SAĞLIKTA ŞİDDETTE MEDYANIN ROLÜ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 52 - 72, 31.05.2020

Namık Bilici

Öz

Sağlıkta şiddet ülkemizin ve bütün dünyanın önemli bir problemidir. Şiddet olgusu, kişileri küçük görmekten öldürmeye kadar olan skala içinde zararların bütününü kapsayan bir alandır. Şiddeti oluşturan faktörler insan zihninde şekillenir. Kitle iletişim araçlarıyla meydana getirilen algıların tamamı zaman içerisinde toplumun değerlerine dönüşmektedir. Bu değerler toplum tarafından sahiplenilerek aynen uygulanmaya çalışılmaktadır. Diğer taraftan şiddet, farklı şekillerde öğrenilebilen çok nedenli bir olgudur. Özellikle sağlık çalışanları görevleri esnasında çeşitli şekillerde şiddete uğramaktadırlar. Sağlık çalışanlarına karşı şiddetin önlenmesi ve hakettikleri saygınlığı görebilmeleri için eğitimin ve kitle iletişim araçlarının rolü tartışılmazdır. Dolayısıyla kitle iletişim araçlarının sosyal kültürel değerleri pozitif yönde pekiştirici olmaları önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Sağlıkta şiddet, Şiddet algısı, şiddetin ifadesi, şiddetin medyası

Kaynakça

• Abbot J, Johnson R, Koziol-McLain J, Lowenstein SR. (1995). Domestic violence against women: incidence and prevalence in an emergency department population. JAMA 1995;273:1763–7. Acar YA., Çevik E., Uyguner C., Çınar O., (2013). Türkiye’de Basın Gözüyle ‘Acil Servis’: Ulusal Gazetelerdeki Acil Servis Haberlerinin İçerik Analizi”, Türkiye Acil Tıp Dergisi, 2013, Sayı: 13/4, http://www.journalagent.com/tatd/pdfs/TATD-54926-
• Açık Y, Deveci SE, Güneş G, Gülbayrak G, Dabak Ş, Saka G,ve ark. (2005). Türkiye’de Tıp Fakültelerinde Uzmanlık Eğitimi Almakta Olan Hekimlerin Sözel, Fiziksel ve Cinsel Şiddete Maruz Kalma Sıklığı. 9. Halk Sağlığı Kongre Bildiri Özetleri Kitabı, GATA, 2005; 185: 415
• Akar, Hanife, (2016), Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri, Ed: Saban, A. ve Ersoy, A., Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ağırakça,A.(2016).İslam Tıp Tarihi. Akdem Yayınları,İlmi Eserler,14 İstanbul.
• Akbaş, M., Boz, A., Dursun, A., Çetin, S., & Kılıçaslan, A. (2016). 112 Çalışanlarının Şiddete Maruz Kalma Durumları ve Şiddete Yönelik Tutum ve Davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(3). 93-100.
• Aktuğ K, Hancı H. (1999). Acil Serviste Şiddet Tehtidi-Hekimin Yasal Sorumlulukları ve Hakları(Tıp ve Sağlık Hukuku). Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Toprak Ofset. İzmir, 1999; s: 1- 7.
• Al, B, Zengin S, Deryal Y, Gokşen C, Arı Yılmaz D, Yıldırım C. (2012). Increased Violence Towards Health Care Staff. JAEM 2012; 11: 115-124. Al, B.,; Zengin, S.,; Deryal, Y.,; Gökçen, C., , (2012), “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet”, The Journal of Academic Emergency Medicine, 11:115-124.
• Annagür, Bilge (2010), “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Risk Faktörleri, Etkileri, D eğerlendirilmesi ve Önlenmesi”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(2):161173.
• Atan, S. U., Arabaci, L. B., Sirin, A., Isler, A., Donmez, S., Guler, M. U., et al. (2012). Violence experienced by nurses at six university hospitals in Turkey. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, http://dx.doi.org/10.1111/jpm.12027.
