CUMHURİYET KAZANIMLARINA DAİR MEDYADA YAPILAN KONUŞMALARIN RETORİK ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 154 - 166, 01.05.2024

Uğur Tarık Özkut , Serra Orkan

https://doi.org/10.5281/zenodo.10982039

Öz

Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere Cumhuriyetin kurucu kadrolarının ortak özellikleri olarak çalışkanlıklarının yanında, hayalcilikten uzak ve sonuca dayalı ilerlemeleri gösterilebilmektedir. Türkiye; Cumhuriyet Dönemi ile beraber bir tarım ülkesiyken hızlı bir sanayileşme sürecine girmiştir. Buradan yola çıkılarak Cumhuriyetin kurucu kadrolarının, bir ülkenin iktisadi açıdan gelişmesinin, dönemin önde gelen güçlerine karşı söz sahibi olmada kilit rol oynadığının bilincinde kişiler olduklarını söylemek mümkündür. Türkiye’nin uzun vadede büyümesinde iç göç sürecinin de önemli payı bulunmaktadır. Çok çeşitli sektörlerde istihdam oranının arttırılması tüm sektörlerin verimliliğini de olumlu etkilemiştir. Teknolojik yenilenmenin önemi de bu süreç içerisinde fark edilmiştir. Şüphesiz Cumhuriyet kazanımlarının en önemlileri arasında hukuki gelişmeler yer almaktadır. Medeni Kanun, yasaların değiştirilmesi, Türk hukukunun uluslararası hukuka uygun hale getirilmesi, Cumhuriyet Dönemi’nin felsefesi haline gelmiş kazanımlardandır. Cumhuriyet kazanımlarının anlaşılması noktasında kitle iletişim araçları, mesajı gönderen ve alıcı arasında aracı konumunda ve önemli bir roldedir. Sosyal bilimler alanına hitaben hazırlanmış olan bu çalışmada eski Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi, gazeteci ve siyasetçi Altan Öymen’in “Cumhuriyet Kazanımları” başlıklı konuşma videosu, nitel araştırma yöntemleri arasında geleneksel bir yol haline gelen retorik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Bununla beraber tarihçi, yazar ve akademisyen İlber Ortaylı'nın “Cumhuriyet'in 100. yılında Türkiye” video konuşması analiz için kullanılmıştır. Analizler sonunda Cumhuriyet kazanımlarının anlaşılmasında bilgiyi aktaran kişinin iletişim yöntemi ve özelliklerinin bilginin kendisi kadar önemli olabildiği ortaya konmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet Kazanımları, Medya, İletişim, Retorik Analiz

Etik Beyan

Çalışmada etik kurul onayı gerektiren bir unsur bulunmamaktadır.

RHETORICAL ANALYSIS OF A SPEECH ON THE GAINS OF THE REPUBLIC IN THE MEDIA

Öz

The common characteristics of the foundation cadres of the Republic, especially Gazi Mustafa Kemal Atatürk, can be shown as their hardworking, unimaginative, and goal-based progress. Turkey, which was an agricultural country, entered a rapid industrialisation process during the Republican period. From this point of view, it is possible to say that the constituent cadres of the Republic knew the economic development of a country played a key role in having a word to say against the leading powers of the period. The internal migration process also has an important share in Turkey's long-term growth. Increasing the employment rate in a wide range of sectors had a positive impact on the productivity of all sectors. The importance of technological renewal was also realised in this process. Undoubtedly, legal developments are among the most important achievements of the Republic. The Civil Code, the amendment of laws, the harmonisation of Turkish law with international law are among the achievements that have become the philosophy of the Republican Period. At the point of understanding the gains of the Republic, mass media plays an important role as an intermediary between the sender and the receiver of the message. In this study, which is addressed to the field of social sciences, the speech video of Altan Öymen, former member of the Grand National Assembly of Turkey, journalist, and politician, titled "Gains of the Republic" was analysed with the rhetorical analysis method, which has become a traditional way among qualitative research methods. In addition, historian, writer, and academician İlber Ortaylı's video speech "Turkey in the 100th year of the Republic" was used for the analysis. At the end of the analysis’, it is revealed that the communication method and characteristics of the person that conveys the information can be as important as the information itself in understanding the Gains of the Republic.

