Araftaki Çevirmen: Bir Çeviri Metaforu Olarak Angela Carter’ın “Leydi Mor’un Aşkları” Öyküsü

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 135 - 148, 31.10.2025

Gökhan Albayrak

Öz

Bu makale, Angela Carter’ın, çoğunlukla feminist ve psikoanalitik bakış açılarıyla incelenen “Leydi Mor’un Aşkları” öyküsünü, çeviri eylemi için bir metafor olarak okumayı öneriyor. Bu çalışma, dilsiz kuklanın ve onu canlandıran kuklacının parmakları arasındaki tuhaf simbiyotik ilişki üzerinden, kaynak ve hedef diller arasındaki karşılıklı bağımlılığı araştırıyor. Ölü ama özerk olduğu izlenimini veren kukla, kaynak metnin bir simülakrına dönüşürken, gerçek ile gerçeğin taklidi arasındaki sınırda bir konumda duran kuklacı da çevirmenin rolünü üstlenir. Walter Benjamin’in saf dil kavramından yararlanan bu makale, kuklanın dil ötesi dilini, tüm çevirilerin temelinde yatan ütopik dilsel özü yansıtan bir yankı olarak, hırıltılardan ve bağırış-çağırışlardan oluşan, dillerin akrabalığına işaret eden bir ilksel dil olarak irdeler. Ayrıca bu çalışma, kukla ile kuklacı arasındaki tuhaf düeti George Steiner’ın hermenötik çeviri modelinin metaforu olarak da inceler; bu model kukla ile manipülatörü arasındaki ilişkinin yorumlanması için güçlü bir çerçeve sunar. Sonuç olarak bu makale, “Leydi Mor’un Aşkları” öyküsünün yalnızca çeviriyi anlatmakla kalmadığını, aynı zamanda onu canlandırarak, çevirmeni varlık ve yokluk, ses ve sessizlik, yaşayanlar ve ölüler arasındaki tarafsız, insansız, sahipsiz, belirsiz ve tekinsiz bir ara bölgede yaşayan hayaletimsi bir figür olarak temsil ettiğini savunur.

Anahtar Kelimeler

Angela Carter , “Leydi Mor’un Aşkları , ” Çeviri metaforu , Walter Benjamin , George Steiner

Etik Beyan

Bu makalenin yazarı, bu araştırmanın yayın etiği kurulu onayı gerektirmediğini ve çalışmanın araştırma ve yayın etiği ilkelerine uygun olduğunu teyit etmektedir.

Teşekkür

Angela Carter'ın "Leydi Mor’un Aşkları" adlı kısa öyküsünün mükemmel çevirisi ve bu çeviri üzerine verdiği ilham verici ders için Profesör Dr. Zeynep Z. Atayurt-Fenge'ye yürekten şükranlarımı sunarım.

The Translator in Limbo: Angela Carter’s “The Loves of Lady Purple” as a Metaphor of Translation

Öz

This article proposes a reading of Angela Carter’s short story “The Loves of Lady Purple,” often studied through feminist and psychoanalytic lenses, as a metaphor for the act of translation. Through the eerie symbiosis between the inarticulate marionette and the puppet master whose articulating fingers animate her, the paper investigates the interdependence between source and target languages. The puppet, lifeless yet suggestive of autonomy, becomes a simulacrum of the original text, while the puppet master performs the translator’s role, poised in a liminal space between the real and the semblance of the real. Drawing on Walter Benjamin’s concept of pure language, this article explores the marionette’s language beyond language as an echo of the utopian linguistic essence underlying all translation, an original language of grunt and bark that gestures toward the kinship of tongues. This study also examines the strange duet between the puppet and her master as a metaphor for George Steiner’s hermeneutic model of translation; this model offers a compelling framework for interpreting the relationship between the marionette and her manipulator. This article ultimately argues that “The Loves of Lady Purple” does not simply illustrate translation but rather enacts it, embodying the translator as a spectral figure who inhabits the no-man’s-land between presence and absence, voice and voicelessness, the living and the dead.

Anahtar Kelimeler

Angela Carter , “The Loves of Lady Purple , ” Metaphor of translation , Walter Benjamin , George Steiner

Etik Beyan

The author of this article confirms that this research does not require a research ethics committee approval. The author of this article confirms that his work complies with the principles of research and publication ethics.

Teşekkür

I wish to extend my heartfelt gratitude to Professor Dr. Zeynep Z. Atayurt-Fenge for her brilliant translation of Angela Carter’s short story “The Loves of Lady Purple” and for her inspiring lecture on this translation.

Kaynakça

• Atayurt-Fenge, Zeynep Z. “From Puppets to Cyborgs: (Un)ruly Constructions of the Female Body and Femininity in Angela Carter’s ‘The Loves of Lady Purple’ and Lisa Tuttle’s ‘Wives’.” Worcester Papers: Representation of the Body in Fantasy and Gothic Literature, vol. 1, 2014, pp. 75–89.
• Bassnett, Susan, and André Lefevere. “Introduction: Proust’s Grandmother and the Thousand and One Nights. The Cultural Turn in Translation Studies.” Translation, History, and Culture, edited by Bassnett and Lefevere, Pinter Publishers, 1990, pp. 1–13.
• Benjamin, Walter. “The Task of the Translator.” The Translation Studies Reader, edited by Lawrence Venuti, 3rd ed., Routledge, 2012, pp. 75–83.
• Carter, Angela. “The Loves of Lady Purple.” Fireworks: Nine Profane Pieces, Virago, 1988, pp. 27–46.
• Creed, Barbara. The Monstrous-Feminine: Film, Feminism, Psychoanalysis. Routledge, 1993.
• France, Peter. “Translation Studies and Translation Criticism.” The Oxford Guide to Literature in English Translation, edited by France, Oxford University Press, 2000, pp. 3–10.
• Gamble, Sarah. Angela Carter: Writing from the Front Line. Edinburgh University Press, 1997.
• Hermans, Theo. “Literary Translation.” A Companion to Translation Studies, edited by Piotr Kuhiwczak and Karin Littau, Multilingual Matters, 2007, pp. 77–91.
• Munday, Jeremy. Introducing Translation Studies. Routledge, 2001.
• Robinson, Douglas. “Hermeneutic Motion.” Routledge Encyclopedia of Translation Studies, edited by Mona Baker, Routledge, 1998, pp. 97–99.
• Smith, Andrew, and Diana Wallace. “The Female Gothic: Then and Now.” Gothic Studies, vol. 6, no. 1, 2004, pp. 1–7. doi:10.7227/GS.6.1.1.
• Steiner, George. After Babel: Aspects of Language and Translation. Oxford University Press, 1975.
• Tymoczko, Maria. Enlarging Translation, Empowering Translators. John Benjamins, 2010.
• Venuti, Lawrence. Introduction. The Translation Studies Reader, 3rd ed., edited by Venuti, Routledge, 2012.