YEŞİL BİNA KONSEPTİNİN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARINDA ELE ALINMASI

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 204 - 216, 28.02.2021

Elif Özaydın İbrahim Baz

Öz

Dünyada doğal kaynakların hızla tükendiğinin anlaşılmasıyla birlikte, sürdürülebilirlik kavramı ve sürdürülebilir gelişme hedefleri önemli algılanmaya başlamıştır. Sürdürülebilirlik, belirli bir oranda veya seviyede tutulabilme kabiliyetidir. Sürdürülebilir gelişme kavramı günümüz ihtiyaçlarını gelecek jenerasyonların kendi ihtiyaçlarını karşılama yeterliklerinden ödün vermeksizin karşılayan gelişme olarak tanımlanmaktadır. Sürdürülebilirlik bir şeyin devamlılığını sağlamakla ilgilidir. Sürdürülebilirlik sağlıklı yapılaşma için bir çerçeve sağlamaktadır. Yeşil binaların uygulamaları bu çerçevede önem kazanmaktadır. Yeşil binalar ile hedeflenen yapının çevresine olan olumsuz etkilerinin azaltılmasıdır. Bunun için çeşitli yeşil bina derecelendirme sistemleri geliştirilmiştir. En bilinenleri LEED ve BREEAM’dır. Türkiye’de de yeşil binalara bir farkındalık ile böyle binaların örneklerinin arttığı görülmektedir. Yeşil bina konsepti kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirilebilmektedir. Bu çalışmada yeşil bina konseptinin ülkemizde kentsel dönüşüm uygulamalarında değerlendirilme olanağı ve sınırlılıkları araştırılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, sürdürülebilir gelişme, yeşil bina, yeşil bina derecelendirme sistemleri, LEED, kentsel dönüşüm, BREEAM,

ADDRESSING THE GREEN BUILDING CONCEPT IN URBAN TRANSFORMATION APPLICATIONS

Öz

With the understanding of the rapid depletion of natural resources in the world, the concept of sustainability and sustainable development goals have started to be perceived as important. Sustainability is the ability to be maintained at a certain rate or level. The concept of sustainable development is defined as the development that meets the needs of the future generations without compromising their ability to meet their own needs. Sustainability is about ensuring the continuity of something. Sustainability provides a framework for healthy settlement. The applications of green buildings gain importance in this context. With the green buildings it’s aimed to reduce the negative impacts of the targeted structure on the environment. Various green building rating systems have been developed for this purpose. The best known are LEED and BREEAM. With a developing awareness to the green buildings in Turkey the examples of such buildings increase, it’s seen. Green building concept can be evaluated within the scope of urban transformation. In this study, the possibility and limitations of green building concept in urban transformation applications in our country are investigated.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, sustainable development, green building, green building rating systems, LEED, BREEAM, urban transformation

