COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNDE EĞLENCE ve BİLGİ TABANLI SOSYAL MEDYA KULLANIMININ ÖLÇÜLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 1, 115 - 138, 17.01.2022

Yeliz Ayık

Öz

Pandemi sürecinde, sosyal medya kullanımının artışına dair çok sayıda araştırma yapılmıştır. Bu çalışma da, sosyal medyanın bilgi ve eğlence tabanlı kullanımının etkisini, kullanıcıların sosyal medyadan elde edilen virüs hakkındaki bilgilere inanma ve paylaşım yapma durumlarını, pandemi sürecinde koronavirüs hakkında bilgi alımına dair hangi sosyal medya uygulamasını tercih ettiğini, hangi uygulama üzerinden bilgi paylaşımı yaptığını incelemektedir. Pandemi sürecinin daha rahat sürdürülebilmesinde bilişim tabanlı yeniliklerin hangisi, insanları nasıl bir araya getirebilir ve doğru bilgi kullanıcılara hangi uygulamalardan ulaştırılabilir sorularına yanıt olma amacı taşıyan bu çalışmayla, pandemi döneminde kullanıcıların infodemiden etkilenme olasılıkları da tespit edilmiştir. Çalışmanın evreni, Türkiye’deki pandemi sürecinde sosyal medya kullanan insanlar, örneklemi ise ankete katılan 716 kişidir. Açıklayıcı araştırma niteliği taşıyan, nicel araştırma yöntemiyle hazırlanan bu çalışmada bulgular çıkarımsal istatistik analizleriyle, istatistik paket programı kullanılarak elde edilmiş olup, verilerin analizinde Frekans Analizi, Chi-Kare Korelasyon, Phi Korelasyon ve Kruskal Wallis testi uygulanmıştır. Eğlence ve bilgi tabanlı etkinliklere katılım oranları ve katılımların demografik özelliklere göre farklılaşmasına frekans analizleriyle, alt problemlerin çözümlenmesine ise nonparametrik analizlerle yer verilmiştir. 10 Hipotez sorusu ve teknolojik yapısalcılık bakış açısıyla hazırlanan bu çalışma, gelişen teknolojiyle birlikte bilişim, iletişim ve sosyoloji alanlarındaki başka çalışmalara kaynak olması amaçlanarak hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemi, Yeni iletişim Ortamları, Sosyal Medya.

THE MEASUREMENT OF THE ENTERTAINMENT AND INFORMATION BASED SOCIAL MEDIA USAGE IN TURKEY DURING THE COVID-19 PANDEMIC

Öz

During the pandemic, many studies have been conducted on the increase in social media usage. This study examines the effect of information and entertainment-based use of social media, the users’ state of believing and sharing the information about the virus obtained from social media and social media applications they prefer to receive information about the coronavirus. In this study that aims to answer the questions of which information-based innovations can bring people together and from which applications the correct information can be delivered to users, the possibility of users being affected by infodemia during the pandemic period was also established. The universe of the study is people using social media in Turkey during the pandemic and the sampling of the study is composed of 716 people who answered the survey. In this study, which is an explanatory research and applies a quantitative research method, the results were acquired by using statistical packaged software within the frame of inferential statistics analysis. The analysis of the data had been developed by Frequency analysis, Chi-square correlation, Phi correlation and Kruskal Wallis test. Participation rates in entertainment and knowledge-based activities and the differentiation of participation according to demographic characteristics are covered with frequency analysis and the resolution of sub-problems are provided by nonparametric analysis. This study along with its 10 hypothesis questions and its technological deterministic perspective, can be a source for other studies in fields of informatics, communication and sociology together with the developing technology.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemic, New Communication Platforms, Social Media.