Anahtar Kelimeler

Gains of the Republic, Media, Communication, Rhetorical Analysis

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2001). Türk Eğitim Tarihi Başlangıçtan 2001'e. Alfa Yayınları.
• Aristoteles. (2023). Retorik. (A. Çokona, Çev.) Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Arsan, N. (1959). tatürk’ün Söylev ve Demeçleri. Türk Tarih Kurumu.
• Bahçecioğlu, E. H. (2021). Retoriğin Temel Unsurları Olan Ethos-Pathos-Logos Perspektifinden İkna Sanatının Kullanılışı : Müge Anlı Örneği. Aksaray İletişim Dergisi, 3(1), 16-42.
• Berger, A. A. (2005). Media Analysis Techniques. Sage Publications.
• Berger, A. A. (2013). Media, Myth And Society. Palgrave Macmillan.
• Bıçakçı, B. (2012). İkna Edici İletişim ve Retorik Analiz. G. Ö. Akt. içinde, İletişim Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri – Yazılı Metin Çözümleme (s. 334-361). Ütopya Yayınevi.
• Cialdini, R. B. (2021). İknanın Psikolojisi. MediaCat Kitapları.
• Cicero, Q. T. (2022). Siyaset Sanatı. Kronik Yayınları.
• Çalışkan, O. (2020). Ethos Yönelimli Siyasi Retorik: Siyasal İttifaklar ve Liderlerin Sosyal Medyadaki Seçim Söylemleri Üzerine Bir Analiz. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 84-104.
• Doğmuş, E. (2022). Siyasal İletişim ve Dijital Halkla İlişkiler Temelinde Aristoteles’in Retorik Yaklaşımı: Siyasi Liderler Üzerinden Bir Analiz. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi(20), 92-120.
• Doru, İ., & Özmen, S. (2022). Youtube Video Anlatılarındaki Retorik Bileşenlerin Alımlanması: Barış Özcan Örneği. Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 126-160.
• Fisher, W. R. (1987). Human Communication as Narration: Toward a Philosophy of Reason, Value, and Action. University of South Carolina Press.
• Fortenbaugh, W. W. (2006). Aristotle’s Practıcal Sıde On His Psychology, Ethics, Politıcs And Rhetoric. Brill Academic Publishers.
• Fuller, s., & Coiller, J. H. (2003). Philosophy, Rhetoric, And the End of Knowledge - A New Beginning for Science and Technology Studies (2nd Edition). Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Publishers.
• Garsten, B. (2011). The Rhetoric Revival In Political Theory. Annual Review of Political Science,(14), 159-180.
• Glesne, C. (2015). Nitel Araştırmaya Giriş. (A. Ersoy, & P. Yalçınoğlu, Çev.) Anı Yayıncılık.
• Guiguzi. (2022). İkna Sanatı. (G. Fidan, Çev.) Türkiye İş Bankası Kültür Yayı.
• Halk TV, Ö. A. (2020, Mayıs 20). Dünden bugüne Cumhuriyet'in kazanımları. Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=jRyhRkfxxK0. adresinden alındı
• Kafa-TV. (2023, Ocak 20). Cumhuriyet'in 100. Yılında Türkiye - İlber Ortaylı İle Cahille Sohbeti Kestim. Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=cJ9JiM7YqQs&t=468s. adresinden alındı
• Kennedy, G. A. (1994). A New History of Classical Rhetoric. Princeton University.
• Kennedy, G. A. (2007). Aristotle On Rhetoric – A Theory of Civic Discourse (2nd Edition). Oxford University Press.
• Keskin, U., Akt.Büyük, K., & Koç, U. (2013). Yönetsel ve Örgütsel Açıdan Retorik. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 27-39.
• Meyer, M. (2009). Retorik. (İ. Yerguz, Çev.) Dost Yayınevi.
• Odyakmaz, N., & Acar, N. (2008). İletişim Sözlüğü. Babil Yayınları.
• Ortaylı, İ., & Küçükkaya, İ. (2017). Cumhuriyet'in İlk Yüzyılı 1923-2023 (17. Basım). Kronik Kitap.
• Öymen, A. (2004). Bir Dönem Bir Çocuk (10. Baskı). Doğan Kitap.
• Özyılmaz , B. (2014). Retorik ve Kamu Diplomasisi: Çift Boyutlu Bir Bağın Analizi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi., 16(3), 209 - 225.
• Platon. (2019). Gorgias Ya Da Retorik Üstüne. (M. Rifat, & S. Rifat, Çev.) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Polat, V. (2012). Bir Toplumsal Araştırma Alanı Olarak İletişim Araştırmaları Penceresinde Pozitivist, Yorumlayıcı, Eleştirel, Feminist, Modern Çizgiler ve Gölgeler. Ö. Güllüoğlu içinde, İletişim Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri – Yazılı Metin Çözümleme. (s. 11-32.). Ütopya Yayınevi.
• Soysal, İ. (1989). Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye'nin Siyasal Andlaşmaları (1920 - 1945) (I. Cilt). Türk Tarih Kurumu.
• Stauffer, D. (2006). The Unity of Plato’s Gorgias – Rhetoric, Justice, and the Philosophic Life. Cambridge University Press.
• Temir, E., & Ayhan, B. (2020). Muhalefetin Siyasal Alanda İnşası: Rus Muhalif Lider Aleksey Navalnıy’ın Konuşmalarının Retorik Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 575-592.
• Tüfekçioğlu, H. (1997). İletişim Sosyolojisine Başlangıç. Der Yayınları.