JENERASYON ÇATIŞMASINDAN KÜLTÜREL AKTARIMA BİR YERALTI DİZİSİ: ŞANZELİZE DÜĞÜN SALONU

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 34 - 52

Murat Özer

Öz

JENERASYON ÇATIŞMASINDAN KÜLTÜREL AKTARIMA BİR YERALTI DİZİSİ: ŞANZELİZE DÜĞÜN SALONU

Öz
Türkiye’nin içerisinden geçtiği kültürel dönüşümün belki de en belirgin örneklerinden birisi dinî hayat ve onun uzantılarıdır. Bu dinî-manevi hayat biçiminin, zamanın dinamikleri ile şekillenmesi yanında, kültürel aktarım olarak mensuplarının bir sonraki nesil ile olan ilişkisi de dikkat çekicidir. Bu konudaki pek çok çalışmanın temel dinamiği ise çatışma kültürü üzerine yoğunlaşmaktadır. Öyle ki iki ya da üç jenerasyon arasındaki hızlı dönüşüm, fikirlere ve hayat alışkanlıklarına da yansımaktadır ve büyük oranda da çatışmaktadır. Tarık Tufan’ın kaleminden çıkan “Şanzelize Düğün Salonu” romanı ve sonrasında kendisinin senaryolaştırdığı dizisi son yüzyıldaki ilgi çekici hayat tarzı olarak tasavvufî-mistik yaşamı ve bunun merkezinde yer almış bir jenerasyon çatışmasını bizlerle buluşturmaktadır. Dizi “Tabii” isimli TRT bünyesinde yer alan yayın platformu tarafından izleyici ile buluşmuştur. Dram-Komedi türünde kendisini tanımlamış sekiz bölümlük bir mini dizidir. Makalede bu kişilik ve kültür çatışmasının dizide nasıl işlendiği Gerçekçilik Kuramı’na dayanarak irdelenmiş, tasavvuf ve düğün salonu temelinde eğlence kültürünün yer altındaki son yüzyıldaki hikayesinin güncel durumuna dair işlenmiş sekanslar Roland Barthes’in göstergebilimi ve Vladimir Propp’un yapılsalcı yöntemine göre incelenmiştir. Ayrıca dizide kullanılan mekanların incelemesi gerçekleştirilmiş ve gerçek verilerden yola çıkarak mekanların “gerçek” ve “kurmaca” ilişkilerindeki fonksiyonları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Mini Dizi, Tasavvuf, Kültür Çatışması, Tüketim Toplumu, Şanzelize Düğün Salonu

Anahtar Kelimeler

Mini Dizi, Tasavvuf, Kültür Çatışması, Tüketim Toplumu, Şanzelize Düğün Salonu

AN UNDERGROUND DRAMA FROM GENERATIONAL CONFLICT TO CULTURAL TRANSMISSION: ŞANZELİZE DÜĞÜN SALONU

Öz

AN UNDERGROUND DRAMA FROM GENERATIONAL CONFLICT TO CULTURAL TRANSMISSION: ŞANZELİZE DÜĞÜN SALONU

Abstract
One of the most distinct examples of the cultural transformation Turkey is undergoing is seen in religious life and its extensions. In addition to the fact that this religious-spiritual way of life is shaped by the dynamics of time, the relationship of its members with the next generation as cultural transmission is also remarkable. The fundamental dynamic of many studies on this subject focuses on the culture of conflict. Such that the rapid transformation between two or three generations also reflects on ideas and lifestyle habits, and largely conflicts. Tarık Tufan's novel "Şanzelize Düğün Salonu" and the subsequent series he scripted, introduces us to the intriguing lifestyle of the last century centered on Sufi-mystical living and the generation conflict at its core. The series, named "Tabii," meets the audience on the broadcasting platform under TRT. It defines itself as a drama-comedy genre and is an eight-episode miniseries. In the article, how this personality and cultural conflict is processed in the series is examined based on Realism Theory, and sequences that address the status of the underground story of the entertainment culture based on Sufism and the wedding hall in the last century have been analyzed according to Roland Barthes' semiotics and Vladimir Propp's structural method. Furthermore, an analysis of the locations used in the series has been conducted, and based on real data, the functions of these locations in the "real" and "fictional" relationship have been identified.