Kaynakça

• Akyazı, A. (2014). Yeni iletişim ortamı olarak dijital katılımcı sözlüklerde nefret söylemi. Marmara İletişim Dergisi (22). 183-193.
• Akyazı, E. (2014). Yeni iletişim ortamlarında etkileşim ve mobil radyolara yönelik bir araştırma. Marmara İletişim Dergisi. (22). 153-162.
• Basmacı, P. (2018). Yeni İletişim Teknolojilerinin Bireyin Zaman Kullanımına Etkisi ve Kuramsal Açıdan Değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9 (2), 110-126.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chong, M., & Park, H. W. (2021, June 23). Covid-19 in the Twitterverse, from epidemic to pandemic: information-sharing behavior and Twitter as an information carrier. Scientometrics, 6479-6503.
• Dilmen, N. E., & Öğüt, S. (2006). “Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim"e İletişimsel Bilişim Yaklaşımı . Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim Uluslararası Konferansı (s. 17-23). İstanbul: Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi.
• Pool, J., Fatehi, F., & Akhlaghpour, S. (2021). Infodemic, Misinformation and Disinformation in Pandemics: Scientific Landscape and the Ahead for Public Health Informatic Research. Public Health and Informatics, 764-768.
• Sütçü, C. S., & Akyazı, E. (2006, Kasım). Yeni İletişim Ortamları ve Bilgi Uçurumu. Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim (s. 280-287). İstanbul: Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi.
• Tsao, S.-F., Chen, H., Tisseverasinghe, T., Yang, Y., Li, L., & Butt, Z. A. (2021, March 3). What social media told us in the time of COVİD-19: a scoping review. Lancet Digit Health, 175-194.
• Vural, Z. A., & Bat, M. (2010, 20 Mayıs). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Yaşar University.
• Yaylagül, L. (2019). Kitle İletişim Kuramları Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• URL-1 https://www.istanbul.edu.tr/tr/haber/prof-dr-gucdemir-kuresel-salgin-dijital-teknolojilere-bagimliligi-artirdi-. (Erişim Tarihi: 24 Haziran 2020).
• URL-2 https://tr.euronews.com/2020/05/14/dso-ye-gore-covid-19-bir-epidemik-peki-pandemik-ile-epidemik-arasindaki-fark-ne. (Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2020).
• URL-3 https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51614548. (Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2020).
• URL-4 https://www.who.int/csr/don/05-january-2020-pneumonia-of-unkown-cause-china/en/. adresinden alındı. (Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2020).
• URL-5 https://www.trthaber.com/haber/gundem/turkiyede-ilk-koronavirus-vakasi-tespit-edildi-466216.html. (Erişim Tarihi: 31 Mayıs 2020).
• URL-6 https://www.dogrulukpayi.com/bulten/koronavirus-turkiye-de-surec-nasil-ilerliyor. adresinden alındı. (Erişim Tarihi 31 Mayıs 2020).
• URL-7 https://tr.euronews.com/2020/04/19/turkiye-covid-19-vaka-sayisinda-cin-i-gecti-son-24-saatte-127-kisi-oldu. (Erişim Tarihi: 1 Haziran 2020).
• URL-8 https://www.ntv.com.tr/egitim/turkiye-corona-virus-salginindaulusal-capta-uzaktan-egitim-veren-2-ulkeden-biri-oldu,G7pZEK66wE-lmBEhSK41aw. (Erişim Tarihi: 31 Mayıs 2020).
• URL-9 https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/kovid-19-surecinde-sosyal-medya-platformlarinin-yaptigi-yenilikler/1830845. (Erişim Tarihi: 24 Haziran 2020).
• URL-10 https://www.trthaber.com/haber/bilim-teknoloji/dunyaya-cok-benzeyen-yeni-bir-gezegen-kesfedildi-482129.html. (Erişim Tarihi: 25 Haziran 2020).
• URL-11 https://www.sabah.com.tr/medya/2020/04/16/instagramda-hikyeye-muzik-ekleme-nasil-yapilir-instagram-hikaye-story-muzik-sarki-ekleme-ozelligi-geldi?paging=2. (Erişim Tarihi: 20 Haziran 2020).
• URL-12 https://teknosafari.net/instagram-challenge-etiketi-ve-stay-home-efekti-hikayelere-eklendi/. adresinden alındı. (Erişim Tarihi: 24 Haziran 2020).
• URL-13 https://www.milliyet.com.tr/galeri/corona-virus-boyunca-sosyal-medya-uygulamalari-bunu-yapti-6206565/14. (Erişim Tarihi: 20 Haziran 2020).
• URL-14 https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/53575/mod_resource/content/0/Dörtlü%28Phi%29_Kısmi_ve_Çoklu_Korelasyon_Katsayısı.pdf. (Erişim Tarihi: 30 Haziran 2020).