HAVACILIKTA OPERASYONEL AKSAKLIK MALİYETLERİNİN MOORA YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 11, 30.08.2020

Orhan Tayfun Yıldız Özlem Deniz

Öz

Bu çalışmada; havacılık sektöründe yaşanan istenmeyen operasyonel aksaklık durumlarının genel değerlendirmesi yapılmış, bu aksaklıkları standardize eden kuruluşlar ve bu kuruluşların yolcu ve havayollarını bağlayan kuralları aktarılmıştır. Havayollarının aksaklık durumlarında yolcuları farklı havayollarına aktarma zorunlulukları üzerine ortaya çıkan çalışmada; hem yolcuların yaşayabileceği aksaklıkları hem de havayollarının üzerindeki maliyetleri düşürmek için MOORA Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi uygulanmıştır. MOORA’nın sıralama yöntemleri olan oran yaklaşım ve referans noktası yöntemleri detaylandırılarak açıklanmış ve literatür örnekleri verilmiştir.Uygulama için beş alternatif seyahat planı oluşturulmuş ve yedi farklı kriter dikkate alınarak oran yaklaşım ve referans noktası yöntemleri uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar kendi aralarında karşılaştırılarak, havayolları ve yolcular açısından en iyi alternatif seyahatin seçilmesi sağlanmıştır. Sonuç olarak, seçilen seyahatin havayolu maliyetlerini minimize edeceği ve şirketlerin ticari başarılarına pozitiflik yaratabilecek ayrı bir ürün haline dönüştürülebileceği gösterilmiştir. Ayrıca, gelecekte yapılacak olan çalışmalar için öneriler sunulmuş, daha büyük veri setleri ve farklı sıralama yöntemleriyle çalışılmasının gerekliliği betimlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Havacılıki, IATA, Maliyet, Operasyonel Aksaklık

Kaynakça

• Amadeus IT Group SA. (2016). Shaping the Future of Airline Disruption Management (IROPS). Erişim Adresi: https://amadeus.com/documents/en/airlines/white-paper/shaping-the-future-of-airline-disruption-management.pdfBaležentis,
• A., Baležentis, T., & Valkauskas, R. (2010). Evaluating Situation of Lithuania in the European Union: Structural Indicators and MULTIMOORA Method. Technological and Economic Development of Economy, 16(4), 578–602. https://doi.org/10.3846/tede.2010.36
• Brauers, W. M. K. (2014). Location of a Seaport by MOORA Optimization. International Conference on Advanced Logistics and Transport, 275–280. https://doi.org/DOI: 10.1109/ICAdLT.2014.6866324
• Brauers, W. K. M., & Zavadskas, E. K. (2010). Project Management by MULTIMOORA as an Instrument for Transition Economies. Technological and Economic Development of Economy, 16(1), 5–24. https://doi.org/10.3846/tede.2010.01
• Brauers, W. M. K., & Zavadskas, E. K. (2012). Robustness of MULTIMOORA: A Method for Multi-Objective Optimization. Informatica, 23(1), 1–25.Council of the European Union. (2004, February 11). EC/EEA No: 261/2004. Erişim Adresi: https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32004R0261:en:HTML
• Gadakh, V. S. (2011). Application of MOORA Method for Parametric Optimization of Milling Process. International Journal of Applied Engineering Research, 1(4), 743–758.
• Gadakh, V. S., Shinde, V. B., & Khemnar, N. S. (2013). Optimization of Welding Process Parameters Using MOORA Method. International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 69(9–12), 2031–2039. https://doi.org/10.1007/s00170-013-5188-2
• IÇ.Y. T. (2019). A Multi-Objective Credit Evaluation Model Using MOORA Method and Goal Programming. Arabian Journal for Science and Engineering, 45(3), 2035–2048. https://doi.org/10.1007/s13369-019-03930-7