• Aydaş, S. (2014), “Hekimlerde Malpraktis Kaynaklı Defansif Tıp Davranışları”, Beykent Üni-versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Aydın M. (2008). “Isparta-Burdur Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Şiddet Algısı”, TTB Isparta-Burdur Tabip Odası Başkanlığı, 2008, Isparta.
• Ayrancı Ü, Yenilmez Ç, Güna Y, Kaptanoğlu C. (2002). Çeşitli Sağlık Kurumlarında ve Sağlık Meslek Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2002; 3: 147-154.
• Ayranci U, Yenilmez C, Balci Y, Kaptanoglu C. (2006). Identification of Violence in Turkish Health Care Settings. J Interpers Violence, 2006; 21: 276-296.
• Boz B, Acar K, Ergin A, Erdur B, Kurtuluş A, Turkcuer I. et al. (2006). Violence Toward Health Care Workers in Emergency Departments in Denizli, Turkey. Advances in Therapy, 2006; 23: 364- 369
• Büyükbayram, A., Okçay, H.,. (2013). “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddeti Etkileyen Sosyo-Kültürel Etmenler”, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, ss. 46-53.
• Çınarlı, İ., Yücel, H.,. (2013). “Sağlık İletişiminin Bakış Açısı ile Türkiye’de Sağlık İşyeri Ortamında Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet”, Galatasaray Üniversitesi, İletişim Fakültesi Dergisi Özel Sayı, İstanbul, ss.35-57.
• Demir, D., & Rodwell, J. (2012). Psychosocial antecedents and consequences of workplace aggression for hospital nurses. Journal of Nursing Scholarship, 44(4), 376–384.
• Dolu, O., Büker, H., Uludağ,Ş., (2010). “Şiddet İçerikli Video Oyunlarının Çocuklar ve Gençler Üzerindeki Etkileri: Saldırganlık, Şiddet ve Suça Dair Bir Değerlendirme”, Adli Bilimler Dergisi, Cilt:9, sayı: 4, (ss54-75). . Elbek, Osman; Bakır, Kemal, (2012), “Hekimlere/Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet”, Deği-şen Dünyada Biyoetik, 163-171.Türkiye Biyoetik Derneği Yayını No: XVIII, İstanbul.
• Erkol H, Gokdogan MR, Erkol Z, Boz B. (2007). Aggression and Violence Towards Health Care Providers – A Problem in Turkey. Journal of Forensic and Legal Medicine, 2007; 14: 423-428.
• Erten Y. ve Ardalı C. (1996). Saldırganlık Şiddet ve Terörün Psikososyal Yapıları, Cogito, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul,1996; 6: 143-164
• Ferri, Paola; Silvestri, Monica; Artoni, Cecilla and Di Lorenzo, Rosaria, (2016), Workplace Violence in Different Settings And Among Various Health Professionals in An Italian General Hospital: A Cross-Sectional Study, Psychology Research and Behavior Mana-gement, 263-275.
• Franz S, Zeh A, Schablon A, Kuhnert S, Nienhaus A. (2010). Aggression and violence against health care workers in Germany-a cross sectional retrospective survey. BMC Health Serv Res 2010;10:51.
• Gacki-Smith J, Juarez AM, Boyett L, Homeyer C, Robinson L, MacLean SL. (2009). Violence against nurses working in US emergency departments. J Nurs Adm 2009;39:340-9.
• Gates, D.M., Gillespie, G. L., & Succop, P. (2011). Violence against nurses and its impact on stress and productivity. Nursing Economics, 29(2), 59–66.
• Gökçe T, Dündar C. (2008). Samsun Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerde Şiddete Maruziyet Sıklığı ve Kaygı Düzeylerine Etkisi, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2008; 15: 25-28.
