DÜNYA MODERN MİMARLIK MİRASI VE MODERNİZM ETKİLERİ: MATHİLDENHÖHE DARMSTADT ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 323 - 339, 26.08.2025

Kardelen Özkan , Aylin Şentürk

https://doi.org/10.56809/icujtas.1746095

Öz

Modernizm, 19. yüzyılın sonlarında sanayi devrimi, teknolojik gelişmeler ve toplumsal dönüşümlerin etkisiyle ortaya çıkan bir düşünce sistemidir. Geleneksel değerleri sorgulayan bu anlayış, toplumsal yaşamın yanı sıra sanat, felsefe, edebiyat ve mimarlık gibi alanlarda köklü etkiler yaratmıştır. Bu dönemde, bireyin özgürleşmesi, aklın ve bilimin rehberliğinde ilerleme fikri temel alınmış; mimarlık ise bu idealleri somutlaştıran bir araç haline gelmiştir. Modern mimarlık, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkarak yalın, işlevsel ve endüstriyel üretime uygun bir anlayışla biçimlenmiş; süslemeci anlayıştan uzak durarak yapıların özüyle ilişkili tasarımlar üretmiştir. Bu süreçte, teknolojik imkanlarla maliyetlerin düşürülmesi ve yapıların daha geniş kitlelere ulaşması hedeflenmiştir. UNESCO’nun “Modern Miras” başlığı altında modern mimarlık ürünlerini Dünya Mirası Listesi’ne dahil etmesi, bu yapıtların evrensel kültürel değerini ortaya koymaktadır. Bu çalışma, modern mimarlık mirasının korunmasına yönelik yöntemleri incelemek amacıyla Mathildenhöhe Darmstadt örneğini ele almaktadır. Mathildenhöhe, Almanya’da modernizmin önemli bir temsilcisi olarak mimari, sosyal ve kültürel boyutlarıyla incelenmiştir. Literatür taraması ve alan araştırması yöntemiyle yürütülen çalışmada, bölgenin korunma süreçleri ve bu süreçlerin modernizm mirasının sürekliliğine etkileri değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, modern mimarlık mirasının korunmasında özgün bağlam ve fonksiyonun dikkate alınmasının hem yapısal hem de kültürel sürdürülebilirlik açısından kritik olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma, Mathildenhöhe özelinde geliştirilen koruma stratejileri ile modernizmin mimarlık mirasına ilişkin sürdürülebilir ve bütüncül koruma yaklaşımlarına katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

mondernizm , modern miras , dünya mirası , almanya

THE CONCEPT OF MODERNITY AND MODERNISM IN ARCHITECTURE: THE CASE OF MATHILDENHÖHE DARMSTADT

Öz

Modernism emerged in the late 19th century as a system of thought shaped by the Industrial Revolution, technological advancements, and social transformations. This approach, which challenged traditional values, had profound effects not only on social life but also in fields such as art, philosophy, literature, and architecture. During this period, the idea of individual emancipation and progress guided by reason and science came to the forefront, and architecture became a medium through which these ideals materialized. Modern architecture, which took shape in the early 20th century, was characterized by a simple, functional, and industrially producible design approach. Rejecting ornamentation, it aimed to create forms directly related to the essence of the structure. The reduction of production costs through technological means and the aim of making design more accessible to wider populations were central goals. UNESCO's inclusion of modern architectural works in the World Heritage List under the category of “Modern Heritage” reflects the universal cultural value of these structures. This study examines the methods of preserving modern architectural heritage through the case of Mathildenhöhe Darmstadt. As a significant representative of modernism in Germany, Mathildenhöhe is analyzed in terms of its architectural, social, and cultural dimensions. Based on literature review and field research, the study evaluates the region's preservation processes and their impact on the continuity of modernist heritage. It concludes that maintaining contextual integrity and functional continuity is critical for both structural and cultural sustainability. The study aims to contribute to sustainable and holistic conservation approaches to modern architectural heritage through strategies developed specifically for Mathildenhöhe.

