical Discourse Analysis and the Marketization of Public Discourse: The Universities. Discourse and Society 4 (2), 133-168.
• Fairclough, N. (1995a). Media Discourse. London: Edward Arnold.
• Fairclough, N. (1995b). Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language. London: Longman.
• Fairclough, N. (2001). The Dialectics of Discourse. Textus XIV, 231-242.
• Fairclough, N. (2009). A dialectical-relation approach to critical discourse analysis in social research. R. Wodak & M. Meyer (Eds.). In Methods in Critical Discourse Analysis (Second Edition) (pp. 162-186). London: Sage.
• Fairclough, N, Mulderrig, J. & Wodak, R. (2011). Critical Discourse Analysis. T. A. van Dijk (Ed.). In Discourse Studies: A Multidisciplinary Introduction (Second Edition) (pp. 357-378). London: Sage.
• Fairclough, N. ve Fairclough I. (2015). Textual Analysis. Bevir, M. & Rhodes, R. A. W. (Eds.). In the Routledge Handbook of Interpretive Political Science (pp. 186-198). London: Routledge.
• Farris, E. M. ve Mohamed, H. B. (2018). Picturing Immigration: How The Media Criminalizes Immigrants. Politics, Groups, and Identities 6 (4), 814- 824.
• Gorp, V. B. (2005). Where is the Frame?: Victims and Intruders in the Belgian Press Coverage of the Asylum Issue. European Journal of Communication 20 (4), 484-507.
• Göker, G. ve Keskin, S. (2015). Haber Medyası ve Mülteciler: Suriyeli Mültecilerin Türk Yazılı Basınındaki Temsili. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 41, 229-256.
• Göktuna Yaylacı, F. ve Karakuş, M. (2015). Perceptions and newspaper coverage of Syrian refugees in Turkey. Migration Letters, 12 (3), 238-250.
• Gölcü, A. ve Dağlı, A. N. (2017). Haber Söyleminde ‘Öteki’yi Aramak: Suriyeli Mülteciler Örneği. Akdeniz İletişim Dergisi 28, 11-38. Hall, S. (2005). Encoding/decoding. S. Hall (Ed.). In Culture, Media, Language (ss. 117-127). Londra: Routledge. Hall, S. (2017). Temsil Kültürel Temsiller ve Anlamlandırma Uygulamaları. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Hassan, A. (2018). Language, Media, and Ideology: Critical Discourse Analysis of Pakistani News Bulletin Headlines and Its Impact on Viewers. SAGE Open, 1 –15.
• KhosraviNik, M. (2010). The Representation of Refugees, Asylum Seekers and Immigrants in British Newspapers. A critical discourse analysis. Journal of Language and Politics 9 (1), 1–28.
• Koca Toğral, B. (2016). Syrian refugees in Turkey: from “guests” to “enemies”. New Perspectives on Turkey, 54, 55-75.
• López-Sanders, L. ve Hana, E. B. (2020). Political Mobilisation and Public Discourse in New İmmigrant Destinations: News Media Characterisations of İmmigrants During the 2006 İmmigration Marches. Journal of Ethnic and Migration Studies, 46 (4), 820-838. https://doi.org/10.1080/1369183X.2018.1556464
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (2014). Designing Qualitative Research. New York: Sage
• McCombs, M. ve Ghanem, S. I. (2001). The Convergence of Agenda Setting and Framing. S. D. Reese vd. (Eds.). In Framing Public Life: Perspectives on Media and Our Understanding of the Social World (ss. 67-81). New Jersey: Routledge.
• Mohamed, H. S. ve Farris, E. M. (2020). ‘Bad hombres’? An Examination of Identities in U.S. Media Coverage of Immigration. Journal of Ethnic and Migration Studies, 46 (1), 158-176. https://doi.org/10.1080/1369183X.2019.1574221
• Nolan, D. vd. (2011). Mediated Multiculturalism: Newspaper Representations of Sudanese Migrants in Australia. Journal of Intercultural Studies 32 (6), 655-671.
• Özçağlayan, M, Apak, D. (2017). Soğuk Savaş Yıllarında Algı Yönetimi, Haber ve Propaganda İlişkisi. Marmara İletişim Dergisi, (28), 107-130.
• Özer, Ö. (2008). İdeolojik Atmosferin Kapsama Alanı: Bozüyük Olaylarının Ortadoğu ve Ülkede Özgür Gündem Gazetelerinde Sunumu Örneğinde Haber Söyleminde Yapılan İdeolojik Üretime İlişkin Yeni Bir Çözümleme. E. Dağtaş (Der.) In Türkiye'de Sivil İtaatsizlik Toplumsal Hareketler ve Basın (ss. 377–432). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Özer, Ö. (2018). Gökyüzüne Çığlık Öcülerden Eleştirel Söylem Yaklaşımları ve Özgün Çözümlemeler. Konya: Literatürk. Paksoy, A. ve Şentöregil, M. (2018). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacılar: İlk Beş Yılın Analizi (2011-2015). Selçuk İletişim, 11 (1), 237-256.
• Pandır, M., Efe, İ. ve Paksoy, A. F. (2015). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacı Temsili Üzerine Bir İçerik Analizi. Marmara İletişim Dergisi 24, 1-26.
