PANDEMİ SÜRECİNİN TOPLU TAŞIMA ARAÇLARI KULLANIMINA ETKİSİ: SAMSUN HAFİF RAYLI SİSTEM ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 97 - 108, 30.08.2022

Ebubekir Kocamemik , Ozdemir Sonmez

Öz

Covid-19 Salgını tüm dünyada ve ülkemizde etkisini göstererek beraberinde birçok konuda krize sebebiyet vermiştir. Salgının yayılma hızını azaltmak amacıyla birçok karar alınmış olup alınan kararlar doğrultusunda eğitim, sağlık, turizm, eğlence, sanayi, tekstil, gıda, tarım, giyim, perakende, gıda gibi birçok sektör doğrudan veya dolaylı yolan etkilenmiştir, etkilenen sektörlerden biri de ulaşım sektörüdür.

Samsun ilinde hizmet veren hafif raylı sistem hattı kullanıcılarının akıllı bilet sistemiyle 2019 Mart ayından 2021 Şubat ayına kadar olan binişleri analiz edilmiştir. Yapılan yolculuklar; aylık toplam kullanıcı sayısı, aylık tam kullanıcı sayısı, aylık ücretsiz kullanıcı sayısı olarak pandemi öncesi ve pandemi dönemi bir yıllık olacak şekilde sınıflandırılmıştır. Pandemi döneminde gerçekleşen yolculukların ilgili kurum ve kuruluşların aldığı kararlar sonucunda uğradığı değişimler analiz edilmiştir.

Pandemi zamanında yapılan yolculuk hareketleri aylık ve yıllık dönemde incelendiğinde pandemi öncesine göre bütün aylarda düşüş olduğu görülmektedir. Yıllık dönemde; toplam yolcu sayıları ortalama yolcu sayısında ki düşüş -53,49%, ücretsiz yolcu sayıları ortalama yolcu sayısında ki düşüş -53,90%, tam yolcu sayıları ortalama yolcu sayısında ki düşüş -53,77% olduğu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, Ulaşım, Toplu Taşıma, Hafif Raylı Sistem, Samsun

THE EFFECT OF THE PANDEMIC PROCESS ON THE USE OF PUBLIC TRANSPORTATION: SAMSUN LIGHT RAIL SYSTEM EXAMPLE

Öz

The Covid-19 Pandemic has taken effect all over the World and in our country, causing a crisis in many issues. In order to reduce the spread of the epidemic, many decisions have been taken and many sectors such as education, tourism, health, industry, enterntainment, food, textile, clothing, agriculture, retail, food have been directly or indirectly affected, an done of the affected sectors is the transportation sector.

The boardings of light rail line users in Samsun province from March 2019 to February 2021 were analyzed with the smart ticket system. Journeys made; The total number of users per month, the number of full users per month, the number of free users per mont hare classified as pre-pandemic and pandemic period for one year. The changes that the journeys made during the pandemic period have undergone as a result of the decisions taken by the relevant institutions and organizations have been analyzed.

When the travel movements made during the pandemic are examined monthly and annually, it is seen that there was a decrease in all months compared to before the pandemic. In the annual period; Total number of passengers decreased by -53.49%, number of free passengers Decreased by -53.90%, the decrease in the average number of passengers was -53.77%.

