İLKÖĞRETİM BAHÇELERİNİN 6-7 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARA SAĞLADIĞI OLANAKLAR

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 130 - 141, 29.12.2017

Serap Yılmaz , Tuğba Düzenli Doruk Görkem Özkan

https://doi.org/10.21733/ibad.2105

Cited By: 1

Öz

Bireyin fiziksel,
zihinsel ve sosyal gelişimi çocukluk yıllarında başlar ve oyun bu gelişimi
etkileyen önemli faktörlerden biridir. Çünkü oyun, çocukların toplumsal ve
fiziksel çevrelerinin şartlarını öğrendikleri bir süreçtir ve çocukların bir
problemi çözmede daha yaratıcı, esnek çözümlere ulaşabilmesini, doğa ile ilişki
kurmasını ve toplumun bir parçası olabilmesini sağlar. Oyun oynamak çocukların
hayatında bu kadar önemli iken zamanlarının önemli bir kısmını geçirdikleri
okul bahçelerinin onlara hangi olanakları sağladığı ve bu mekânların
nitelikleri çok önemlidir. Bu bağlamda okul bahçeleri çevreye duyarlı, sağlıklı
ve aktif bireylerin yetiştirilmesi için önemli mekânlardır. Ayrıca öğrencilerin
öğrenme kapasiteleri için de çok büyük bir öneme sahiptirler. Okul bahçeleri
çocukların yaşam kalitelerinin önemli bir belirleyicisi olduğu için bu çalışma
kapsamında bir ilköğretim okul bahçesi iki aşamalı olarak değerlendirilmiştir.
I. aşamada okul bahçesinin çocuklara sağladığı olanaklar ile mekânsal
özellikler ilişkilendirilmiştir. II. Aşamada ise 7 yaş grubu çocukların hayal
ettikleri okul bahçesinin resmini çizmeleri istenmiştir. Bu resimler
araştırmacılar tarafından, içerdikleri olanaklar açısından değerlendirildi ve
sayısal verilere dönüştürüldü. Araştırmanın sonuçları, okul bahçesinin
çocukların fiziksel ve sosyal anlamda gelişimini destekleyecek nitelikte
olmadığını ortaya koymaktadır. Oysaki çocukların hayallerindeki okul
bahçesinde: doğal bileşenler ağırlıkta olmak üzere, oyun donatıları ve oturma
elemanları gibi çocukların doğa ile etkileşimini sağlayacak, fiziksel
aktivitelerini artıracak ve sosyalleşmelerine imkân sağlayacak mekân
bileşenleri vardır.

