Arapça ve Türkçede Zaman: Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 239 - 257, 15.12.2021

Hany İsmaiel Mohamed Ramadan

Öz

Hiç şüphe yok ki her dilin, zamanı çeşitli biçimleriyle ve farklı delaletleriyle ifade eden araçları ve terkipleri vardır. Ayrıca her dil, terkiplerin kalıplarına göre zamanı ifade etme yöntemlerinde ve bağlam karinelerinde farklılık arz eder. Bazen, diller bazı ifade biçimlerinde veya zaman göstergelerinde eşit olabilirlerse de genellikle birbirlerinden farklıdır. Bu durum bir dilden diğerine çeviri yaparken karşılaşılabilecek bir zorluğu temsil ederken aynı zamanda yabancı dil öğrenmenin önünde de bir engel teşkil eder. İki dili inceleyen ve tahlil yoluyla ele alan birçok çalışma olduğu ve bu incelemelerin iki dilin öğrenimi ve karşılıklı olarak birbirine çevrilmesi faaliyetlerinin yaygınlaşmasıyla istikrarlı bir şekilde arttığı dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, bu makale, terkip ve kurgu veya delalet ve bağlam düzeyinde Arapça ve Türkçe dilleri arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya çıkarma çabasıyla zamanın ifadesi konusuna değinmektedir. Araştırma, iki dilde zamanın terkipsel formüllerini sunmanın yanı sıra, zaman kavramı ile onun kültürel miras, dilbilimsel çalışmalar ve modern dilbilim açısından delaletlerini ele almaktadır

Anahtar Kelimeler

Arapça, Türkçe, Arapça Dilbilgisi, Türkçe Dilbilgisi, Zaman, Zaman Kipleri

Time in The Arabic and Turkish Languages: A Contrastive Study

Öz

There is no doubt that each language has means and compositions that express time differently and with different indications. Language differs in the way they speak time and in the context prescriptions according to the patterns of the compositions. Sometimes, some languages may be equal in some form of expression or time displays. Still, they are often different from each other. While this situation represents a difficulty that can be translating from one language to another, it also constitutes an obstacle to acquiring a foreign language. It is noteworthy that many studies are examining and analyzing two languages. These studies have increased steadily with the learning of the two languages and the widespread use of mutual translation. In this context, this article addresses the expression of the time to reveal the similarities and differences between Arabic and Turkish languages at the level of composition and fiction or signification and context, Involves presenting the compound formulas of the time in two languages and addressing the concept of time and its manifestations in terms of cultural heritage linguistic studies and modern linguistics.

