İNTERNET HABERCİLİĞİNDE YAPAY ZEKA GAZETECİLİĞİNİN EŞİK BEKÇİLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 117 - 134, 01.05.2022

Oğuz Şayir

Öz

İnternet ile birlikte haberin okuyuculara sunulmasından okuyucuların gazeteciler arasında olan iletişimine kadar pek çok değişim yaşanmıştır. İnternet haberciliği kitlenin haberi almasını hızlandırarak haber kültüründe köklü dönüşümler yaşanmasına neden olmuştur. Bu dönüşümle beraber okuyucuların haberi okuma zamanını kısalmıştır. İnternet haber platformları kullanıcıların bu isteklerini karşılaya bilmek için habercilikte otomasyona gitmek zorunda kalmaktadır. Böylece dijital gelişmelerle internet haberciliği yapay zekayı kullanmaya başlamıştır. Artık yapay zekâ haberciliği daha hızlı bir forma dönüşerek haberin veriliş şeklini değiştirmiştir. Yapay zekanın birçok alanda kullanılmasıyla başlayan süreç ile internet haberciliğinde sunulan haberler robotik bir süreçten geçmektedir. Bu gelişmelerle birlikte internet haberciliğinde robotik habercilik, birçok ulusal medya kuruluşunda kullanılmaya başlamıştır. Yapay zekâ tarafından haber metinlerinin oluşturulması ve haber kuruluşları, web sitelerinde otomatik olarak yayınlanması bu karmaşık sistemlerin düzenlenmesi ve denetlenmesini de zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, yapay zekâ algoritmasıyla üretilmiş haber içeriklerinin dili ve tekniği ve editöryel bir işlemden geçmeden okuyucuya ulaşmasının sonuçları iki aşamalı akış kuramı çerçevesinde içerik analiz yöntemiyle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zeka, İnternet Haberciliği, Robot Gazetecilik, Eşik Bekçiliği