Anahtar Kelimeler

Pandemic, Transportation, Public Transportation, Light Rail System, Samsun

Kaynakça

• Dzisi, E., Dei, O. (2020). Adherence to Social distancing and wearing of masks within public transportation during the COVİD 19 pandemic. Transportation Research Interdisciplinary Perspectives, 7 (2020) 100191
• Erbaş, Ö. (2020). COVİD-19 Döneminde Hareketlilik. İstanbul Kent içi Toplu Ulaşım. Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi. 13(3), 431-442
• İçişleri Bakanlığı (2020). 15 İlde 15.05.2020 24.00 ile 19.05.2020 24.00 Saatleri Arasında Uygulanacak Sokağa Çıkma Kısıtlaması. https://www.icisleri.gov.tr/15-ilde-15052020-2400-ile-19052020-2400-saatleri-arasinda-uygulanacak-olan- sokaga-cikma-kisitlamasi adresinden 11 Mayıs 2021 tarihinden alınmıştır.
• İçişleri Bakanlığı (2020). 15 İlde Uygulanan Sokağa Çıkma Kısıtlaması 19 Mayıs 24.00'da Sona Eriyor. https://www.icisleri.gov.tr/15-ilde-uygulanan-sokaga-cikma-kisitlamasi-19-mayis-2400da-sona-eriyor adresinden 15 Şubat 2021 tarihinde alınmıştır.
• İçişleri Bakanlığı (2020). Koronavirüs ile Mücadele Kapsamında Yeni Kısıtlama ve Tedbirler Genelgeleri. https://www.icisleri.gov.tr/koronavirus-ile-mucadele-kapsaminda-sokaga-cikma-kisitlamalari---yeni- kisitlama-ve-tedbirler-genelgeleri adresinden 04 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• İLBANK (2021). Samsun Bölge Müdürlüğü. https://www.ilbank.gov.tr/bolgemudurlukleri/samsun adresinden 03 Eylül 2021 tarihinde alınmıştır.
• İstanbul Valiliği (2020). Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mayıs Ayı Normalleşme Planını Açıkladı http://www.istanbul.gov.tr/cumhurbaskani-erdogan-mayis-ayi-normallesme-planini-acikladi adresinden 08 Ekim 2021 tarihinde alınmıştır.
• İş, M., Turanlı, M., (2021). Covid-19’un Metro Yolcu Sayıları Etkileri ve İstanbul Örneği. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi. 10(4), 881-893.
• Jenelius, E., Gebecauer, M., (2020). Impacts of COVİD-19 on Public Transport Ridership in Sweden: Analysis of Ticket Validations, Salesand Passenger. Counts, Transportation Research Interdisciplinary Perspectives. 8(2020), 100242.
• Karataş, Z., (2020). COVİD-19 Pandemisinin Toplumsal Etkileri, Değişim ve Güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-15.
• Samsun Büyükşehir Belediyesi Samsun Proje Ulaşım İmar İnşaat Yat. San. ve Tic. A.Ş. (2021). Hafif Raylı Sitem İşletmesi. http://samulas.com.tr/hizmetler_hafif-rayli-sistem/ adresinden 01 Şubat 2021 tarihinde alınmıştır.
• Samsun Büyükşehir Belediyesi Samsun Proje Ulaşım İmar İnşaat Yat. San. ve Tic. A.Ş. (2021). Teleferik. http://samulas.com.tr/hizmetler_teleferik/ adresinden 02 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Samsun Büyükşehir Belediyesi (2021). Samsun Büyükşehir Belediyesi 2021 Yılı Performans Programı. https://samsun.bel.tr/uploads/dokumanlar/bb1200ee6093861c1beaa2875838b97e5ff.pdf adresinden 13 Tem- muz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Samsun Büyükşehir Belediyesi. (2022). Samsun Kenti Toplu Taşım Modları Raporu.
• Samsun Büyükşehir Belediyesi. (2022). Ulaşım Ana Planı.
• Samsun Büyükşehir Belediyesi. (2022). 2019-2021 Yılı Hafif Raylı Sistem Kullanıcı verileri.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2020). Türkiye’nin Koronavirüsle Etkin Mücadelesi. https://www.iletisim.gov.tr/images/uploads/dosyalar/T%C3%BCrkiyenin_koronavir%C3%BCsle_etkin_m% C3%BCcadelesi_compressed.pdf adresinden 03 Ekim 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/120258/-kabine-toplantisinin-ardindan-yaptiklari-konusma adresinden 11 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma.. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/120317/kabine-toplantisinin-ardindan-yaptiklari-konusma adresinden 21 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/120416/kabine-toplantisinin-ardindan-yaptiklari-konusma adresinden 13 Aralık 2021 tarihinden alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/122078/kabine-toplantisinin-ardindan-yaptiklari-konusma- adresinden 01 Aalık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/122151/kabine-toplantisinin-ardindan-yaptiklari-konusma adresinden 22 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/122078/kabine-toplantisinin-ardindan-yaptiklari-konusma- adresinden 18 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/122078/kabine-toplantisinin-ardindan-yaptiklari-konusma- adresinden 11 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/125093/kabine-toplantisi-nin-ardindan-yaptiklari-konusma- adresinden 8 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/123404/kabine-toplantisi-nin-ardindan-yaptiklari-konusma adresinden 1 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/122861/kabine-toplantisi-nin-ardindan-yaptiklari-konusma, adresinden 21 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (2020). Kabine Toplantısı Ardından Yaptıkları Konuşma. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/123199/kabine-toplantisi-nin-ardindan-yaptiklari-konusma adresinden 12 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı (2021). COVİD-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html adresinden 8 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.