Anahtar Kelimeler

ilköğretim bahçesi, Oyun, Mekânsal olanaklar

Kaynakça

• Akandere, M. (2013). Eğitici Okul Oyunları. 3. Baskı, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Aksoy, Y., Çocuk Oyun Alanları Üzerine Bir Araştırma Istanbul, Isparta, Eskişehir, Erzurum, Kayseri, Ankara, Zonguldak ve Trabzon İlleri Örneği, Istanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3(6), 82-106. Aslak, F. & Hjorthol, R. (2009). Children’s independent mobility to school, friends and leisure activities. Journal of Transport Geography 17, 377-384. Aykaç, N. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Resimlerinde Öğretmen ve Öğrenme Süreci Algısı. Eğitim ve Bilim 37(164), 298-315. Barbour, A., C. (1999). The Impact of Playground Design on The Play Behaviors of Children with Differing Levels of Physical Competence. Early Childhood Research Quarterly 14(1), 75-98. Castonguay, G., & Jutras, S. (2009). Children’s appreciation of outdoor places in a poor neighborhood. Journal of Environmental Psychology, 29, 101-109. Chawla, L. (2007). Childhood Experiences Associated with Care for the Natural World: A Theoretical Framework for Empirical Results. Children, Youth and Environments 17(4), 144-170. Clements, R. (2004). An Investigation of the Status of Outdoor Play. Contemporary Issues in Early Childhood 5(1), 68-78. Cooper, T. & Danks, S. (2006). Green Schoolyard Resource Directory for the San Francisco Bay Area. San Francisco: San Francisco Green Schoolyard Alliance. 55pp Çukur, D., Özgüner, H. (2008). Kentsel Alanda Çocuklara Doğa Bilinci Kazandırmada Oyun Mekânı Tasarımının Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 2, 177-187. Fjørtoft, I. & Sageie, J. (2000). The natural environment as a playground for children: Landscape description and analyses of a natural landscape. Landscape and Urban Planning 48 (1), 83-97. Fjørtoft, I. (2004). Landscape as A Playscape: The Effects of Natural Environments on Children’s Play and Motor Development. Children, Youth and Environments 14(2), 21-44. Fyhri, A. & Hjorthol, R. (2009). Children’s independent mobility to school, friends and leisure activities. Journal of Transport Geography 17, 377-384. Ghanbari-Azarneir, S., Anbari, S., Hosseini, S-B. & Yazdanfar, S-A. (2015). Identification of Child-Friendly Environments in Poor Neighborhoods. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 201, 19-29. Harrison, L.J., Clarke, L. & Ungerer, J. A. (2007). Children’s drawings provide a new perspective on teacher–child relationship quality and school adjustment. Early Childhood Research Quarterly (22) 55-71. Heelan, K. A., Donnely, J. E., Jacobsen, D. J., Mayo, M. S., Washburn, R., & Greene, L. (2005). Active commuting to and from school and BMI in elementary school children: Preliminary data. Child Care, Health and Development 31(3), 341-349. Heft, H. (1988). Affordances of children’s environments: A functional approach to environmental description. Children’s Environments Quarterly 5(3), 29-37. Kellert, S.R., 2002. Experiencing nature: affective, cognitive and evaluative development in children. In: Kahn, P.H., Kellert, S.R. (Eds.), Children and Nature. Psychological, Sosiocultural, and Evolutionary Investigations. Cambridge: The MIT Press, pp. 117-151. Kyttä, M. (2002). Affordances of Children’s Envıronments in The Context of Cities, Small Towns, Suburbs And Rural Villages in Finland and Belarus. Journal of Environmental Psychology 22, 109-123. Kyttä, M. (2004).The extent of children’s independent mobility and the number of actualized affordances as criteria for child-friendly environments. Journal of Environmental Psychology 24, 179-198. Laaksoharju, T., Rappe, E., Kaivola T. (2012).Garden affordances for social learning, play, and for building nature–child relationship. Urban Forestry & Urban Greening 11, 195-203. Lang, J., 1987. Creating Architectural Theory; the Role of the Behavioral Sciences in Environmental Design. New York: Van Nostrand Reinhold. Latfi, M. F. M. and Abdul Karim, H. ( 2012 ). Suitability of Planning Guidelines for Children Playing Spaces. Procedia - Social and Behavioral Sciences 38, 304 -314. Malone, K., & Trater, P. (2003). Children’s environmental learning and the use, design and management of schoolgrounds. Children, Youth and Environments 13(2) Retrieved [Febuary, 20, 2017] from /http:// colorado.edu/journals/cyeS. Moore, R. & Wong, H. (1997). Natural learning: Creating environments for rediscovering nature’s way of teaching. Berkley: MIG Communications. Moore, R.C. (1986). Childhood’s Doma: Play Place in Child Development. London: Croom Helm. Moore, R.C. (1989). Plants as play props. Children’s Environments Quarterly 6, 3–6. Onur, B. & Güney, N. (2004). Türkiye’de Çocuk Oyunları: Araştırmalar, Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları 12, Ankara. Othman, S. & Said, I. (2012). Affordances of Cul-de-sac in Urban Neighborhoods as Play Spaces for Middle Childhood Children. Procedia - Social and Behavioral Sciences 38, 184-194. Tai, L., Taylor Haque, M., K.McLellan, G. & Knight E.J. (2006). Designing outdoor environments for children, landscaping schoolyards, gardens and playgrounds. ISBN: 0-07-145935-9, 8-14pp. Ozdemir, A. & Yilmaz, O. (2008). Assessment of outdoor school environments and physical activity in Ankara’s primary schools. Journal of Environmental Psychology 28, 287-300. Öymen Gür & Zorlu, T. (2002). Çocuk mekânları. İstanbul:Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları. Özdemir, A. (2011). Okul Bahçesi Peyzaj Tasarım Anlayışındaki Değişim Ve Bu Değişimin Uygulamaya Yansımalarının Bartın Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 13(19), 41-51. Özgüner, H., Şahin, C. (2009). Isparta Kent Merkezindeki Çocuk Oyun Alanlarının Mevcut Durumu ve Çocukların Bu Alanlara Karşı Davranış Biçimleri, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1, 129 -143. Pergams, O. R. W. & Zaradic, P. A. (2008). Evidence for a fundamental and pervasive shift away from nature-based recreation. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 105, 2295-2300. Ridgers, N.D., Stratton, G. Fairclough, S. & Twisk, J.W.R. (2007). Long-Term Effects of a Playgraund Markins and Physical Structures on Children’s Recess Physical Activity Levels. Preventive Medicine, 44, 393-397. Rivkin, M.S. (1995). The Great Outdoors: Restoring Children’s Right to Play Outside. Washington, DC: NAEYC. Ross, N. (2004). That tree used to be everything to us: The importance of natural and unkempt environments to children. Paper presented at Open Space, People Space Conference, 27-29 October 2004, University of Edinburgh, Edinburgh. Retrieved from http://www.openspace.eca.ac.uk/conference/proceedings/PDF/Ross.pdf Selwyn, N., Boraschi, D. & Özkula, S.M. (2009). Drawing digital pictures: an ınvestigation of primary pupils’ representations of ıct and schools. British Educational Research Journal. 35, (6), 909-928 Singer, D. & Singer, J. (2000). Make-believe: games and activities for imaginative play. Washington, DC: Magination Press.