YAŞAMIN İLK 1000 GÜNÜNDE GÖRÜLEN NÖROGELİŞİMSEL BOZUKLUKLARIN TANILANMASINDA İLKEL REFLEKSLERİN ÖNEMİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 7 - 19, 30.05.2019

Bayram Deleş

Öz

Gelişme geriliği
riski taşıyan yenidoğanın erken tanılanması uygun tedavinin başlatılması
açısından büyük önem taşımaktadır. Bu riski taşıyan yenidoğanın ayırt edilmesi
ise, başta aileler olmak üzere çocuk hastalıkları ile ilgilenen tüm sağlık
personelini kapsayan önemli bir durumdur. Yaşamın ilk 1000 günü bebeğin en
hızlı büyüme sürecidir. Gebelik ve emzirme dönemini kapsayan bu süreçte
özellikle annenin beslenmesi ve doğal olarak fetüs evresindeki bebeği beslemesi doğacak olan bebeğin zekâ,
nörolojik ve motor gelişimini önemli ölçüde etkilemektedir. Yeterli beslenmenin
dışında bu dönemde bebeğe uyarıcı bir çevre, yeterli bakım, ilgi ve sevginin
sunulmaması da nörogelişimsel bozukluklara neden olabilmektedir. Yaşamın ilk
1000 gününde ortaya çıkabilecek risklerin fark edilmesinde ilkel refleksler
büyük önem taşımaktadır. Çünkü yenidoğanın en temel donanımı ve savunma
mekanizması reflekslerdir. İlkel reflekslerin sağlıklı bir şekilde ortaya çıkarak
bebeğin yaşamının ilk yılından sonra ortadan kaybolması sinir sisteminin iyi
gelişmiş olduğunu kanıtlamaktadır. Bu refleksler bebeklerin nörolojik bir
probleme sahip olup olmadığını gösteren en temel ve hayati donanımlardır.
Yaşamın ilk yılı tamamlandığında devam eden ilkel refleksler genellikle beyin
hasarının en önemli göstergelerindendir. Bu aşamada farklılık gözlemlenen
yenidoğan ve süt çocuklarına çocuk hastalıkları uzmanı tarafından gelişimine
destek olacak tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Geç kalınmış ve ihmal edilmiş
durumlarda ise, gelişim basamakları aksayarak bebeğin yaşamının ilerleyen
dönemlerinde daha büyük problemler ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada
nörogelişimsel bozuklukların tanılanmasında ilkel reflekslerin önemi ifade
edilerek toplumda farkındalık yaratmak ve oluşabilecek risk faktörlerini
kapsamlı bir şekilde ortaya konulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erken tanı, İlkel refleksler, Yaşamın ilk 1000 günü, Nörogelişimsel bozukluk