• Richardson, J. E. (2007). Analysing Newspapers: An Approach from Critical Discourse Analysis. New York: Palgrave Macmillan. Salomoni, F. (2016). Göç Veren’den Göç Alan Ülkeye Geçiş: Akdeniz Modeli ve İtalya Örneği. S. G. Ihlamur-Öner & N. A. Şirin-Öner (Eds.). In Küreselleşme Çağında Göç (ss. 417-438). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Santa Ana, O. (2002). Brown Tide Rising: Metaphors of Latinos in Contemporary American Public Discourse. Austin, TX: University of Texas Press.
• Schemer, C. (2012). The Influence of News Media on Stereotypic Attitudes Toward Immigrants in a Political Campaign. Journal of Communication 62, 739–757.
• Sunata, Y. ve Yıldız, E. (2018). Representation of Syrian refugees in Turkish media. Journal of Applied Journalism & Media Studies, 7 (1), 129-151.
• Şen, F. (2017). Bir ‘Öteki’ Olarak Mülteciler: Suriyeli Mültecilerin Anaakım ve Alternatif Medyada Temsili. Atatürk İletişim Dergisi 12, 27-42.
• Toker, H. (2019). Too Similar to be Different? ‘Syrian refugee’ Coverage in the Turkish and Norwegian Popular Media. KOME−An International Journal of Pure Communication Inquiry 7 (1), 63-83.
• Ünal, S. (2017). Türkiye'nin Beklenmedik Konukları: "Öteki" Bağlamında Yabancı Göçmen ve Mülteci Deneyimi. ZfWT 6 (3), 65-89. van Djik, T. A. (1991). Racism and the Press. Londra: Routledge.
• van Dijk, T. A. (1993). Principles of Critical Discourse Analysis. Discourse & Society, 4 (2), 249-283.
• van Dijk, T. A. (2001). Critical Discourse Analysis. D. Schiffrin vd. (Eds.). In The Handbook of Discourse Analysis (ss. 352-371). Oxford, England: Blackwell Publishers.
• van Dijk, T. A. (2005). Contextual Knowledge Management in Discourse Production: A CDA prospective. R. Wodak & P. Chilton (Eds.). In A New Agenda in (Critical) Discourse Analysis (ss. 71–100). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
• van Dijk, T. A. (2006). Ideology and Discourse Analysis. Journal of Political Ideologies, 11 (2), 115-140.
• van Dijk, T. A. (2011). Discourse and Ideology. T. A. van Dijk (ed.). In Discourse Studies: A Multidisciplinary Introduction (Second Edition) (ss. 379-407), London: Sage.
• van Dijk, T. A. (2018). Discourse and Migration. R. Zapata-Barrero & E. Yalaz (Eds.). In Qualitative Research in European Migration Studies (ss. 227-246). Cham: Springer
• Valenzuela-Vergara, E. M. (2018). Media Representations of Immigration in the Chilean Press: To a Different Narrative of Immigration? Journal of Communication Inquiry 0 (0), 1–23.
• Vliegenthart, R. ve Boomgaarden, H. G. (2007). Real-world Indicators and the Coverage of Immigration and the Integration of Minorities in Dutch Newspapers. European Journal of Communication 22 (3), 293–314. doi:10.1177/0267323107079676.
• Wal, J. T. (1996). The social representation of immigrants: The Pantanella issue in the pages of La Repubblica. Journal of Ethnic and Migration Studies 22 (1), 39-66.
• Waller, L. G. (2006). Introducing Fairclough's Critical Discourse Analysis Methodology for Analyzing Caribbean Social Problems: Going Beyond Systems, Resources, Social Action, Social Practices and Forces of Structure or Lack Thereof as Units of Analysis. Journal of Diplomatic Language 3 (1), 1-20.
• Wodak, R. (1997). Others in Discourse, Racism and Antisemitism in Present Day Austria. Research on Democracy and Society 3, 275–296.
• Wodak, R. (2001). The Discourse-Historical Approach. R. Wodak & M. Meyer (Eds.). In Methods of Critical Discourse Analysis (ss. 63- 94). London: Sage.
• Wodak, R. (2006). Mediation between Discourse and Society: Assessing Cognitive Approaches in CDA. Discourse Studies 8 (1), 179–190. Wodak, R. (2012). Language, Power and Indetity. Language Teaching 45 (2), 215- 233.
• Wodak, R. ve Reisigl, M. (2001). Discourse and Racism. D. Schiffrin vd. (Eds.). In The Handbook of Discourse Analysis (ss. 372-397). Oxford, England: Blackwell Publishers.
• ELEKTRONİK KAYNAKLAR URL-1https://www.nolostgeneration.org/sites/default/files/makhalid/3RP%20RSO%202019-2020.pdf (Erişim Tarihi: 20.12.2020)
• URL-2 www.sabah.com.tr (Erişim Tarihi: 20.12.2020)
• URL-3 www.hurriyet.com.tr (Erişim Tarihi: 20.12.2020)
• URL-4 www.sozcu.com.tr (Erişim Tarihi: 20.12.2020)