YAKIN ÇEVRE KULLANICILARININ GALATAPORT PROJESİ’NDEN BEKLENTİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 69 - 79, 30.08.2020

Muhammet Aktaş Elif Kısar Koramaz

Öz

Karaköy, uzun yıllar boyunca ticaret ve ulaşım açısından İstanbul’un stratejik öneme sahip yerleşimlerinden biri olmuştur. Karaköy’de bulunan Salıpazarı Limanı’nın tarihi incelendiğinde, önemli bir ticari liman olma özelliğinin 1980’lere kadar devam ettiği görülmektedir. Bu dönemden sonra yaşanan gelişmelerle, sanayinin şehir dışına taşınması sonucu, kent içerisindeki bu limanlar işlevsizleşmiş ve kent merkezinin dışına kaymıştır. İşlevini yitiren limanlar son yıllarda dünyada giderek artan ve katma değeri yüksek olan bir sektör olarak tanımlanan kruvaziyer gemi turizmi kapsamında yeniden işlevlendirilmiştir.

Ticari işlevler, ulaşım bağlantıları ve tarihsel özellikleri bakımından önem taşıyan Karaköy’de yer alan Salıpazarı Limanı ve çevresi, “Salıpazarı Kurvaziyer Limanı Projesi” ya da diğer adıyla “Galataport Projesi” kapsamında, kruz turizmi ve ilişkili kullanımları içerecek şekilde yeniden işlevlendirilmiştir. Galataport Projesi, proje alanı ve çevresine etkilerinden yola çıkılarak olumlu ve olumsuz pek çok değerlendirmeye tabi tutulmuş ve tartışılmış bir projedir. Bu makalede Galataport Projesi’nin çevresine olası etkileri, yerel kullanıcıların görüşleri doğrultusunda değerlendirilmektedir. Makalede ilk olarak Karaköy Salıpazarı Limanı’nın tarihsel gelişimi, konumu, ulaşım özellikleri, planlama süreci gibi özelliklerine değinilmiş ve Galataport Projesi’nin temel özellikleri açıklanmıştır. Ardından bölgede gerçekleştirilmekte olan Galataport Projesi’nin, bölgenin kullanıcıları tarafından nasıl değerlendirildiğini ve kullanıcıların projeden beklentilerini belirlemek üzere anket araştırması yapılmıştır. Araştırma sonuçları, kullanıcıların Galataport Projesi’yle ilgili hem olumlu hem de olumsuz olduğu değerlendirmeleri olduğunu göstermiştir. Galataport Projesi’nin bölgenin ekonomik hareketliliğe katkı sağlayacağı, bölgedeki kentsel yaşam kalitesi üzerinde olumlu etkilerinin olacağı gibi değerlendirmeler yakın çevre kullanıcılarının olumlu yöndeki beklentileridir. Diğer yandan işletmeciler açısından kira fiyatlarına olumsuz etkileri olacağı ve ulaşıma ek yük getireceği değerlendirmeleri de projenin beklenen olumsuz etkileri olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Salıpazarı Limanı, Galataport Projesi, kullanıcı değerlendirmeleri

Kaynakça

• Akay, Z., Polat, O, E., 2011. İstanbul’un Modern Mimarlık Binası. Mimarist üç aylık mimarlık kültürü dergisi, Sayı:39.
• Akozan, F., Cezar, M., 1973. Devlet Güzel Sanatlar Akademisi 1883-1973. İstanbul. 77.
• Alanyurt, U., 2019. Tophane Kasrı Yapı Malzemelerinin Arkeometrik Araştırmaları. Mimarlar Arkeologlar Sanat Tarihçileri Restoratörler Ortak Platformu E-Dergisi, 13(2), 1-19.
• Barılları, D.- Godolı E. (1997). İstanbul 1900 Art Nouveau Mimarisi ve İç Mekanları. (Çev. A.Ataöv). İstanbul. 155-167.
• Batur, A. (1985). “Batılılaşma Dönemi Osmanlı Mimarlığı”. Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.IV, İstanbul. 1058.
• Bilal, E., 2019. Galataport Yenilenme Sürecinde Cumhuriyet Dönemi Kültür Mirası Üzerine Bir Değerlendirme: Galata-Karaköy Yolcu Salonu. Maltepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 128, İstanbul.
• Bütüner, B, F., 2003. Kent Kıyısının Canlandırılması Süreci: Kentsel Gelişmenin Yeni Gündemi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 159, Ankara.
• Dokay-Çed Çevre Mühendisliği, 2015. Salıpazarı Nihai Çevresel Etki Değerlendirme Raporu-2015. İstanbul Kalkınma Ajansı, 2016. Web Sitesi. Erişim Tarihi: 23.03.2016. http://www.istka.org.tr/
• Patacı, O, Ö., 2017. Ampir Üslûbunda Bir Sultan Camii: Nusretiye. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (59), 169-207.
• Salıpazarı Liman İşletmeciliği ve Yatırımları A.Ş., 2015. Salıpazarı Açıklama Raporu.
• Salıpazarı Liman İşletmeciliği ve Yatırımları A.Ş., 2015. Salıpazarı Kruvaziyer Limanı Projesi Nihai Çed Raporu. Sezer, S., Özyalçıner, A., 2010. Öyküleriyle İstanbul Anıtları-II. Evrensel Basım Yayın, 408, İstanbul.
• Şeker, Ş, B., 2011. Mimar Sinan Camilerinin Statik ve Dinamik Yükler Etkisinde Davranışlarının İncelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 373, Trabzon.
• Türkiye Denizcilik İşletmeleri, 2008. İstanbul Liman Müdürlüğü, İstanbul Limanının Tarihçesi. http://www.tdi.com.tr.
• Ulaştırma Bakanlığı Demiryollar Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü, 2009. Turizm Kıyı Yapıları Master Plan Çalışması Revize İkinci Ara Raporu-2009. Erişim Tarihi:17.01.2020.
• Yüngül, N., 1958. İstanbul Belediyesi Sular İdaresi Müdürlüğü Yayını. Sayı: 4, 19, İstanbul.