SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE ERGONOMİ VE KAS İSKELET SİSTEMİ SORUNLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 8 - 37, 31.05.2020

Cansu Ülgüdür Ozden Dedeli Caydam

Öz

Bu çalışmada amaç sağlık profesyonellerinin kas iskelet sistemi sorunları ve ergonomi düzeylerinin değerlendirilmesidir. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki araştırma, İzmir ilinde bulunan bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan 321 sağlık personeli ile yürütüldü. Araştırmada veriler, gündüz mesai saatleri içerisinde birey tanıtım formu ve Cornell Kas İskelet Rahatsızlıkları Anketi ve Ergonomi Ölçeği‘nden oluşan bir anket formu kullanılarak yüz yüze görüşme tekniği ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel analizler ve korelasyon analizi yapıldı. Araştırmaya katılan sağlık profesyonellerinin yaş ortalaması 32.6 ± 8.5 (18-64) yıl olup büyük çoğunluğu (%60.1) kadın idi. Sağlık profesyonellerinin %31.5’inde meslek ile ilgili en az iki hafta süre ile tüm gün süren kas iskelet sistemi şikayeti olduğu ergonomilerinin de orta düzeyde olduğu bulundu. Sağlık profesyonellerinin Sağlık profesyonellerinin Cornell Kas İskelet Rahatsızlıkları Anketi ile Ergonomi Ölçeği’nden aldıkları puanlar arasında istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlendi. Araştırma sonuçları, sağlık profesyonellerinin ergonomi düzeyleri azaldıkça mesleki kas iskelet sistemi sorunlarının arttığını, sağlık profesyonellerinin çalışma alanlarının postür ve ergonomilerini destekleyecek şekilde düzenlenmesi gerekliliğini gösterdi.

