Psikolojik Harekât İstihbaratında Bir Analiz Yöntemi: Hedef Kitle Analizi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 82 - 108, 30.01.2023

Ediz Ekinci

Öz

Psikolojik harekât, hedef olarak seçilen birey, grup veya topluluğun duygu, düşünce, tutum ve davranışlarını değiştirmek amacıyla icra edilen faaliyetlerdir. Psikolojik harekâtın temeli ise istihbarattır. Yeterli ve detaylı bir istihbarat olmaksızın psikolojik harekât hedeflerinin tespiti mümkün olmadığı gibi verilen bir vazifenin de planlanıp, icra edilmesi ihtimal dışıdır. Psikolojik harekâtın karar verme sürecinde vazifenin alınmasından emrin verilmesine kadar ki tüm safhalarda psikolojik harekât istihbaratının oransal olarak çok büyük bir bölümü de “hedef kitle analizinden” başka bir şey değildir. Hedef kitle analizi test ve değerlendirme süreci olmaksızın tek başına sınırlı katkılar sağlayabilir. Gerek psikolojik harekât faaliyetlerini başlatmadan evvel hedef kitleye uygun bir kampanyanın düzenlenmesi için, gerekse faaliyetler icra edildikten sonra başarı derecesinin ne olduğu, elde edilen başarıyı takviye, elde edilemeyen hedeflerin başarılabilmesi için gerekli geri besleme bilgilerinin tekrar sürece sokularak işlenmesi ve komutanın emrettiği vazifenin başarılması için yapılması gerekenlerin tümü ancak test ve değerlendirme süreci ile sağlanabilir. Hedef kitle analizi ile test ve değerlendirme süreci birbiri içine girmiş ayrılmaz parçalardır. Birinin çıktısı diğerinin girdisidir. Süreç devam ederken bu girdi işlenerek çıktı olarak yine tekrar ilkinin girdisi haline gelir. Bu inceleme makalesinin amacı psikolojik harekât faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyulan istihbaratın analiz yöntemi olarak hedef kitle analizi yöntemini ayrıntılı şekilde incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Harp, Psikolojik Harekât, İstihbarat, Psikolojik Harekât İstihbaratı, Hedef Kitle Analizi

An Analysis Method in Psychological Operations Intelligence: Target Audience Analysis

Öz

Psychological operations are the activities carried out to change the emotions, thoughts, attitudes and behaviors of the individual, group or populace, selected as the target. The basis of “Psychological Operations” is intelligence. Without adequate and detailed intelligence, it is not possible to determine the psychological operation’s targets and it is not possible for a given mission to be planned and executed. During the psychological operations decision-making process, a proportionally large part of psychological operations intelligence is actually nothing more than “Target Audience Analysis” at all stages - from assuming the task to giving the operation order. Target audience analysis, on the other hand, can only make limited contributions without a testing and evaluation process. Reinforcing the success ac hieved, both in order to organize a campaign suitable for the target audience before starting the psychological operations activities, and what the degree of success is after the activities are carried out. All that needs to be done in order to reprocess the necessary feedback information to attain the unachievable targets and to achieve the task ordered by the commander can only be accomplished through testing and evaluation process. Target audience analysis and testing and evaluation process are insepara ble parts of each other. The output of one is the input of the other, and while the process continues, this input is processed and is the input of the first one again as an output. The purpose of this review article is to examine the target audience analys is method as the analysis method of intelligence needed within the scope of psychological operations activities.

Anahtar Kelimeler

Psychological Warfare, Psychological Operations, Intelligence, Psychological Operations Intelligence, Target Audience Analysis

Kaynakça

• Aristoteles. (2004). Retorik (Çev. M. H. Doğan). İstanbul: Y.K.Y.
• Baymur, F. (1994). Genel psikoloji. İnkılap Kitabevi.
• Çeşme, A. (2005). Psikolojik harekât ve PKK: Kansız mücadelenin kanlı yüzü. IQ Kültür.
• Daugherty, W. E., Janowitz, M., Pyk, L. W., Schramm, W., Klapper, J. T., Becker, H. & Young, W. R. (1958). A phychologıcal warfare casebook. Research Analysis Corp Mclean VA.
• FM 100-6. (2003). Information operations: Doctrine, tactics, techniques, and procedures
• FM 33-1-1. (2003). Psychological operations tactics, techniques, and procedures.
• FM 3-0, (2008). Operations. Headquarters Department of the Army, Washington, DC.
• Ekinci, E. (2005). Psikolojik harekât hedef kitle analizi, Gnkur Yayınları, Ankara. Goldtein, Frank L. and Benjamin F. Findley, (ed). Psychological Operations: Principles and Case Studies. Alabama: Air University Press, 1996.
• Güler, R. (2017). Güç ve ikna sanatı stratejik iletişim. İhtimal Dergisi Yayınevi.
• Göksu, T. (2002). Bir psikolojik harekât yöntemi olarak propagandada gözetilmesi gereken temel ilkeler ve medyaya düşen rol. Türkiye’nin Güvenliği Sempozyumu Bildiriler, Elazığ
• Gümüş, B. (2000). Terör ve terörle mücadelede psikolojik harekatın önemi. Birinci Milletlerarası Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Güvenlik ve Huzur Sempozyumu Bildirileri, Elazığ
• Healy, K. (2016). A theory of human motivation by Abraham H. Maslow (1942). British Journal of Psychiatry, 208(4), 313-323. doi:10.1192/bjp.bp.115.179622.
• Heath, R. L. (2004). Halkla ilişkiler için retoriksel bir uygulama. H. Güz ve S. Y. Becerikli (Ed.), Halkla İlişkilerde Seçme Yazılar içinde (s. 107–154). Ankara: Alban Tanıtım.
• İyiat, B. (2013). Zihin kontrolü: Psikolojik savaşın temel ilkeleri. Kripto Basım Yayım, Ankara
• Joint Publication 3-53 5 (2003). Doctrine for joint psychological operations
• Kalelioğlu, O. (2002). Psikolojik harp istihbaratı. Avrasya Dosyası İstihbarat Özel, 8, 100-108.
• Katz,P.P. (1982). Intelligence for psychological operations. Ronald D. McLaurin, ed., Military Propaganda. Psychological Warfare and Operations, New York, Praeger
• Korkut, R. (1975). Psikolojik savunma. TC. Ulaştırma Bakanlığı, Ankara.
• Le Bon, G. (2017). Kitleler psikolojisi, Hayat Yayınları, Ankara.
• L’Etang, J. (2002). Halkla ilişkiler ve retorik. J. L’Etang ve M. Pieczka (Ed.), Halkla ilişkilerde eleştirel yaklaşımlar içinde (s. 189–213). Ankara: Vadi Yayınları.
• McElroy, D. M. PSYOP the Invisible Battlefield. Military Intelligence Professional Bulletin. 16(3), pp. 22-25.
• Özdağ, Ü. (2013). İstihbarat teorisi. Kripto Yayınları, Ankara.
• Schram, W. (1960). Mass communications. University of Illinois Press, Illinois.
• Tabucanon, M. T. (1989). Multiple criteria decision making in industry, Elsevier Science Ltd, ISBN-10 : 4-044470541
• Tarhan, N. (2003). Psikolojik savaş. Timaş Yayınları.
• TDK. (2022). Psikolojik savaş. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022, https://sozluk.gov.tr/
• Yıldırım, N. (2007). Psikolojik savaş teknikleri: Kore ve Irak örneği. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Zeleny, M. (1982) Multiple criteria decision making, McGraw-Hill, New York, ISBN 0070727953, 9780070727953.