Keywords: Miniseries, Sufism, Culture Clash, Consumer Society, Şanzelize Düğün Salonu.

Anahtar Kelimeler

Miniseries, Sufism, Culture Clash, Consumer Society, Şanzelize Düğün Salonu

Kaynakça

• ### Kaynakça
• Ak, E. (2020). Tarihsel Süreç İçerisinde Düğün ve Bir Eylem Sahası Olarak Düğün Törenleri. (Unpublished Master Thesis). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Arslantaş, H. A. (2008). Kültür – Kişilik ve Kimlik. *Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi*, 7(1), 105-112.
• Aydınalp, H. (2014). Bir Karşıt Kültür Unsuru Olarak Çağdaş Tekfircilerin Türkiye’de Dini Hayata Bakışı ve Anlamları. *Toplum Bilimleri Dergisi*, 7, 47-68.
• Barthes, R. (1979). *Göstergebilim İlkeleri.* Kültür Bakanlığı Yay.
• Bayrak, T. (2015). Türk Sinemasında Mekân Yaklaşımı: Yılmaz Güney’in “Yol” ve Nuri Bilge Ceylan’ın “Kış Uykusu” Filmlerinin Mekânsal Çözümlemesi. (Unpublished Master Thesis). Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ceylan, T. (2011). Toplumsal Sistem Analizinde Toplumsal Statü ve Rol. *Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi*, 15(1), 89-104.
• Durak, E. (2023). Yeni Türk Sinemasında Tasavvuf İmgeleri. (Unpublished Master Thesis). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gök, C. (2007). Sinema ve Gerçeklik. *Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi*, 1(2), 112-123.
• Doğan, O. N. (2023). Şanzelize Düğün Sarayı. Türkiye, Tabii.
• Kolektif. (2016). *Sinema Kuramları II: Beyaz Perdeyi Aydınlatan Kuramlar.* Ed. Zeynep Özarslan. Su Yayınevi.
• Kolektif. (2019). *Sinema Kuramları I: Beyaz Perdeyi Aydınlatan Kuramcılar.* Ed. Zeynep Özarslan. Su Yayınevi.
• Özer, M. (2013). Eyüp Tarihinde Gelenekli Bir Sanat Mahfili Sertarikzâde Tekkesi. Eyüp Belediyesi Kültür Yay.
• Kula, O. B. (2002). *Çoğulcu Düşünce-Karşıt Kültür: Anadolu’da Karşıt Kültür Birikiminin Kökleri.* Büke Kitapları.
• Monaco, J. (2002). *Bir Filim Nasıl Okunur.* Oğlak Yayınları.
• Odabaş, Battal. (2013). Andre Bazin. *Sinema Kuramları I: Beyaz Perdeyi Aydınlatan Kuramcılar.* (Zeynep Özarslan, Ed.) (pp. 155-184). Su Yayınevi.
• Palabıyık, O. (2016). Bir Yazarı Sevmekle Komşuluk Etmek Aynı Şey Değil (Interview with Tarık Tufan). *ArtLiving Dergisi.* (Date of Access: 18 Ekim 2023).
• Roth, L. M. (2006). *Mimarlığın Öyküsü.* Kabalcı Yay.
• Sönmez, M. F. (2014). Televizyon Dizilerinde Dindarlığın Temsili: “Huzur Sokağı” Dizisi Üzerinden Bir İnceleme. *Atatürk İletişim Dergisi*, 7, 113-126.
• Şengül, M. B. (2018). Aşkın Gölgesinde Bir Arayış Romanı: Şanzelize Düğün Salonu. *Journal of Turkology*, 28, 115-138.
• Terzioğlu, F. (2022). *İnsanı İnsan Yapan Nedir.* Metis Yay.
• Tufan, T. (2005). *Şanzelize Düğün Salonu.* Profil Yay.
• Yalsızuçanlar, S. (2014). *Rüya Sineması.* Palto Yay.
• Yıldız, P. (2007). Film Sahnelerinde Sosyo-Kültürel Yansımalara İlişkin Türkiye’den Seçilen Örneklerle Analiz Çalışması. *Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi*, 27(1), 261-275.
• [https://www.tabii.com/browse/149106_149112?dt=155752](https://www.tabii.com/browse/149106_149112?dt=155752) (Date of Access: 16 Ekim 2023).