A Comparison of Elif Şafak's Novel "Aşk" and Sinan Yağmur's "Aşkın Gözyaşları" Novel Series

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 196 - 220, 15.06.2023

Ülkü Yılmaz

Öz

Although the term comparative literature, which has started to be used in Western literature since the first half of the 19th century, is generally understood in an international context, it is also used to examine two different works without looking for differences or similarities in the period, language, nation, author. Mevlânâ, who is one of the important names of the Turkish mysticism tradition, has influenced people in every period of history with his teachings and thoughts. Today, Mevlânâ, who confronts the reader as a novel character as well as his historical identity, can be distanced from historical reality from time to time when he is a novel character being shaped according to the authors' own fictional world. In this study, Elif Şafak's Aşk novel, in which Mevlânâ is one of the characters, and Sinan Yağmur's Aşkın Gözyaşları 1-2-3 novel series are compared using the criteria of comparative literature. The common, similar, and different aspects between the novels examined with the analysis method depending on the work have been determined and comments have been made on them. Mevlânâ and Şems are the main novel characters based on this study. Other novel characters such as Kimya Hatun, Kerra, Sultan Veled, Alaaddin have been discussed in relation to their relationships with Mevlânâ and Şems and to their effects on the case.

Anahtar Kelimeler

Comparative literature, Aşk, Aşkın Gözyaşları, mysticism.

Elif Şafak’ın “Aşk” Romanı ile Sinan Yağmur’un “Aşkın Gözyaşları” Roman Serisinin Mukayesesi

Öz

19. yüzyılın ilk yarısından itibaren Batı edebiyatında kullanılmaya başlayan karşılaştırmalı edebiyat terimi genel olarak milletlerarası çerçevede anlaşılmasına rağmen dönem, dil, millet, yazar farklılığı ya da benzerliği aranmaksızın iki farklı eseri incelemek için de kullanılmaktadır. Türk tasavvuf geleneğinin önemli isimlerinden biri olan Mevlânâ, öğretileri ve düşünceleri ile tarihin her döneminde insanları etkilemiş biridir. Günümüzde tarihsel kimliğinin yanı sıra bir roman karakteri olarak da okuyucunun karşısına çıkan Mevlana, yazarların kendi kurgu dünyasına göre şekillenen bir roman kişisi olduğunda yer yer tarihsel gerçeklikten uzaklaşılabilir. Bu çalışmada Mevlana’nın roman kişisi olduğu Elif Şafak’ın Aşk romanı ile Sinan Yağmur’un Aşkın Gözyaşları 1-2-3 roman serisi karşılaştırmalı edebiyat biliminin kriterlerinden yararlanarak kıyaslanmıştır. Esere bağlı inceleme yöntemiyle incelenen romanlar arasındaki ortak, benzer ve farklı yönler tespit edilip bunlar üzerine yorum yapılmıştır. Mevlânâ ve Şems, bu çalışmada esas alınan roman karakterleridir. Kimya Hatun, Kerra, Sultan Veled, Alaaddin gibi diğer roman karakterleri Mevlânâ ve Şems ile ilişkileri ve vakaya etkileri nispetinde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mukayeseli edebiyat, Aşk, Aşkın Gözyaşları, tasavvuf.

Kaynakça

• Aytaç, Gürsel. Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları, 2009.
• Çetişli, İsmail. Edebiyat Sanatı ve Bilimi. Ankara: Akçağ Yayınları, 4. Basım, 2017.
• Erzurumlu, İbrahim Hakkı. Marifetnâme. sad. M. Fuad Başar - H. Ali Eser. İstanbul: Âlem Yayıncılık, 2017.
• Gazzâlî. İhyâ’u Ulûm’id-Dîn. çev. Sıtkı Gülle. İstanbul: Huzur Yayınevi, 2012.
• Huyugüzel, Ö. Faruk. Eleştiri Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1. Basım, 2018.
• el-Faruki, İsmâil Râci - el-Faruki, Luis Lâmia. İslam Kültür Atlası. çev. Mustafa Okan Kibaroğlu - Zerrin Kibaroğlu. İstanbul: İnkılab Yayınları, 1. Basım, 1999.
• Karataş, Turan. Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Perşembe Kitapları, 2. Basım, 2001.
• Kur’an-ı Kerim Meâli. çev. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 16. Basım, 2013.
• Kütübü Sitte. “İçecekler”. Erişim 29 Mart 2023. http://www.kutubusitte.com
• Özdenören, Rasim. Aşkın Diyalektiği. İstanbul: İz Yayıncılık, 1. Basım, 2015.
• Öztürk, Yaşar Nuri. Kur’an-ı Kerim ve Sünnete Göre Tasavvuf. İstanbul: Fatih Yayınevi, 1. Basım, 1979.
• Schimmel, Annemarie. “Sûfîlikte Dişil Unsurlar”. Doğu Batı Dergisi 7/26 (Şubat Mart Nisan 2004), 177-187.
• Şafak, Elif. Aşk. İstanbul: Doğan Kitap, 483. Baskı, 2020.
• TDK Güncel Türkçe Sözlük. Erişim 26 Temmuz 2021. https://sozluk.gov.tr
• Öngören, Reşat. “Tasavvuf”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 29 Mart 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/tasavvuf
• Uludağ, Süleyman. “Aşk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 30 Temmuz 2021. https://islamansiklopedisi.org.tr/ask
• Tekin, Mehmet. “Tuhaf Bir Tezli Roman: Aşk”. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları 4 (Temmuz-Aralık 2010).
• Timuçin, Afşar. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları, 5. Basım, 2004.
• Tunalı, İsmail. Sanat Ontolojisi. İstanbul: İstanbul Üni. Ed. Fak. Yay., 1. Basım, 1984.
• Yağmur, Sinan. Aşkın Gözyaşları / 1 Şems Tebrizi. İstanbul: Kapı Yayınları, 12-13. Basım, 2019.
• Yağmur, Sinan. Aşkın Gözyaşları / 2 Mevlânâ. İstanbul: Kapı Yayınları, 11. Basım, 2020.