Anahtar Kelimeler

Kas iskelet hastalıkları, hastane, sağlık profesyonelleri, ergonomi

Kaynakça

• Akbal, A., Eroğlu, P., Yılmaz, H., Tutkun, E. (2012). Mesleki maruziyetler ve kas iskelet sistemi bulguları. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi, 15,73-6.
• Akpınar, T., Çakmakkaya, Y.B., Batur N. (2018). Ofis çalışanlarının sağlığının korunmasında çözüm önerisi olarak ergonomi bilim. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2),76-98.
• Alaylı, G., Canbaz, S., Akyol, Y., Durmuş, D., Pekşen, Y., Cantürk, F. (2008). Samsun ilinde çalışan hekimlerde görülen kas iskelet sistemi yakınmaları. Romatoloji ve Tıbbi Rehabilitasyon Dergisi, 19,132-6.
• Alp E., Bozkurt, M., Başçiftçi, İ. (2012). Hastane malzemelerinin sağlık çalışanlarının postürüne etkileri. Sakarya University Journal of Science, 16(3), 221-6.
• Altınel, L., Köse, Ç.K., Altınel, E.C. (2007). Profesyonel hastane çalışanlarında bel ağrısı prevalansı ve bel ağrısını etkileyen faktörler. TAD,5(3),115-20.
• Arora, A., Uparkar, S.M. (2015). Ergonomic risk assessment in pathology laboratory technicians. International Journal of Therapies and Rehabilitation Research, 4(3),15-9.
• Atasoy, A., Keskin, F., Başkesen, N., Tekingündüz, S. (2010). Laboratuvar çalışanlarında işe bağlı kas iskelet sistemi sorunları ve ergonomik risklerinin değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 90-113.
• Aydemir, İ., Yenimahalleli, Yaşar, G. (2016). Ergonomik tasarımın sağlık çalışanları ve hasta güvenliğine etkisi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(3),174-84.
• Bejia, I., Younes, M., Jamila, H.B., Khalfallah, T., Salem, B.K., Touzi, M., Akrout, M., Bergaoui, N. (2005). Prevalence and factors associated to low back pain among hospital staff. Joint Bone Spine, 72,254-9.
• Bilgin, E., Gökçe, Kutsal, Y. (2017). Bilgisayar kullanımı ile ilişkili boyun ve üst ekstremite rahatsızlıkları. STED,26(6),251-5.
• Brekke, M., Hjortdahl, P., Kvien, T.K. (2002). Severity of musculoskeletal pain: relation to socioeconomic inequality. Social Science & Medicine, 54,221-8.
• Cabeças, J.M., Monte, de, C. (2006). Occupational musculoskeletal disorders in Europe: Impact, risk factors and preventive regulations. Enterprise and Work Innovation Studies, 2(2),95-104.
• Caragianis, S. (2002). The prevalence of occupational injuries among hand therapists in Australia and New Zealand. J Hand Ther, 15,234-41.
• David, G.C. (2005). Ergonomic methods for assessing exposure to risk factors for work related musculoskeletal disorders. Occupational Medicine, 55, 190-9.
• Dıraçoğlu, D. (2006). Sağlık personelinde kas-iskelet sistemi ağrıları. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 26,132-9.
• Dilek, B., Korkmaz, F., Baş, G., Deniz, B., Yılmaz, N., Doğan, S., Ada, D., Ergör, G., Akalın, E. (2016). Bir üniversite hastanesinde çalışan hekimlerde kas iskelet sistemi problemleri ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(1),25-30.
• Edlich, R.F., Winters, K.L., Hudson, M.A., Britt, L.D., Long, W.B. (2004). Prevention of disabling back injuries in nurses by the use of mechanical patient systems. J Long Term Eff Med Implants,14,521-33.
• Erdinç, O., Hot, K., Özkaya, M. (2011). Turkish version of the cornell musculoskeletal discomfort questionnaire: Cross cultural adaptation and validation. Work, 39(3),251-60.
• Erdinç, O. (2011). Upper extremity musculoskeletal discomfort among occupational notebook personal computer users: work interference, associations with risk factors and the use of notebook computer stand and docking station. Work, 39, 1–9.
• Eriksen, W. (2003). The prevalence of musculoskeletal pain in Norwegian Nurses’ aides. Int arch Occup Environ Health, 76,625-30.
• Felekoğlu, B., Taşan, Ö.S. (2017). İş ile ilgili kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına yönelik ergonomik risk değerlendirme. Reaktif/proaktif bütünleşik bir sistematik yaklaşım. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 32(3),777-93.
• Galinsky, T., Waters, T., Malit, B. (2001). Overexertion injuries home health care workers and the need for ergonomics. Home Health Care Serv Q, 20,57-73.
