Atmosferik Engelleme Olayı ve Özelliklerindeki Değişimin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 24 - 29, 25.09.2020

Bahtiyar Efe , Antony Lupo İsmail Sezen , Ali Deniz

Öz

Meteorolojik koşulların bir bölgede belirli bir süreden daha fazla gözlemlenmesine sebep olan olaya engelleme denir. Atmosferik engelleme eğer kış aylarında meydana gelirse, çok düşük sıcaklıklara, kuvvetli kar yağışına sebep olurken ilkbahar ya da sonbahar aylarında görülürse yüksek sıcaklıklara ve kuraklığa sebep olabilir. Bu çalışmada engelleme olayının tespiti için NCEP – NCAR (National Center for Environmental Prediction – National Center for Atmospheric Research) reanaliz veri setinin 500 hPa bileşeni, 01.01.1987 – 31.12.2016 zaman aralığı için kullanılmıştır. İncelenen bölge ise 340o Batı – 90 o Doğu boylamları ile, 30 o Kuzey – 90 o Kuzey enlemleri arasıdır. Mann – Kendall Rank korelasyonu kullanılarak yapılan eğilim analizi sonucuna göre belirtilen bölgede, yıllık engelleme sayısı, ortalama engelleme süresi, engellemeli gün sayısı ve ortalama engelleme şiddeti değerlerinde %95 anlamlılık seviyesinde artış veya azalış yoktur.

Anahtar Kelimeler

Atmosferik Engelleme, Türkiye, Değişim

Kaynakça

• Berggren, R., Bolin, B. ve Rossby, C. G. (1949) An Aerological study of zonal motion, its perturbations and break-down. Tellus, 1(2), 14–37.
• Efe, B., Lupo, A. R. ve Deniz. A. (2019). The relationship between atmospheric blocking and precipitation changes in Turkey between 1977 – 2016. Theoretical and Applied Climatology, 138(3), 1573 – 1590.
• Efe, B., Lupo, A. R., Sezen, I. ve Deniz. A. (2020a). The relationship between atmospheric blocking and temperature anomalies in Turkey between 1977 – 2016. International Journal of Climatology, 40(2), 1022 - 1037.
• Efe, B., Lupo, A. R. ve Deniz. A. (2020b). Extreme temperatures linked to the atmospheric blocking events in Turkey between 1977 – 2016. Natural Hazards. doi: https:/10.1007/s11069-020-04252-w
• Elliott R. D. ve Smith, T. B. (1949) A study of the effects of large blockıng hıghs on the general cırculatıon ın the Northern-Hemısphere westerlies. J. Meteorol., 6(2), 68–85.
• Garriott, E. B. (1904) Long range forecasts. U. S. Weather Bur. Bull., 35.
• Kalayci, S. ve Kahya, E. (1998) Susurluk havzasi nehirlerinde su kalitesi trendlerinin belirlenmesi,” Turkish J. Eng. Environ. Sci., 22, 503 - 514.
• Kalnay E. ve diğ. (1996) The NCEP/NCAR 40-year reanalysis project. Bull. Am. Meteorol. Soc., 77(3), 437-472.
• Lejenas H. ve Okland, H. (1983) Characteristics of northern hemisphere blocking as determined from a long time series of observational data. Tellus A, 35(5), 350–362.
• Lupo, A. R. ve Smith, P. J. (1995). Planetary and synoptic-scale interactions during the life cycle of a mid-latitude blocking anticyclone over the North Atlantic. Tellus, 47, 575–596.
• Lupo, A. R., Mokhov, I. I., Chendev, Y. G., Lebedeva, M. G., Akperov, M ve Hubbart, J. A. (2014) Studying summer season drought in Western Russia. Advances in Meteorology, Article ID 942027.
• Pelly, J. L. ve Hoskins, B. J. (2003) A New perspective on blocking. J. Atmos. Sci., 60(5), 743–755.
• Rex, D. F. (1950) Blocking action in the middle troposphere and its effect upon regional climate: ı. an aerological study of blocking action. Tellus, 2(3), 196–211.
• Tibaldi, S. ve Molteni, F. (1990) On the operational predictability of blocking. Tellus A, 42(3), 343–365.
• Treidl, R., Birch, E. C. ve Sajecki, P. (1981) Blocking action in the Northern Hemisphere: A climatological study. Atmosphere-ocean, 19(1), 1-23.
• Wiedenmann, J. M., Lupo, A. R., Mokhov, I. I. ve Tikhonova, E. A. (2002) The climatology of blocking anticyclones for the Northern and Southern Hemispheres: lock intensity as a diagnostic,” J. Clim., vol. 15, no. 23, pp. 3459–3473, 2002.