AVRUPA BİRLİĞİ ENERJİ İHTİYACI BAĞLAMINDA BORU HATTI PROJELERİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 537 - 545, 30.12.2018

Zhuldyz Kanapiyanova

https://doi.org/10.21733/ibad.413961

Öz

Avrupa Birliği
(AB) ilk kurulduğu günden günümüze kadar nüfus ve toprak alanında büyüme
göstermiştir. Bu genişlemelerle beraber yeni sorumluluklar ve yeni sorunlar
ortaya çıkmaya başlamıştır. AB’nin yıllardan beri devam eden en büyük sorunu
enerji problem ve yeni sorununun Rus enerji politikasına oluşturan
bağımlılığıdır. Bu bağlamda AB Rus enerji bağımlılığını azaltmak için yeni
alternatif enerji kaynakları arayışı içine girmiştir. Rusya enerji
bağımlılığına alternatif oluşturabilecek ya da Rus enerji bağımlılığını
azaltabilecek yeni enerji pazarı olarak ise Ortadoğu ve Hazar havzası
ülkelerini görmektedir. Ortadoğu ve Hazar bölgesinin enerji ilişkilerini
gerçekleştirirken bölgede merkezi konumda bulunan Türkiye AB’ne enerji taşıma
anlamında büyük rol oynamaktadır. Bu doğrultuda Azerbaycan doğal gazını
Türkiye’nin vasıtasıyla AB’ne ulaştırmak için TANAP projesi ele alınmaya başlamıştır.
TANAP projesi AB için hem Rus enerji bağımlılığını azaltmak hem Hazar enerji
havzasının AB ülkelerine doğal gaz transferi yapmak için önemli bir projedir.
Bu proje yanında ya da karşısında Rusya enerji pazarında etkisini kaybetmemek
ve enerji projelerini geliştirme bağlamında Türkiye üzerinden geçecek olan Türk
Akımı projesini hayata geçirmeye çalışmaktadır. Çalışma AB ülkeleri için çok
büyük önem taşıyan enerji ihtiyacı bağlamında söz konusu iki proje – TANAP,
Türk Akımı – ve yeni enerji tedarikçisi olarak Türkmenistan’ın enerji
politikalarını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma karşılıklı bağımlılık
teori ilkelerini ele alarak konu analiz yöntemiyle incelenecektir. Çalışmanın
sonuçlarına göre, AB, TANAP ve buna benzer diğer alternatif projelerin
geliştirilmesiyle Rus enerji bağımlılığından tamamen kurtulmazsa bile
bağımlılığı bir nebze de olsa azaltabileceği ortaya çıkmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Enerji

Kaynakça

• Amirbek, A. (Yaz 2015). Soğuk Savaş Sonrası Hazar’ın Statüsü ve Sınırlandırma Sorunu: Kıyıdaş Devletlerin Yaklaşımları Açısından Analizi. Karadeniz Araştırmaları (46), 26-43.Arı, T. (2013). Uluslararası İlişkiler Teorileri Çatışma, Hegemonya, İşbirliği. Bursa : MKM Yayıncılık.BP Statistical Review. (2016). https://www.bp.com/content/dam/bp/en/corporate/pdf/energy-economics/statistical-review-2017/bp-statistical-review-of-world-energy-2017-full-report.pdf. e.t: 28.10.17Budak, T. (2017). Tütkiye'nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı. Bilgesam Analiz, 1-8.Canbolat, İ. S. (2014). Avrupa Birliği ve Türkiye Uluslarüstü Sistemle Ortaklık. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.Cowman, S. (2014, Kasım). Strategic Insights: Can the European Union Declare Energy Independence From Russia? www.strategicstudieinstitute.army. e.t:31.01.16Erdoğan, N. (2017, Temmuz). Tanap Projesinin Türkiye ve Azerbaycan Enerji Politikalarındaki Yeri ve Önemi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(03), 10-26.Eurostat Statistics Explained. (2015). http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Energy_production_and_imports.e.t:28.10.17Eurostat Database. (2017, Ekim 18). www.eurostat.eu: http://ec.europa.eu/eurostat/data/database.e.t:22.10.17Gazprom Puts Cost of Turkish Stream at 13,6 Euro Billion. (2015, Ağustos 13). www.rbth.com: https://www.rbth.com/business/2015/08/13/gazprom_puts_cost_of_turkish_stream_at_136_billion_48479.html e.t:29.10.17Gökyay, C. (2017). TANAP Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi. TANAP. İstanbul: Su Yapı.Iran May Join to TANAP Gas Pipeline Project. (2015, Mayıs 6). www.reuters.com: http://uk.reuters.com/article/2015/05/06/energy-tanap-iran-idUKL5N0XX30F20150506 e.t:06.05.16Keohane, R. O., & Nye, J. S. (1977). Power and Interdependence:World Politics in Transition. Boston: Little Brown Company.Kusznir, J. (2015). The Southern Corridor: Initiated by the EU, Completed by Others? TANAP, TAP, and the Redirection of the South Stream Pipeline. Caucasus Analytical Digest, 7.Nifti, E., Akhundzada, E., & Danış, E. E. (2015). Türkmenistan Doğalgazı Türkiye ve Avrupa Yolunda. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Yönetici Bilgi Notu.
• Rossiyaskaya Federaciya Otkazalas Ot “Yuzhnogo Potoka”, Gaz v Evropu Poidet Cherez Turciyu (Rusya Federasyonu “Güney Akımdan” vazgeçmiştir, Doğal Gaz Avrupa’ya Türkiye Üzerinden Geçecektir). (2014, Aralık 2). www.ria.ru: https://ria.ru/economy/20141202/1036071445.html e.t:29.10.17Sankcii Ne Skajutsya Na Proektah “Turecki Potok” I AES “Akkuyu” (Yaptırımlar “Türk Akımı” ve “Akkuyu” Projelerine Uygulanmayacaktır. (2015, Aralık 01). www.pronedra.ru: https://pronedra.ru/gas/2015/12/01/sankcii-protiv-turcii/ e.t:29.10.17Shiriyev, Z. (April, 2015). Turkmenistan, Turkey and Azerbaijan: Potential for a Trilateral Energy Strategy? CCEE Policy Brief(14), 2.TANAP Select Contractors for Pipeline. (tarih yok). www.expatnetwork.com: https://www.expatnetwork.com/tanap-select-contractors-pipeline/ e.t:22.10.17TAPİ Boru Hattı Projesi-Enerji Dünyasının Önmeli Projesi. (2017, Mayıs 25). www.anavatantürkmenistan.com: http://www.atavatan-turkmenistan.com/news_details.php?news_id=NzYw e.t:04.11.17Turecki Potok (Türk Akımı). (2017). www.gazpromexport.ru: http://www.gazpromexport.ru/projects/6/ e.t:29.10.17.