Anahtar Kelimeler

modernism , modern heritage , world heritage , germany

Kaynakça

• Ali, F. A. (2018). The Influence of Le corbusier on the Emergence of the Aesthetic Values in the Modern Architecture of Cyprus. Journal of Contemporary Urban Affairs, 2(1), 1-12.
• Amen, M. A. (2017). The inspiration of Bauhaus principles on the modern housing in Cyprus. Journal of Contemporary Urban Affairs, 1(2), 21-32.
• Arenibafo, F. E. (2017). The Transformation of Aesthetics ind Architecture from Traditional to Modern Architecture. Journal of Contemporary Urban Affairs, 1(1), 35-44.
• Aslanoğlu, İ. (1988). Modernizmin Tanımı, Sınırları, Erken Yirminci Yüzyıl Mimarlığında Farklıı Tavırlar. OTDÜ MFD, 8(1), 59-66.
• Benevolo, L. (1971). History of Modern Architecture I: Industrial Revolution. Cambridge. MIT Press.
• Beyaz, Ç., & Erçin, Ç. (2023). Evaluation of Modern Architecture Criteria in the Context of Sustainability and Architectural Approach; Modern Period in North Nicosia. Sustainability, 15(13), 10005.
• Beyhan, G. (2016). Isparta Kentinde Yaşanan Modernizmin Kent Kültürü ve Tipolojisi Üzerine Yansımaları. İdealkent, 7(18), 116-143.
• Bulat, S., Bulat, M., & Aydın, B. (2014). Bauhause Tasarım Okulu. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 105-120.
• Bourdin G. (2019). Advisory Body Evaluation. ICOMOS. https://whc.unesco.org/en/list/1614/documents/ Erişim Tarihi: 7 Ekim 2024
• Conrads, U. (1991). 20. Yüzyıl Mimarisinde Program ve Manifestolar. Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları.
• Corbusier, L. (1999). Bir Mimarlığa Doğru. Yapı Kredi Yayınları.
• Curtis, W. (1996). Modern Architecture Since 1900. New Jersey. Phaidon Press.
• Frampton, K. (1980). Modern Architecture: A Critical History. New York. Thames and Hudson.
• Gidieon, S. (1941). Space, Time and Architecture: The Growth of a New Tradition, Fifth Revised and Enlarged Edition. Cambridge. Harvard University Press.
• Grieb, C., Gutbrod, P., Hünnekens, L., Sigel P., Stephan R., Verhoeven J. et al. (2019a). Mathildenhöhe Darmstadt Nomination File. The Magistrate of the City of Darmstadt. https://www.mathildenhoehe.de/assets/Welterbestaette/Gebaeude/Nomination-File.pdf Erişim Tarihi: 25.05.2025
• Hein, C., & Schubert, D. (2021). Resilience, Disaster, and Rebuilding in Modern Port Cities. Journal of Urban History, 47(2), 235-249.
• Henket, H. -J. (1998). Has the Modern Movement any Meaning for Tomorrow. Konservierung Der Moderne. ICOMOS Hefte Des Deutschen National Komitees XXIV, München, (s. 22-25).
• Grieb, C., Gutbrod, P., Hünnekens, L., Sigel P., Stephan R., Verhoeven J. et al. (2021). Mathildenhöhe Darmstadt Management Plan. The Magistrate of the City of Darmstadt. https://whc.unesco.org/en/documents/177983 Erişim Tarihi: 25.05.2025
• Jaeger, F. (2024). Transforming Mathildenhöhe: A World Heritage Site Site: The Refurbishment of the Exhibition Hall by scheinder+schumacher. Jovis Press.
• Kale, N. (1995). Postmodernizm-Hermeneutik ve Eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Faküle Dergisi, 28(2), 281-292.
• Kök, S. (2016). 20. Yüzyıl Modern Mimarlık Mirasının Değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Ana Bilim Dalı, İstanbul. YÖK Veritabanı (No. 439625).