Anahtar Kelimeler

Arabic, Turkish, Arabic Grammar, Turkish Grammar, Time, Tenses

Kaynakça

• Abazoğlu, Muhammed. Arapça ve Türkçede Bulunan Lafızca Müşterek Anlamca Farklı Kelimeler. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Akalın, Şükrü Halûk. vd., “zaman” Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu, 11. Basım, 2011.
• Britten, F. J.. Old Clocks and Watches and Their Makers. London: 2nd edition, B. T. BATSFORD,1904.
• Bruton, Eric. The History of Clocks and Watches. London: NAG Press, 1999.
• Cebbare, Muhammed Musa. Usulü’l-lüğati’l-Arabiyye. Kahire: Müessesetü’l-Fellah, 2007.
• Cahfe, Abdulmecid. Delaletü’z-zaman fi’l-Arabiyye dirasetu’n-nesek ez-zemeni li’l-ef’al. ed-Daru’l-Beyza: Daru Tuvikal li’n-Neşri, 2006.
• Ed-Dakuki, İbrahim. Suratu’l-Arab leda’l-Etrak. Beyrut: Merkezu Dirasati’l-Vahdeti’l-Arabiyye, 1998.
• Ed-Dakuki, İbrahim. “et-Te’siru’l-mütabadel beyne’l-lüğateyni’l-Arabiyye ve’t-Türkiyye fi’l-ahdi’l-Usmani”, el-Hayatü’l-ictimaiyye fi’l-vilayati’l-Arabiyye esnae’l-ahdi’l-Usmani, Tahrir Abdulcelil et-Temimi. Tunus: Merkezü’d-dirasati ve’l-bühusi’ls-Usmaniyye, 1988.
• El-Kıddis, Augustine. İ‘tirafat, çev. İbrahim el-Ğarbi. Tunus: el-Mecmau’t-Tunusi li’l-ulumi ve’l-Adabi ve’l-fünun, 2012.
• El-Mahzumi, Mehdi. Fi’n-nahvi’l-Arabi kavaidu ve tatbikun ale’l-menheci’l- ‘ilmiyyi’l-hadis Kahire: Mustafa el-Halebi, 1966.
• El-Kasimi, Ali. “et-tedahülü’lüğavi ve’t-tehavvülü’l-lüğavi” Mecelletü’l-mümarasati’l-lüğaviyye. 1/1 (Desember 2010), 77.
• Ermiş, Hamza. Arapça’dan Türkçeleşmiş Kelimeler Sözlüğü. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Es-Sealibi, Fıkhu’l-lügati ve esrari’l-Arabiyye. Beyrut: el-Mektebeyu’l-Asriyye, 2000.
• Ez-Zeccaci, Ebu’l-Kasım. thk. Ali Tevfik el-Hamed, el-Cümel fi’n-nahv. Beyrut: er-Risale, 1988.
• Fahrettin Razi, el-Mebahisü’l-meşrikkıyye fi ilmi’l-İlahiyyat ve’t-tabiiyyat. Kum İntişaratu Beydar, ts.
• Feynman, Richard. The Feynman Lectures on Physics. New York: Basic Books, 2010.
• Güven, Mehmet - Yeşil, Salih. “İşletmelerde Zaman Yönetimi”, Çağdaş Yönetim Yaklaşımları İlkeler, Kavramlar ve Yaklaşımlar, ed. İsmail Bakan İstanbul: Beta Basım, 2011.
• Halife, Bucadi. “Tedrisu’z-zemen fi’l-lüğati’l-Arabiyye vefka manzurin tekabuliyyin maa’l-İnciliziyye”, Câmiatü Zâyed. Erişim 15 Şubat 2021.
• https://www.zu.ac.ae/main/files/images/IAL/research_papers/12-A_contrastive_approach_to_the_teaching_of_Tense_in_Arabic_and_English.pdf
• Harb, Muhammed. el-usmaniyyün fi’t-Tarih ve’l-Hadara. Kahire: el-Merkezü’l-Mısriyyü li’d-Dirasati’l-Usmaniyye, 1994.
• İbn Cinni, el-Hasais, tah. Muhammed Ali en-Neccar. Beyrut: Darul-Kütübi’l-Arabi, 1796.
• İbn Manzur, “de ha le”, Lisanü’l-Arab. Beyrut: Daru Sadır, ts..
• Köprülü, Mehmet Fuat. Tarihu’l-edebi’t-Türkiy, çev. Abdullah Ahmed İbrahim el-Ğarb. Kahire: el-Merkezü’l-Kavmi li’t-Terceme, 2010.
• Mütevelli, Ahmed Fuad. “Te’siru’l-lüğati’l-Arabiyye fi’l-Lüğati’t-Türkiyye” Mecelletü’l-Faysal, 1988.
• Öztuna Yılmaz, Osmanlı Devleti Tarihi. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2004.
• Özerdim, Sami N.. Yazı Devriminin Öyküsü. İstanbul: Yenigün Haber Ajansı, 1998.
• Sena r-Riys, ez-Zemenu’s-sarfi ve’n-Nahv” Sahifetu Dari’l-ulumi li’l-lüğati’l-Arabiyye ve Adabiha ve’d-Dirasatu’l-İslamiyye 19/39, Kasım 2011.
• Sibeveyhi, el-Kitab, thk. Abdusselam Muhammed Harun Kahire: Mektebetü’l-Hanci, 1988.
• Temmam, Hassan. El-lüğatü’l-Arabiyye ma ‘naha ve mebnaha. ed-Daru’l-Beyza: Daru’s-Sekafe, 1994.
• Türkmani, Üsame Ahmed. Tarihü’l-Etrak ve’t-Türkman ma Kable’l-İslam ve ma ba’dehu Dimeşk: Daru’l-İrşad li’n-Neşri, 2007.
• Vafi, Ali Abdülvahid. İlmü’l-lüğa. Kahire: Nehdatu Mısr, 2004.
• Yıldız Musa, “Türkçe ile Arapça Arasındaki Karşılıklı Etkileşim” Nüsha 6/23, 2006.