Kaynakça

• Acuner, E. (Haz.) (2014). Kentsel Dönüşüm ve Finansmanı. İMSAD İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği, İstanbul, https://www.imsad.org/Uploads/Files/kdf_rapor.pdf
• Akkar, Z.M. (2006). Kentsel dönüşüm üzerine Batı’daki kavramlar, tanımlar, süreçler ve Türkiye. Planlama, 2, 29-38.
• Aktaş Polat, Y. (2015). Türkiye’de Kentsel Dönüşüme Bütüncül Bir Bakış: Elazığ Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1): 185-201.
• Ataöv, A., Osmay, S. (2007). Türkiye’de Kentsel Dönüşüme Yöntemsel Bir Yaklaşım. METU JFA, 24(2), 5782.
• Ayar, Y.A., 2019. İstanbul’daki Kentsel Dönüşüm Projelerine Panoramik Bir Bakış, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale.
• Aydın, A.H., Çamur, Ö. Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Başarılı Dünya Örnekleri: Danbara, Solidere, Rio de Janeiro, 53-67, http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/download/article-file/227175
• Başarır, A., İnam, Ş., Ertaş, M., Yalpır, Ş. (2011). Urban Regeneration Projects and Existing Issues in Turkey. FIG Kongresi, Marakeş, Fas, 18-22 Mayıs 2011, (ss.1-17), http://www.fig.net/pub/fig2011/papers/ts05a/ts05a_basarir_inam_et_al_5040.pdf
• Başdil Güneş, S. (2017). Türkiye’de LEED ve BREEAM Yeşil Bina Sertifikasına Sahip Binaların Analizi, Haliç Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• BRE Group (2018). BREEAM Awards 2018, Best of BREEAM 2018, https://www.bregroup.com/brebreeam/wp-content/uploads/sites/3/2018/08/BREEAM-Awards-2018-UpdatedAugust-2018.pdf
• BREEAM (2019). What is BREEAM? https://www.breeam.com/
• BREEAM (2019). certification-works/ How BREEAM Certification Works, https://www.breeam.com/discover/how-breeam-
• Bozdağ, A., İnam, Ş., Durduran, S.S. (2011). Kentsel Dönüşüm Uygulamalarına Çok Amaçlı Yaklaşım, Bursa (İnegöl) Kenti Örneği. S.Ü. Müh.-Mim. Fak Dergisi, 26(4), 124-139.
• ÇEDBİK- Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (2017). B.E.S.T-Konut Sertifikası, https://cedbik.org/tr/yesil-bina7-pg/b-e-s-t-konut-sertifikasi-12-pg
• Demirel, D. (2018). Kentsel Dönüşüm, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Duman, B. (2015). Kentsel Dönüşümde Riskler ve Beklentilere Dair İlk Tespitler: İstanbul’da Bir Saha Çalışması. Megaron, 10(3), 410-422.
• Erdede, S.B., Erdede, B., Bektaş, S. (2014). Kentsel Dönüşümde Yeşil Binaların Uygulanabilirliği. 5. Uzaktan Algılama-CBS Sempozyumu (UZAL-CBS 2014), 14-17 Ekim 2014, İstanbul, https://www.researchgate.net/publication/313037023_KENTSEL_DONUSUMDE_YESIL_BINALARIN_UYG ULANABILIRLIGI
• Gültekin, A.B., Bulut, B. (2015). Yeşil Bina Sertifika Sistemleri: Türkiye İçin Bir Sistem Önerisi. 2nd International Sustainable Buildings Symposium, ISBS 28-30 May 2015, Ankara, http://www.isbs2015.gazi.edu.tr/belgeler/bildiriler/813-823.pdf
• Johnston, P., Everard, M., Santillo, D., & Robèrt, K-H. (2007). Reclaiming the Definition of Sustainability. Environmental Science and Pollution Research, 14(1), 60-66.
• Kaplan, O. (2017). 5366 Sayılı Kanun Kapsamında Yenileme Alanlarında Gerçekleştirilen Kentsel Dönüşüm Süreci Üzerine Bir Deneme. Hacettepe HFD, 7(2), 275-304.
• Karadağ, A., Mirioğlu, G. (2011). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Politikaları ve Uygulamaları Üzerine Coğrafi Değerlendirmeler: İzmir Örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 20(2), 41-57.
• Kaya, K. (2017). EDGE Sertifikası, Yeşil Bina. Eylül-Ekim, (11), 22-23, https://www.edgebuildings.com/wpcontent/uploads/2017/11/EDGE-Ye%C5%9Fil-Bina-Dergisi_Ekim-2017.pdf
• Kılıç, T., Hardal, S. (2019). İstanbul’daki Kentsel Dönüşüm Projelerinin Genel Bir Eleştirisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 347-355.
• Koçak, H., Tolanlar, M. (2008). Kentsel Dönüşüm Uygulamaları (Aydın ve Afyonkarahisar Örnekleri). Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(2), 397-415.
• LEED (2019). Green building leadership is LEED, LEED LEED https://new.usgbc.org/leed
• Leedsertifikası.com (2019). LEED Sertifikalı Binalar, http://www.leedsertifikası.com