• Kreß, S. (2021). Das Grossinventar Mathildenhöhe. Denkmal Hessen, 1, 54-57.
• Grieb, C., Gutbrod, P., Hünnekens, L., Sigel P., Stephan R., Verhoeven J. et al. (2019b). Mathildenhöhe Darmstadt Maps. The Magistrate of the City of Darmstadt. https://whc.unesco.org/en/documents/177983 Erişim Tarihi: 25.05.2025
• Menga, L. (2022). Industrial Revoluton and the Birth of Modern Architecture. International Scientific Journal Vision, 7(1), 105-122.
• Moffett, M., Fazio, M., & Wodehouse, L. (2003). A World History of Architecture. London. McGraw-Hill.
• Nia, H. A., & Rahbarianyazd, R. (2020). Aesthetics of Modern Architecture: A Semiological Survey on the Aesthetic Contribution of Modern Architecture. Civil Engineering and Architecture, 8(2), 66-76.
• Omay Polat, E., & Can, C. (2008). Modern Mimarlık Mirası Kavramı: Tanım ve Kapsam. Megaron, 3(2), 177-186.
• Özer, B. (1964). Rejyonalizm, Üniversalizm ve Çağdaş Mimarımız Üzerine Bir Deneme. İstanbul. İTÜ Yayınları.
• Özyalvaç, A. N. (2013). Mimarlıkta Modernite Kavramı ve Türkiye. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1, 294-306.
• Parlak, Ö., & Yaldız, E. (2022). Konya Devlet Tiyatrosu (Halekvi) Binasının Modern Mimarlık Mirası Kapsamında Değerlendirilmesi. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 17(34), 223-252.
• Qin, S. (2015). On De Stijl and Architectural Design. Atlantis Press. Proceedings of the 2015 2nd International Conference on Education, Language, Art and Intercultural Communication, China, (s. 567-568).
• Quapp, U., & Holschemacher, K. (2020). Heritage Protection Regulations in Germany and their Relations to Fire Safety Demands. . IOP Conference Series: Materials Science and Engineering. International Science and Technology Conference "FarEastCon-2019". 753 (4), (s. 042036)
• Römheld, G. (1914). Darmstädter Künstlerkolonie: Künstlerkolonie-Ausstellung. Wittich, 76(20).
• Sharr, A. (2018). Modern Architecture: A Very Short Introduction. New York. Oxford University Press.
• Sullivan, L. (1924). The Autobiography of an Idea. New York. Press Of The Amrican Institute Of Architexts.
• Tunkevich, A. (2024). The Diverse Beauty of Mathildenhöhe: An Insight Into Aesthetic Philosophy and Curatorial Studies. International Journal of Humanities, Art and Social Studies, 9(1), 13-17.
• URL 1. (e.t. 2025) https://netzwerkarchitekten.de/projekte/besucherzentrum-mathildenhoehe/
• URL 2 (e.t. 2025) https://india.diplo.de/in-en/ueber-uns/mumbai/cultural-preservation-programmes/2667458#:~:text=Since%201981%2C%20the%20Federal%20Republic,and%20cultural%20dialogue%20among%20partners
• URL 3 (e.t. 2025) https://www.denkmalschutz.de/denkmale-erhalten.html
• URL 4 (e.t. 2025). https://www.mathildenhoehe.eu/
• URL 5 (e.t. 2025). https://whc.unesco.org/en/list/1614/
• URL 6 (e.t. 2025). https://hiddenarchitecture.net/mathildenhohe/
• URL 7 (e.t. 2025). https://whc.unesco.org/en/list/
• URL 8 (e.t. 2025) https://www.getyourguide.com/milan-l139/the-crypt-of-time-t536480/
• Verhoeven, J., & Grieb, C. (2021). Die "Mathildenhöhe Darmstadt" Ist Teil Des Unesco-Welterbes. Denkmal Hessen, 26-35.
• Wilkinson, P. (2023). Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Mimarlık Fikri. Domingo.