Kaynakça

• Altun, D. (2019), Sanal gerçeklik ve yapay zeka. G. Telli (Ed.), Yapay zeka ve gelecek içinde. 139-157. İstanbul: Doğu Kitapevi.
• Atabek, N. (2002), “Kamuoyu, Medya ve Demokrasi”. Kurgu Dergisi. Sayı 19, 223- 238.
• Aktaş, C. (2007), İnternet’in Gazeteciliğe Getirdiği Yenilikler. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademi Dergisi, 5(1), 30-41.
• Akyazı, A. (2018), “Gazetecilikte Dijitalleşe ve Haber Üretimine Yansıması: Robot Gazeteciler, Dijital Medya ve Gazetecilik., Eğitim Yayınevi.
• Ayhan. A. ve Aydın K.Ö. (2015), "İnternet Gazetelerindeki Okur Yorumlarına Yönelik Bir Analiz (özgecan Aslan Cinayeti Örneği)", Global Media Journal TR Edition, 6(11): 75- 89.
• Aydın O.Ş. (2013), Teknoloji, Haber, Nesnellik, İletişim ve Teknoloji, Kırmızı Kedi Yayınları, İstanbul.
• Aydoğan, D. (2013), Türkiye’de dijital Gazetecilik: Habercilik: Habertürk ve Hürriyet Gazeteleri Örneği. The Turkish Online Journal of Design Art Communicatin, 3(3).
• Aydın, Şarkı (2011), Teknoloji Haber Nesnellik, (Sivas, Ala&binatlı, Cüneyt &Dikmen Güzelcik, Ebru & Öztürk, Gülay & Çakır Özdemir, hilal &Sarmaşık, Jale & Hepkon, Zeliha, İletişim ve Teknoloji Kitabı içinde), İstanbul: Kırımızı Kedi Yayınları.
• Beyers H (2004), Interactivity and Online Newspapers: A Case Study on Discussion Boards, Convergence, 10 (4), 11–20.
• Bourse, M. & Yücel, H. (2012), İletişim bilimlerinin Serüveni, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Carter T. B. (1998), “Electronic Gatekeepers: Locking Out The Marketplace Of Ideas”. Communication Law and Policy. 3:3., 389-408.
• Carlson D (2005), The News Media’s 30-Year Hibernation, Nieman Reports, 59 (3), 68-71.
• Cleerwall, C. (2014), " Enter the Robot Joumalist". Journalism Practice, 8(5). 519-531.
• Cheong ve Park. (2005), Dijital Gazeteleri Seçmek – Okuyucu amaçlarının ve Kullanıcı Deneyimlerinin Etkisi, Ütopya Yayın Evi, Ankara.
• Çetin, B. (2019), Geleceğin Teknolojileri ve Gazetecilik Mesleği Üzerine Etkileri: Büyük veri, Veri Gazeteciliği, Yeni Yaklaşımlar, Fenerbahce University. 1-28.
• Dağ, B., (2015), Gazeteciliğin Geleceği: Veri Gazeteciliği, Kadir Has Üniversitesi
• Dedeoğlu, Gözde. (2016), Teknoloji, İletişim, Yeni Medya ve Etik, Sentez Yayıncılık, İstanbul
• Deuze. (2001), “Yeni Habercilik anlayışı ve Sosyal Medya” Yeni Medya analizleri., 194. Eğitim Yayınevi. Konya.
• Deuze (1999), Journalism and the Web: An Analysis of Skills and Standarts in Online Environmnet, Gazete, 61 (5), 373-390.
• Donohue, G.A. Tichenor, P.J. and Olien, C.N. (1972). “Gatekeeping: mass media systems and information control”, in Kline, F.G. and Tichenor, P.J. (Eds), Current Perspectives in Mass Communication Research, Sage,. 41–70.
• Enli, G.S. (2007), “Gate-Keeping in the New Media Age a Case Study Of The SelectionOf Textmessages in a Current Affairs Programme”. Javnost-the public Vol. 14. No. 2., 47-62.
• Ersoy, Çağlar, (2018), Robotlar, Yapay Zekâ ve Hukuk, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul.
• Fırlar F.B. & Deniz Ş. (2010), "Dijital Gazeteler ve Pazarlama: Türkiye'deki Dijital Gazetelerin Pazarlama Dinamiklerinin Değerlendirilmesine İlişkin Bir Analiz". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 3/11, 314-328
• Graefe A. (2016), Guide to Automated Journalism. New York: Tow Center for Digital Journalism, Columbia University.
• Gezgin, S. (2002), “Geleneksel Basın ve İnternet Gazeteciliği", İnternet Çağında Gazetecilik. Siyah-beyaz Yayınları, İstanbul.
• Güz N., Yeğen C., Bir Dijital Gazetecilik Biçimi: Robot Gazeteciler, 2018
• Güngör, N. (2016), İletişim, Kuramlar ve Yaklaşımlar, 3. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Hinton, G. E., & Salakhutdinov, R. R. (2006), Reducing the dimensionality of data with neural networks. science, 313(5786), 504-507.
• Irak. D., & Yazıcıoğlu, O. (2012), Türkiye ve Sosyal Medya. İstanbul: Okuyan Us Yayınları
• Jung, J.; Song, H., Kim, Y., Im, H. ve Oh, S. (2017), Intrusion of Software Robots İnto Journalism: The Public’s And Journalists’ Perceptions of News Written by Algorithms And Human Journalists. Computers in Human Behavior. 71, 291-298
• Kalsın B. (2016), Geçmişten Geleceğe İnternet Gazeteciliği: Türkiye Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies. 42., 75-94.
• Karabulut, N. (2009), Yeni Medya Teknolojileri ve Hakla İlişkileri. İstanbul: Beykoz Lojistik Meslek Yüskekokulu Yayınları.
• Keshvani, N., Tickle, S. (2001), “Online news: The Changing Digital Mediascape”. Australian Studies Journal. April., 99-105.
• Kürkçü, Duygu Dumanlı. (2007), Yeni Medya analizleri, Eğitim Yayınevi. Konya.
• Köse U. (Nisan 2019), Yapay Zeka ve Geleceğin Siber Savaşları, Bilim ve Teknik, 76-84.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2011), “Gazetecilik İnternet Gazeteciliği” Ankara.