• Mevzuat.gov.tr, Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği, Resmî Gazete tarihi: 05.12.2008 Resmi Gazete sayısı: 27075, https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.13594&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=binalar da
• Özçevik, Ö., Ertekin, Ö., Eyüboğlu, E., Oğuz, M., Akbulut, A., Çelik, Ö., Sandıkçı, N., Kantemir, M. (2018). Sürdürülebilirlik, Kentsel Form, Kentsel Dönüşüm ve Yeşil Sertifika Sistemleri İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme: Ulusal Yeşil Sertifika YeS_TR Deneyimi, “DeğişKent” Değişen Kent, Mekân ve Biçim. Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu,
• Özden, P.P. (2001). Kentsel Yenileme Uygulamalarında Yerel Yönetimlerin Rolü Üzerine Düşünceler ve İstanbul Örneği. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ekim 2000-Mart 2001, No: 23-24, 255270.
• Resmigazete.gov.tr, Enerji Verimliliği Kanunu, Kanun No. 5627, Kabul Tarihi: 18/4/2007, Resmî Gazete tarihi: 02.05.2007 Resmi Gazete sayısı: 26510, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070502-2.htm
• Roberts, P. (2000). “The Evolution, Definition and Purpose of Urban regeneration”, (Urban Regeneration: A Handbook, Der.: Roberts and Sykes içinde), Sage Publications, London.
• Şişman, A., Kibaroğlu, D. (2009). Dünyada ve Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 11-15 Mayıs 2009, Ankara, https://www.hkmo.org.tr/resimler/ekler/0e6be4ce76ccfa7_ek.pdf
• T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (2009). Kentleşme Şûrası 2009 – Kentsel Dönüşüm, Konut ve Arsa Politikaları Komisyon Raporu, 3, Nisan 2009, Ankara, https://webdosya.csb.gov.tr/db/kentges/editordosya/kitap3.pdf
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2017). Binalar İle Yerleşmeler İçin Yeşil Sertifika Yönetmeliği, Resmi gazete yayım tarihi: 23 Aralık 2017, Sayısı: 30279, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/12/201712233.htm
• Tekeli, İ. (2011). “Kentleri Dönüşüm Mekânı Olarak Düşünmek”, (Kent, Kentli Hakları, Kentselleşme ve Kentsel Dönüşüm, Der. İlhan Tekeli içinde), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (2017). Kentsel Dönüşüm Nedir? Sorular… Sorunlar… Çözümler… 4.b., Oda Yayın No: İMO/17/06, Ankara, http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/17877_54_56.pdf
• Türker, M. (2010). Green Building Rating Systems: An Assessment for Turkey and the case of Erzurum Shopping Center – the first BREEAM Certified Building of Turkey. Istanbul Technical University, Institute of Science and Technology, M.Sc. Thesis, Istanbul.
• Uğur, L.O. ve Leblebici, N. (2019). LEED Sertifikalı Yeşil Binalarda Enerji ve Su Tasarrufundan Sağlanan Faydaların Taşınmaz Değerine Etkilerinin İncelenmesi. Teknik Dergi, Yazı 522, 8753-8776, http://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/e0c0c9ddec81a05_ek.pdf?dergi=1303
• Uğur, L.O. ve Leblebici, N. (2015). Yeşil Bina Sertifikalandırma Sistemlerinin İnşaat Maliyetleri ve Taşınmaz Değeri Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3, 544-576.
• Ulubaş Hamurcu, A., Aysan Buldurur, M. (2017). Sürdürülebilir Kentsel Dönüşüm İçin Performans Göstergeleri. Planlama, 27(3), 222-235.
• Utkutuğ, G. (2011). Sürdürülebilir Bir Geleceğe Doğru Mimarlık ve Yüksek Performanslı Yeşil Bina Örnekleri. X. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, İzmir, 13/16 Nisan 2011, (ss.1517-1538).
• Üstün, G. (2009). Kentsel Dönüşümün Hukuki Boyutu. On İki Levha Yayıncılık, İstanbul.
• Yenice, M.S. (2014). Türkiye’nin Kentsel Dönüşüm Deneyiminin Tarihsel Analizi. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(1), 76-88.
• Yeşil Bina Dergisi (2010). Yeşil Binalarda Maliyet ve Fayda, 28 Ekim 2010, 3. Sayı (Eylül-Ekim), http://www.yesilbinadergisi.com/yayin/697/yesil-binalarda-maliyet-ve-fayda_20983.html#.Xdu2Y-gzaUk
• Yetişener, D. (2014). “Önsöz / Sürdürülebilir yapılanma için kentsel dönüşümde yeni yaklaşımlar geliştirilmeli” (Kentsel Dönüşüm ve Finansmanı içinde, Haz.: Ebru Acuner, Aralık 2014, İMSAD İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği, İstanbul).
• Yüksel, T., Acarkan, B. Yeşil Binalar İle Aydınlatma İçin Tüketilen Enerjideki Tasarruf Potansiyelinin ve Ekonomik Katkıların Belirlenmesi, 251-255, http://www.emo.org.tr/ekler/125a0128852425e_ek.pdf