60 YAŞ VE ÜSTÜ BİREYLERDE KORONAVİRÜS (COVID-19) FARKINDALIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, , 304 - 316, 30.09.2022

Adile Tümer , Gözde Aygün , Muammer Tuna

https://doi.org/10.52538/iduhes.1039571

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma 60 yaş ve üstü bireylerde Koronavirüs (COVID-19) farkındalığı ve ilişkili faktörlerin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Kesitsel tipte tasarlanan araştırma, 2021 yılında, Tazelenme Üniversitesi öğrencileri üzerinde yapılmıştır (n=219). Veriler online anket yöntemiyle toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak ‘’Sosyo- demografik form’’ ve ‘’Koronavirüs (COVID-19) Farkındalık Ölçeği‘’ kullanılmıştır. Veriler, SPSS 26.0 programıyla değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma), Kolmogorov Smirnov testi (normallik testi) ve parametrik testler (t-testi ve ANOVA) kullanılmıştır. Ölçek alt boyut puan ortalamaları arasındaki ilişki Pearson korelasyon analizi ile, değişkenlerin ölçek puan ortalamasına etkisi linear regresyon analizi ile değerlendirilmiştir.
Araştırma kapsamına alınan katılımcıların yaş ortalaması 66.64±4.93 (min:60, max:85) ve %64’ü kadındır. Araştırmada, Koronavirüs (COVID-19) Farkındalık Ölçeği alt boyutlarından Bulaşma Tedbiri Farkındalığı puan ortalaması 4.37±0.59, Güncel Gelişmeleri Takip Farkındalığı 3.82±0.8 ve Hijyen Tedbiri Farkındalığı 2.83±0.88 olarak belirlenmiş olup Koronavirüs (COVID-19) Farkındalık Ölçeği madde puan ortalaması 3.88±0.53’ dır. Ölçek alt boyut puanları arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0.05). Sigara ve alkol kullanmayanların, fiziksel aktivite yapanların, COVID-19 aşısı yaptırmayı düşünenlerin ve COVID-19 ile ilgili bilgi alanların Bulaşma Tedbiri Farkındalığı puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur (p<0.05).
Araştırmada, katılımcıların Bulaşma Tedbiri Farkındalığı puan ortalamasının çok iyi, Güncel Gelişmeleri Takip Farkındalığının iyi ve Hijyen Tedbiri Farkındalığının orta düzeyin altında olduğu sonucuna varılmıştır. Bilgi edinme, fiziksel aktivite yapma, alkol kullanımı ve aşı yaptırma düşüncesi koronavirüs farkındalığını etkileyen en önemli değişkenlerdir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Farkındalık, Yaşlılık, Tazelenme Üniversitesi

