KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLARIN REHABİLİTASYONUNDA HEMŞİRE TEMELLİ YAKLAŞIM

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 3, 25 - 33, 29.12.2018

Emine Ekici Tokgöz , Nermin Eroğlu

Öz

Son yıllarda tüm dünyada yaşlı nüfusun artması
sonucu kardiyak hastalıkların insidansı artmaktadır. Kardiyak rehabilitasyon,
optimal sağlığı sağlamak ve sürdürmek için bilinen kardiyovasküler hastalığı
olanlara destek olmak şeklinde tanımlanmaktadır. Kardiyak rehabilitasyon
programları hipertansiyon, diyabet, kan lipidleri, obezite ve sigara kullanımı
gibi risklerin azaltılmasında etkilidir. Kardiyak rehabilitasyon günümüzde çoğu
kalp hastalıklarının tedavisinin ‘olmazsa olmaz’ bileşeni olarak kabul
edilmektedir. Kalp hastalarında tüm nedenlere bağlı mortaliteyi, morbiditeyi ve
özürlülüğü azaltmaktadır. Çalışmalar kardiyak rehabilitasyonda hemşirenin çok
önemli rolü olduğunu belirtmiştir.

Anahtar Kelimeler

kardiyovasküler hastalıklar, rehabilitasyon, Hemşirelik yaklaşımı

Kaynakça

• Akbulut, E., Tülüce, D., & Bayrak Kahraman B. (2016). Kardiyak rehabilitasyonda hemşirenin rolü. Journal of Cardiovascular Nursing, 7(14):140-146.
• Arıcı, M., Birdane, A., Güler, K., Yıldız, B.O., Altun, B., & Ertürk, Aydoğdu, S. vd. (2015). Türk hipertansiyon uzlaşı raporu. Turkish hypertension consensus report. Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol, 43(4):402–409.
• Balady, G.J., Williams, M.A., Ades PA, Bittner, V., Comoss, P., & Foody, J.M. et al.(2007). AHA/AACVPR Scientific Statement. Core components of cardiac rehabilitation/secondary prevention programs: 2007 update. A scientific statement from the american heart association exercise, cardiac rehabilitation, and prevention committee, the council on clinical cardiology; the councils on cardiovascular nursing, epidemiology and prevention, and nutrition, physical activity, and metabolism; and the american association of cardiovascular and pulmonary rehabilitation. Circulation, 115:2675-2682.
• Berra, K. et al (2011). Nurse-based models for cardiovasculardisease prevention From Research to Clinical Practice. Consensus document: global cardiovascular disease prevention a call to action for nurses. European Journal of Cardiovascular Nursing, 10( 2): 5-13.
• Cimilli, C. (2008). Kardiyovasküler sistemin psikosomatik bozuklukları. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Özel Dergisi, 1-2. ESC Kararlı Koroner Arter Hastalığı Yönetimi Kılavuzu (2014). Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC) Kararlı Kardiyak Rehabilitasyonda Hemşirenin Rolü. Koroner Arter Hastalığı Yönetimi Görev Grubu. Türk Kardiyol Dern Arş.;Suppl 4.
• Fridlund, B. (2002). The role of the nurse in cardiyac rehabilitation programmes. European Journal of Cardiovascular Nursing, 1(1):15-18. Gardiner, F.W., Nwose, E.U., Regon, E., Kyung, Park, B., Taderera, Bwitit, P., Crockett, J., & Wong, L. (2018). Outpatient cardiac rehabilitation: patient perceived benefits and reasons for non-attendance. Callengian, 25:479-485.
• İnangil, D.,&Şendir, M. (2014). Koroner arter hastalarının sağlık davranışlarının geliştirilmesinde hemşirenin rolü. ACU Sağlık Bil Derg, 2:96-101.
• Karapolat, H., & Durmaz, B. (2008). Kardiyak rehabilitasyonda egzersiz. Anadolu Kardiyol Derg, 8:51-57.
• Kincl, V., Poncusky, R., Machel, J., Jancik, J. Kukla, P., & Dobsark P. (2018). The long-term effects of induvidual cardiac rehabiltation in patients with coronary arter disease. Car et Vasa, 60:361-366.
• McVeigh, G., Bleakney, G., Cupples, M., Downey, B., Doyle, S., Hanna, D., (2006). Guidelines for Cardiac Rehabilitation in Northern Ireland. Crest. 4-44.
• Oğuz, H., Dursun, E., Dursun, N. (2004). Tıbbi Rehabilitasyon. Bölükbaşı N. Kardiyak Rehabilitasyon. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 1253-74
• Savaş, S. (2008). Beslenme ve diyet tedavisi. Nutrition and diet therapy. Turkiye Klinikleri J PM&R-Special Topics, 1(3):38-44.
• Schlyter, M., Ogmundsottir, Michelsen, H., Sjolin, I., Hag, E., Hagstrom, E., Nilsson, L., Kiessling, A., Held, C., Schiopu, A., Zaman, M.J., & Leosdottir, M. (2017). Myocardial infarction ptients more often reach treatment goals for low-density lipoprotin at centers where cardiac rehabilitation nurse adjust statins the Perfect –CR study. European Heart Journal, 38(1):1.
• Sonel, Tur, B. (2008). Kardiyak rehabilitasyon hastasının değerlendirimi. Evaluation of Cardiac Rehabilitation Patient. Turkiye Klinikleri J PM&R-Special Topics, 1(3):12-19.
• TÜİK Ölüm Nedeni İstatistikleri. 2016. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24572 (Erişim Tarihi: 22.10.2018). Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı. T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Erişim: http://www.saglik.gov.tr/TSHGM/belge/1-7321/turkiye-kalp-ve-damarhastaliklari-onleme-ve-kontrol-pr-.html (Erişim tarihi: 10.10.2018).
• Türkmen, E., Badır, A., & Ergün, A. (2012). Koroner arter hastalıkları risk faktörleri: primer ve sekonder korunmada hemşirelerin rolü. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(4):223-231.
• Uysal, H. (2012). Cardiac rehabilitation and nursing responsibilities. Turk J Card Nur. 3(3): 49-59.
• Uysal, H. (2016). Kalp hastalarının rehabilitasyonunda psikososyal yalaşım. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci, 8(3):257-270.
• Vardar İnkaya, B., & Oğuz, S. (2010). Kardiyak rehabilitasyon. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 14(1):14-19.
• WHO (1993). Prevention of Cardiovascular Disease Guidelines for assessment and management of cardiovascular risk. http://www.who.int/cardiovascular_diseases/guidelines/Full%20text.pdf. (Erişim tarihi: 01.11.2018).
• WHO (2017) Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Önlenmesine ve Kontrolüne İlişkin Küresel Eylem Planı http://www.tuseb.gov.tr/yuklemeler/enstituler/tuhke/WHO_2017 (Erişim Tarihi:22.10.2018).
• WHO (2007). Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi. http://www.file.tkd.org.tr/PDFs/AKSS/AvrupaKalpSagligiSozlesmesi.pdf. Türk Kardiyoloji Derneği, (Erişim Tarihi: 22.10.2018).
• WHO (2015). The Top Ten Causes Of Death. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/pdf. (Erişim Tarihi: 22.10.2018).
• Yıldırım, N.K, & Öztürk, S. (2016). Kardiyovasküler hastalıklarda güncel psikososyal yaklaşımlar. Journal Of Cardiovascular Nursing.7;2:60-68.