• Guay, S., Goncalves, J., & Jarvis, J. (2014). Verbal violence in the workplace according to victims' sex — A systematic review of the literature. Aggression and Violent Behavior, 19(5), 572–578. Hahn S, Hantikainen V, Needham I, Kok G, Dassen T, Halfens RJ. (2012). Patient and Visitor Violence in the General Hospital, Occurance, Staff Intervations and Consequences: A Cross-Sectional Survey. J Adv Nurs, 2012; 10: 1365-2648.
• Hahn, S., Hantikainen, V., Needham, I., Kok, G., Dassen, T., & Halfens, R. J. G. (2012). Patient and visitor violence in the general hospital, occurrence, staff interventions and consequences: A cross-sectional survey. Journal of Advanced Nursing, 68(12), 2685–2699.
• Henry LJ, Ginn GO. (2002). Violence Prevention in Health Care Organizations within a TQM Framework. Journal of Nursing Administration, 2002; 32: 479-486
• Henzel, Z. O.,; Kadıoğlu, S., (2012), Tıp-Şiddet İlişkileri Genel Çerçevesinde Hekimlere Yönelik Saldırılar Hakkında Analitik Bir Değerlendirme, Değişen Dünyada Bi-yoetik, 172-178.
• Herath, P., Forrest, L.,McRae, I., & Parker, R. (2011). Patient initiated aggression—Prevalence and impact for general practice staff. Australian Family Physician, 40(6), 415–418. Hershcovis, Hills, D., & Joyce, C. (2013). A review of research on the prevalence, antecedents,consequences and prevention of workplace aggression in clinical medical practice. Aggression and Violent Behavior, 18, 554–569.
• ILO, ICN, WHO, PSI. Joint Programme on Workplace Violence in the Health Sector, Workplace Violence in The Health Sector Country Case Studies Research Instruments Survey Questionnaire, Geneva, 2003
• İlhan, M.,N.,. Çakır, M., Tunca, M., ve ark. (2013). “Toplum Gözüyle Sağlık Çalışanlarına Şiddet: Nedenler, Tutumlar, Davranışlar”, Gazi Tıp Dergisi, Ankara, C.24, S.1, ss.5-10.
• Jansen GJ, Dassen TW, Groot Jebbink G.(2005). Staff Attitudes Towards Aggression in Health Care: A Review of the Literature. J Psychiatry Ment Health Nurs, 2005; 12: 3-13.
• Kazemı, S. (2011). Violence against doctors in hospitals of Khoramabad in 2011.Keep N,
• Glibert P, (1992). 1990–1991 California ENA Government Affairs Committee. California Emergency Nurses Association’s informal survey of violence in California emergency departments. J Emerg Nurs 1992;18:433-9. Kısa A, Dziegielewski S, Ateş, M. Sexual harassment and its consequences: a study within Turkish Hospitals. J Health Soc Policy 2002;15(1):77-94.
• Knowk RP, Law YK, Li KE, Ng YC, Cheung MH, Fung VK. et al.(2006) Prevalence of Workplace Violence Against Nurses in Hong Kong. Hong Kong Med J, 2006; 12: 6-9. 17.
• Farell GA, Bobrowski CP. (2006). Scoping Workplace Aggression in Nursing: Finding From an Australian Study. J Adv Nurs, 2006; 55: 778-787.
• Kurg, Etienne G. Dahlberg, Linda L. Mercy ,James A. ve diğ. (2002). “World Health Report on Violence and Health”. World Health Organization (WHO) Publications, Geneva.
• Lau J, Magarey J, McCutcheon H. (2004). Violence in the Emergency Department: A Literature Review. Aust Emerg Nurs J, 2004; 7: 27-37.
• Lavoie FW, Carter GL, Danzl DF, Berg RL.(1988). Emergency department violence in United States teaching hospitals. Ann Emerg Med 1988;17:1227-33. Levin PF, Hewitt JB, Misner ST. (1998). Insights of nurses about assault in hospitalbased emergency departments. Image J Nurs Sch 1998;30:249-54.