Kaynakça

• Altın, Z. (2020). COVID-19 Pandemisinde Yaşlılar. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 30, 49-57.
• Aslan, M., Hocaoğlu, Ç. (2017). Yaşlanma ve yaşlanma dönemiyle ilişkili psikiyatrik sorunlar. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 53-62.
• Beard JR, Officer A, de Carvalho IA, Sadana R, Pot AM, Michel JP, Lloyd-Sherlock P, Epping-Jordan JE, Peeters GMEEG, Mahanani WR, Thiyagarajan JA, Chatterji S.(2015). The World Report on Ageing and Health. Gerontologist.56(2).S163-6
• Bilgin, O. (2020). Koronavirüs (COVID-19) Farkındalık Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Electronic Turkish Studies, 15(6).
• Chan, E., Kim, JH, Kwok, KO, Huang, Z., Hung, K., Wong, E., Lee, E., & Wong, S. (2021). Hong Kong'un Birinci ve Üçüncü COVID-19 Dalgaları Sırasında Nüfusun Enfeksiyon Kontrol Davranışlarına Uyum: Seri Kesitsel Bir Çalışma. Uluslararası çevre araştırmaları ve halk sağlığı dergisi , 18 (21), 11176. https://doi.org/10.3390/ijerph182111176
• Chen, Y., Zhou, R., Chen, B., Chen, H., Li, Y., Chen, Z., Zhu, H., & Wang, H. (2020). Çinli Yaşlı Yetişkinler Arasında COVID-19 ile İlgili Bilgi, Algılanan İnançlar ve Önleyici Davranışlar: Kesitsel Web Tabanlı Anket. Tıbbi İnternet araştırması dergisi , 22 (12), e23729. https://doi.org/10.2196/23729
• Erci.B,(2020)Halk Sağlığı Hemşireliği.AnadoluNobel Tıp Evleri,Elazığ.
• Fuster, V. (2017). Changing demographics: a new approach to global health care due to the aging population.ACC Journals. 69(24).
• Geldsetzer P. (2020). Use of Rapid Online Surveys to Assess People's Perceptions During Infectious Disease Outbreaks: A Cross-sectional Survey on COVID-19. Journal of Medical Internet Research, 22(4), e18790. https://doi.org/10.2196/18790 https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66259/halka-yonelik.html
• Li, X., Liu, Q. (2020). Social Media Use, eHealth Literacy, Disease Knowledge, and Preventive Behaviors in the COVID-19 Pandemic: Cross-Sectional Study on Chinese Netizens. Journal of Medical Internet Research, 22(10), e19684. https://doi.org/10.2196/19684 Mueller AL., McNamara MS., Sinclair DA. (2020), Why Does COVID-19 Disproportionately Affect Older People? Aging (Albany NY), 12(10), 9959-9981. doi: 10.18632/aging.103344. Epub 2020 May 29. PMID: 32470948; PMCID: PMC7288963.
• Nanda A., Vura N., Gravenstein S.(2020), COVID-19 in Older Adults, Aging Clin Exp, 32(7), 1199-1202.
• Nudelman, G., Peleg, S., & Shiloh, S. (2021). The Association Between Healthy Lifestyle Behaviours and Coronavirus Protective Behaviours. International Journal of Behavioral Medicine, 1–9. Advance online publication. https://doi.org/10.1007/s12529-021-09960-6
• O'Conor, R., Opsasnick, L., Benavente, J. Y., Russell, A. M., Wismer, G., Eifler, M., Marino, D., Curtis, L. M., Arvanitis, M., Lindquist, L., Persell, S. D., Bailey, S. C., & Wolf, M. S. (2020). Knowledge and Behaviors of Adults with Underlying Health Conditions During the Onset of the COVID-19 U.S. Outbreak: The Chicago COVID-19 Comorbidities Survey. Journal of Community Health, 45(6), 1149–1157. https://doi.org/10.1007/s10900-020-00906-9
• Rahimi, Z., Shirali, GA, Araban, M., Mohammadi, MJ, & Cheraghian, B. (2021). Güneybatı İran'da Covid-19 salgını sırasında yayalar arasında maske kullanımı: 10.440 kişi üzerinde gözlemsel bir çalışma. BMC halk sağlığı , 21 (1), 133. https://doi.org/10.1186/s12889-020-10152-2
• Suzman R., Beard J.(2011), World Health Organazition, Global Health and Aging.WHO, Publication no. 11-7737, 1-25. Tang, C. S., & Wong, C. Y. (2004). Factors influencing the wearing of facemasks to prevent the severe acute respiratory syndrome among adult Chinese in Hong Kong. Preventive medicine, 39(6), 1187–1193. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2004.04.032
• Tekin, Ç. S., Kara, F. (2018). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlılık. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(1), 219-229.
• The Survey System. (2017). Sample Size Calculator. Retrievent From (10.01.2017): https://www.surveysystem.com/sscalc.htm
• Tönbül, Ö. (2020), Koronavirüs (COVID-19) Salgını Sonrası 20-60 Yaş Arası Bireylerin Psikolojik Dayanıklılıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Humanistic Perspective, 2(2), 159-174.
• Web_1. T.C Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/45354/yasli-nufus-demografik-degisimi-2020.pdf (Erişim Tarihi: 22.01.2021)
• Wise, T., Zbozinek, T. D., Michelini, G., Hagan, C. C., & Mobbs, D. (2020). Changes in risk Perception and Self-Reported Protective Behaviour During The First Week of the COVID-19 Pandemic in The United States. Royal Society Open Science, 7(9), 200742. https://doi.org/10.1098/rsos.200742
• Yıldırım, M., Geçer, E., & Akgül, Ö. (2021). The impacts of Vulnerability, Perceived Risk, and Fear on Preventive Behaviours Against COVID-19. Psychology, Health & Medicine, 26(1), 35–43. https://doi.org/10.1080/13548506.2020.1776891
• Zhou, J., Ghose, B., Wang, R., Wu, R., Li, Z., Huang, R., Feng, D., Feng, Z., & Tang, S. (2020). Health Perceptions and Misconceptions Regarding COVID-19 in China: Online Survey Study. Journal of Medical Internet Research, 22(11), e21099. https://doi.org/10.2196/21099