• Gerbaudo, L., Violante, B. (2008). Relationship between musculoskeletal disorders and work related awkward postures among a group of health care workers in a hospital. Med Lav, 99(1),29-39.
• Gül, A., Üstündağ, H., Kahraman, B., Purisa, S. (2014). Hemşirelerde kas iskelet ağrılarının değerlendirilmesi. HSP, 1(1), 1-10.
• Güler, T., Yıldız, T., Önler, E., Yıldız, B., Gülcivan, G. (2015). Hastane ergonomik koşullarının hemşirelerin mesleki kas iskelet sistemi rahatsızlıkları üzerine etkisi. IAAOJ. Scientific Science, 3(1),1-7.
• Gün, G. (2017). Ergonomi ve iş tatmini ilişkisi (Tekstil işletmelerinde bir uygulama). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(61), 249-70. Harrington, J.M., Carter, J.T., Birrell, L., Gompertz, D. (1998). Surveillance case definitions for work related upper limb pain syndromes. Occupational and Environmental Medicine,55(4),264 71.
• Hossain, M.D., Aftab, A., Imam, M.H., Mahmud, I., Chowdhury, I.A., Kabir, R.I., Sarker, M. (2018). Prevalence of work related musculoskeletal disorders (WMSDs) and ergonomic risk assessment among readymade garment workers of Bangladesh: A cross sectional study. Plos One, 1-18.
• Karadağ, M., Yıldırım, N. (2004). Hemşirelerde çalışma koşullarından kaynaklanan bel ağrıları ve risk faktörleri. Hemşirelik Forumu, 7,48-54.
• Karahan, A., Bayraktar, N. (2004). Determination of the usage of body mechanics in clinical settings and the occurrence of low back pain in nurses. Int J Nurs Stud,41,67-75.
• Keogh, J., Newayhid, I., Gordon, J., Gucer, P. (2000). The impact of occupational ingury on ingured worker and family: Outcomes of upper extremity cumulative trauma disorders in Maryland workers. American Journal of Industrial Medicine,38,498-506.
• Labbafinejad, Y., Imanizade, Z., Danesh, H. (2016). Ergonomic risk factors and their association with lower back and neck pain among pharmaceutical employees in Iran. Workplace Health & Safety, 12,586-95.
• Matern, U. (2009). Ergonomic deficiencies in the operating room: Examples from minimally invasive surgery. Work, 33,165-168.
• Pınar, R. (2010). Work-related musculoskeletal disorders in Turkish hospital nurses. Turkiye Klinikleri J Med Sci,30(6),1869-75.
• Sluiter, J.K., Rest, K.M., Frings-Dresen, M.H.W. (2001). Criteria document for evaluating the work-relatedness of upper-extremity musculoskeletal disorders. Scand J Work Environ Health, 27 suppl 1,1-102.
• Sundaragiri, S.K., Shrivastava, S., Sankhla, B., Bhargava, A. (2014). Ergonomics in an oral pathology laboratory: Back to basics in microscopy. J Oral Maxillofac Pathol, 18(Suppl 1),103–10.
• Şahin, F., Yılmaz, F., Şahin, T., Soydemir, R., Yılmaz, Ö., Yamaç, S., Kuran, B. (2006). Hastanemiz çalışanlarında muskuloskeletal sistem ağrıları. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 40,37-43.
• Şirzai, H., Doğu, B., Erdem, P., Yılmaz, F., Kuran, B. (2015). Hastane çalışanlarında işe bağlı kas iskelet sistemi hastalıkları: Üst ekstremite problemleri. Ş.E.E.A.H. Tıp Bülteni, 49(2),135-41.
• Terzi, R., Altın, F. (2015). Hastane çalışanlarında bel ağrısı sıklığı, bel ağrısının kronik yorgunluk sendromu ve mesleki faktörler ile ilişkisi. Ağrı,27(3),149–54.
• Tezel, A. (2005). Musculoskeletal complaints among a group of Turkish nurses. Int J Neurosci, 115,871-880.
• Türkkan, A. (2009). İşe bağlı kas-iskelet sistemi hastalıkları ve sosyoekonomik eşitsizlikler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,35(2),101-6.
• Ulusam, S., Kurt, M., Dülgeroğlu, D. (2001). Bilgisayar kullananlarda birikimli travma bozuklukları. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 26-32.
• Yakut, H., Yakut, Y. (2011). Türkiye’deki fizyoterapistlerde kas iskelet sistemi yaralanmaları, yorgunluk ve mesleki memnuniyetin değerlendirilmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 22(2), 74-80.
• Yılmaz, E., Özkan, S. (2008). Hastanede çalışan hemşirelerde bel ağrısı prevelansının saptanması. Türk Fiz Tıp Rehab Derg, 54,8-12.
• Yip, V.Y. (2004). New low back pain in nurses: work activities, work stress and sedentary lifestyle. J Adv Nurs, 46(4),430-40.
• Yörükoğlu, K., Sayıner, A., Akalın, E. (2005). Occupational health hazards and safety guidelines in histopathology laboratory. Aegean Pathology Journal, 2,98-115.