Giresun Merkez Camilerinden Tezyinat Örnekleri (Kale, Kapu ve Hacı Mittat Camileri)

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 147 - 172, 15.06.2021

Faruk Narmanlı

Öz

İslam Sanatları Tarihi alanında yapılan araştırmalarda, süsleme önemli bir yer tutar. Eserlerde, yapıldığı dönemin kültürel yapısına ait ipuçları bulmak mümkündür. İslam sanat tarihinde dini yapılar, hem mimarileri hem de süslemeleriyle, birincil kaynak olmaları bakımından önemlidir. Yaptığımız araştırmalarda Giresun’un tarihi yapılarında bulunan süsleme unsurlarının müstakil bir çalışma olarak ele alınmadığı görülmüştür. Giresun ilimizde de çok sayıda tarihi cami mevcuttur. Araştırma, bahse konu camilerin kültürel miras olarak tanınırlığını artırma amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada Giresun Kale, Kapu ve Hacı Mittat camilerinde bulunan süsleme unsurları fotoğrafları çekilmek suretiyle incelenmiştir. Elde edilen veriler, il ve yöre ile karşılaştırmalı olarak ortaya konmuştur. Giresun camilerindeki tezyinat, yapıldıkları dönem özelliklerini yansıtmaktadır. Bu çalışma ile sanat eserlerine karşı olan duyarlılığın artırılmasına katkıda bulunulacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Giresun, Camiler, İslam Sanatı, Türk Süsleme Sanatı, Tezyinat

Mosque Decoration Examples in the City Center of Giresun(Kale, Kapu and Hacı Mittat Mosques

Öz

In Islamic Arts Historical researches, decorations have important place. In every historical periods, it’s possible to find clues belonging period’s culturel structure in work of arts. Religious constructions have a wide scale at Islamic art history. These constructions both their buildings and decorations are important because of being frontal source. In our researches, we saw that decoration in Giresun’s Kale, Kapu and Hacı Mittat historical constructions haven’t studied in independant work yet. The research was conducted in order to increase the recognition of the mentioned mosques as cultural heritage. In this study, the decoration in Giresun Historical Mosques had been studied by photographing them. The obtained data are revealed by the comparative system. The ornamentation in Giresun Historical Mosques reflects their own period features. It is thought that this study contributed to increasing the sensitivity towards art works.

Anahtar Kelimeler

Giresun, Mosques, Islamic Arts, Turkish Decorative Arts, Decoration

Kaynakça

• Bayhan, Ahmet Ali. “Ordu Perşembe’den İki Ahşap Çantı Cami Örneği”. Türkiye Bilimler Akademik Kültür Envanteri Dergisi 12 (2014), 99-107.
• Bayhan, Ahmet Ali. “Ordu’dan Bazı Tarihi Ahşap (Çantı) Camiler”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2/7 (2009), 55-84.
• Bayhan, Ahmet Ali. Anadolu Kültür Mirasında Şebinkarahisar. İstanbul: Şebinkarahisar Belediyesi Yayınları, 2005.
• Bayraktar, Mehmet Sami. Samsun’da Türk Devri Mimarisi. Samsun: Canik Belediyesi Kültür Yayınları, 2016.
• İltar, Gazanfer. Giresun Kültür Envanteri. İstanbul: Dönence Basım ve Yayın, 2014.
• Kahrıman, Ömer. Trabzon’da Türk Devri Mimari Eserleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003.
• Karpuz, Haşim. Rize. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1992.
• Kıvrım, İsmail “Nüfus Ceride Defterlerine göre 19. Yüzyılın Ortalarında Giresun’un Nüfus Yapısı”, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, S:10, (2011), 53-70.
• Kurucu, Muhammet. Ordu’nun Osmanlı Dönemi Mimari Dokusunun Gelişimi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Narmanlı, Faruk. Giresun Camilerinde Tezyinat. Ankara: Sonçağ Akademi Yayınları, 2020.
• Nefes, Eyüp; “Giresun’da Dolma Gözlü Ahşap Bir Cami: Bulancak Ezeltere Köyü Cami”, Geçmişten Günümüze Dini ve Kültürel Hayat, Giresun İl Özel İdaresi Kültür Serisi-2, (2013), 443-450.
• Nefes, Eyüp “Giresun’da Yeni Tesbit Edilen Bir Ahşap Camii; Çaldağ Beldesi Melikli Mahallesi Tahtalı Camii”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, S:3, IX (2009), 187-209.
• Nefes, Eyüp. “Samsun Çarşamba’da Çantı Tekniğinde İnşa Edilmiş İki Ahşap Cami; Ustacalı Köyü Cami ve Kocakavak Köyü Cami”. Vakıflar Dergisi 38 (2012), 155-163.
• Özdemir, Esin. Ordu ve İlçelerindeki Türk Dönemi Mimari Eserleri. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
• Sarı, Yavuz. Trabzon’un Hayrat, Of ve Sürmene İlçelerindeki Köy Camileri. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016.
• Sarı, Yavuz. Trabzon ve İlçelerinde Camiler. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021.
• Tunçer, Mustafa. “Ahşap Camilerde Yapılan Restorasyon Çalışmalarında Aslına Uygunluk: Trabzon/Çaykara/Taşören Camii Örneği”. Çağımızda Cami Mimarisinde Arayışlar Uluslararası Sempozyumu. ed. A.Yılmaz, F.Narmanlı, M.Fatsa, Giresun: Giresun Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Yayınları, (2017), 246-255.
• Yavuz, Mehmet. Çaykara ve Dernekpazarı’nda Geleneksel Köy Camileri. Ankara: T.C. Dernekpazarı Kaymakamlığı Yayınları, 2009.