Kaynakça

• Akman, İ., Hacıhafızoğlu, N.E. (2018). Nörogelişimsel problemler açısından yüksek riskli bebeklerde erken tanı ve izlem prensipleri. TOTBİD Dergisi; 17:405-413 https://doi.org/10.14292/totbid.dergisi.2018.53.
• Bale, J.F., Joshua, J., Bonkowsky, J.L., Hedlund, G.L. & Morita, D. (2017). Pediatric Neurology, 2th ed. CRC Press.
• Bartlett D., Piper M., Okun N., Byrne P., Watt J. (1997). Primitive reflexes and the determination of fetal presentation at birth, Early Human Development; s. 261– 273.
• Bear, L.M. (2004). Early identification of infants at risk for developmental disabilities. Pediatr Clin North Am; 51: 685-701.
• Berne, S. A. (2006). The primitive reflexes: Treatment considerations in the infant. Optom Vis Dev; 7(3):139-145.
• Bugie, C. (2002). Child development and early intervention centers. Rev Neurol;34 Suppl 1:143-148.
• Doğan, Z. (2012). Gebe ratlarda siprofloksasin kullanımının fetal beyin gelişimi ve morfolojik yapı üzerine etkilerinin araştırılması: Quercetinin olası koruyucu rolünün belirlenmesi. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi. http://openaccess.inonu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11616/1063/307944.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• Deleş, B . (2018). SARSILMIŞ BEBEK SENDROMU. Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 1 (3), 1-13. Retrieved from http://dergipark.org.tr/iduhes/issue/41889/505221.
• Futagi, Y., Toribe, Y., & Suzuki, Y. (2012). The Grasp Reflex and Moro Reflex in Infants: Hierarchy of Primitive Reflex Responses, Hindawi Publishing Corporation International Journal of Pediatrics; 1-11. file:///C:/Users/User/Desktop/Improvement_and_Neuroplasticity_after_Combined_Reh.pdf
• Gardner, S.L., Carter, B.S., Enzman-Hines, M.I. & Hernandez, J.A. (2010). Merenstein & Gardener’s Handbook of Neonatal Intensive Care. New York: Mosby.
• Gieysztor, E. Z., Choinska, A.M. & Paprocka-Borowicz, M. (2018). Persistence of Primitive Reflexes and Associated Motor Problems in Healthy Preschool Children. Archives of Medical Science; Jan; 14(1): 167–173. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5778413/ , Goddard, S. (2005). Reflexes, learning, and behavior. A window into a child’s mind. Eugene, OR: Fern Ridge Press.
• Hubermann, L., Boychuck, Z., Shevell, M., & Majnemer, A. (2015). Age at Referral of Children for Initial Diagnosis of Cerebral Palsy and Rehabilitation Current Practices. Journal of child neurology; ss. 31(3):364-9.
• Hız Kurul, S. (2007). Nörolojik Gelişme Geriliği Riski Olan Sütçocuklarının Erken Belirlenmesinin Önemi ve Klinisyenin Rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi; ss. 195-203. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/53440
• Karasalihoğlu, S. (2012). Serebral palsili olgularımızın demografik, etyolojik ve klinik özellikleri, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı,106p; http://dspace.trakya.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/1183/90.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Kılıç, A.B. (2016). Moro refleks ölçümleri için sistem tasarımı. Yüksek Lisans Tezi.
• http://dspace.baskent.edu.tr/bitstream/handle/11727/2711/10125567.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Kumhar, G.D. (2002). Dua T, Gupta P. Plantar response in infancy. Eur J Paediatr Neurol. 2002;6(6):321-325.
• Leroux, B.G., Branger, B., Gascoin, G., Rouger, V., Berlie, I., Montcho, Y., Ancel, P.Y., Rozé, J.C. & Flamant, C. (2013). "Neurological assessment of preterm infants for predicting neuromotor status at 2 years: results from the LIFT cohort". BMJ Open. 3 (2): e002431. doi:10.1136/bmjopen-2012-00243.
• O'Dell, N. (2017). The Symmetric Tonic Neck Reflex (STNR). http://www.ndcbrain.com/articles/SymmetricTonicNeckReflex.pdf, Özmert, E. N. (2005). Erken Çocukluk Gelişiminin Desteklenmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi; ss. 179-195.
• Özyürek, A. & Akça, F. (2015). Zihinsel Yetersizliği Olan Çocukların Oyuncak Profillerinin İncelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 516-529.
• Özyürek, A. & Saka, A. (2016). Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuklar ve Oyun Ortamında Akran Etkileşimi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 19-40.
• Sohn, M., Ahn, L., Lee, S. (2011). "Assessment of Primitive Reflexes in Newborns". Journal of Clinical Medicine Research. 3 (6): 285–290. doi:10.4021/jocmr706w. PMC 3279472. PMID 22393339.
• Solakoğlu, Z. (2014). Guyton & Hall Genel Fizyoloji Kitabı 12. Baskı. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi. https://docplayer.biz.tr/78128514-Guyton-hall-tibbi-fizyoloji-cep-kitabi.html
• Solve Learning Disabilities. (2019). Primitive Reflexes Physical Assessments. https://www.solvelearningdisabilities.com/8-primitive-reflexes-that-every-parent-should-know-about/ Erişim Tarihi: 28.03.2019.
• Thousand Days. (2019). https://thousanddays.org/for-parents/ Erişim Tarihi: 05.04.2019.
• WHO, March of Dimes, Partnership for Maternal, Newborn & Child Health, Save the Children. (2012). Born too soon: The global action report on preterm birth. https://www.who.int/pmnch/media/news/2012/201204_borntoosoon-report.pdf
• Yarar, C. (2016). Serebral Palsinin Erken Tanısında İlkel Refleksler ve Postural Reaksiyonlar. Osmangazi Tıp Dergisi;38 (Özel Sayı 1): 71-76 Beyin Farkındalığı Özel Sayısı/ Brain Awareness Special Issue DOI: http://dx.doi.org/10.20515/otd.39296
• Zafeiriou, D. I. (2004). Primitive reflexes and postural reactions in the neurodevelopmental examination. Pediatric neurology, 31(1), 1-8.