• Narin. B. (2017), “Uzman Görüşleri Bağlamında Haber Üretiminde Otomatikleşme: Robot Gazetecilik", Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 27, 79-108.
• Şenkaya, Y. & Adar, U. G. (2014), Siber Savunmada Yapay Zeka Sistemleri Üzerine İnceleme, Akademik Bilişim 2014, Mersin Üniversitesi, Mersin, 01-04 Şubat 2014.
• Vardar, Mert Küçük “Bilişim Devrimi: Reel Gerçekliğin Sanal Gerçekliğe Dönüşümü” Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Bilişim Bilim Dalı Yüksek lisans tezi, 2015
• Van Dalen, A. (2012), The algorithms behind the headlines: How machine-written news redefines the core skills of human journalists. Journalism practice, 6(5-6), 648-658.
• Tokgöz. O. (2010), Temel Gazetecilik, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara, 8. Baskı
• Yengin, Deniz (2014), Yeni Medya ve Dokunmatik toplum. İstanbul: Derin Yayınları.
• Yıldırım, Besim. (2010), Gazeteciliğin Dönüşümü: Yöndeşen Ortam ve Yöndeşen Gazetecilik. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(2), 230-253.
• Abay G. (2016), Yapay Zeka Profesyonel Yazarlığı Nasıl Etkileyecek, www.tamindir.com blog/yapay-zeka-profesyonel-yazarligi-nasil-etkileyecek_30308 (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• Fındık. U.K. (15.08.2016), Robot gazetecilik: Gazetecilik için tehdit mi yoksa fırsat mı? https://digitalage.com.tr/robot-gazetecilik-gazetecilik-icin-tehdit-mi-yoksa-firsat-mi/ (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• Gartner, (24.04.2018), https://www.gartner.com/newsroom/id/3872933 (Erişim:11.01.2022)
• Garbade M (2018), A Simple Introduction to Natural Language Processing, https://becominghuman.ai/a-simple-introduction-to-natural-language-processing-ea66a1747b32, (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• Hürriyet Gazetesi (01.08.2017 https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/robot-gazeteciler-geliyor-ayda-30-bin-haber-yapacak-40536625 (Erişim Tarihi.11.01.2022)
• lrvan S. (2017), Robot Gazeteciler Geliyor, https://suleymanirvan.blogspot.com/2017/08/robot-gazeteciler-geliyor.html, (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• Journo, (14.01.2018). Çin haber ajansı yapay zekâya yenileniyor, https://journo.com.tr/cin-haber-ajansi-yapay-zeka. (Erişim Tarıhi:11.01.2022)
• Narin B. (25.04.2016), robot gazetecilik yayılıyor insan gazetecilerin sonu mu? https://journo.com.tr/robot-gazetecilik-yayiliyor-insan-gazetecilerin-sonu-mu (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• Reuters Institutc. (2018), Journalism, Media and Technology Trends and Predictions 2018 https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/our-research/journalism-media-and-technology-trends-and-predictions-2018, Erişim: 11.01.2022)
• xTR Haber Merkezi, Knowhere yapay zekası etik haberciliği geri getirecek https://www.xtrlarge.com/2018/04/20/knowhere-yapay-zeka-etik-habercilik, (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-1).https://academy.binance.com/tr/articles/the-evolution-of-the-internet-web-3-0-explained. (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-2).https://www.latimes.com/california/story/2021-12-26/magnitude-4-0-quake-strikes-off-pacific-coast-near-fortuna (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-3).https://www.latimes.com/california/story/2021-12-08/earthquake-3-4-quake-strikes-near-carpinteria-calif (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-4).https://www.latimes.com/california/story/2021-12-20/earthquake-6-2-quake-strikes-near-fortuna (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-5).https://apnews.com/press-release/globe-newswire/business d1f323b5235401e8979a63b7f50410be (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-6).https://apnews.com/press-release/pr-newswire/business-56bf1b412a2d72531cf92ccf48a4a5e5 (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-7).https://apnews.com/article/business-lifestyle-financial-markets-shopping-holiday-shopping-c2297e1c9098cdc0e78ab05382480015 (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-8).https://apnews.com/article/technology-health-business-elizabeth-holmes-san-jose-473bccd7c0d71dc533e161176a76d02c (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-9). https://homicide.latimes.com/ (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-10). https://homicide.latimes.com/ (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-11). https://homicide.latimes.com/ (Erişim Tarihi: 11.01.2022)
• (URL-12).https://www.latimes.com/california/story/2021-12-29/man-woman-found-dead-in-montecito-heights-home-in-suspected-murder-suicide (Erişim Tarihi: 11.01.2022)