• Lin YH, Liu HE. (2005). The Impact of Workplace Violence on Nurses in South Taiwan. Int J Nurs Stud, 2005; 42: 773-778.
• Liss GM, McCaskell L. (1994). Injuries due to violence: Workers’ Compensation claims among nurses in Ontario. AAOHN J 1994;42:384-90.
• Magnavita, N., & Heponiemi, T. (2011).Workplace violence against nursing students and nurses: An Italian experience. ournal of Nursing Scholarship, 43(2), 203–210, http:// dx.doi.org/10.1111/j.1547-5069.2011.01392.x.
• Mahoney B.S., (1991). The extent, nature, and response to victimization of emergency nurses in Pennsylvania. J Emerg Nurs 1991;17:282-94.
• Murray MG, Snyder JC. (1991). When staff are assaulted. A nursing consultation support service. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv 1991;29:24-9.
• Nijman HLI, Merckelback HLG, Allertz WFF, Campo J. (1997). Prevention of aggressive incidents on a closed psychiatric ward. Psychiatr Serv 1997;48:694-8. Opie, T., Lenthall, S., Dollard, M., Wakerman, J., MacLeod, M., Knight, S., et al. (2010).Trends in workplace violence in the remote area nursing workforce. Australian Journal of Advanced Nursing, 27(4), 18–23.
• Öktem, İbrahim Suat; Baykan, Zeynep; Çetinkaya, Fevziye; Naçar, Melis, (2013), İl Merkezin-de Çalışan Hekimlerin Şiddete Uğrama Durumları, 16.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Ki-tabı, 27-31 Ekim 2013, Antalya.
• Özen Çöl S. (2008). İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Çalışma ve Toplum, 2008; 4: 107-134.
• Pazarbaşı, B., Turanlı, E. (2014). Dijital Çağda Gündem Belirleme ve Sosyal Medyanın Rolü: Ulusal Basında Sosyal Medya Kaynaklı Haberler Üzerine Bir Değerlendirme, I. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitabı, Kocaeli Üniversitesi, 572599.
• Pınar, T., ve Pınar, G.,. (2013). “Sağlık Çalışanları ve İşyerinde Şiddet”, Derleme, TAF Preventi ve Medicine Bulletin, ss.315-326.
• Pinar, R., & Ucmak, F. (2011). Verbal and physical violence in emergency departments: A survey of nurses in Istanbul, Turkey. Journal of Clinical Nursing, 20(3–4), 510–517, http://dx.doi.org/10.1111/j.1365-2702.2010.03520.x RNAO (2008)Position Statement: Violence against nurses: ‘zero tolerance’ for violence against nurses and nursing students. The Registered Nurses’ Association Of Ontario (RNAO), 2008
• Rees C, Lehane M. (1996). Witnessing violence to staff: a study of nurses’ experiences. Nurs Stand 1996;11:45-7.
• Roche, M., Diers, D., Duffield, C., & Catling-Paull, C. (2010). Violence toward nurses, the work environment, and patient outcomes. Journal Of Nursing Scholarship: An Official Publication Of Sigma Theta Tau International Honor Society Of Nursing/Sigma Theta Tau, 42(1), 13–22.
• Rose M. (1997). A survey of violence toward nursing staff in one large Irish accident and emergency department. J Emerg Nurs 1997;23:214-9.
• Saeki, K., Okamoto, N., Tomioka, K., Obayashi, K., Nishioka, H., Ohara, K., et al. (2011). Work-related aggression and violence committed by patients and its psychological influence on doctors. Journal of Occupational Health, 53(5), 356–364.
• Sağlık-sen (2013). Sağlık ve Sosyal hizmet sendikası Sağlık çalışanlarına şiddetin araştırılması Raporu, 2013, ss. 1-152
• Samir, N., Mohamed, R., Moustafa, E., & Saif, H. A. (2012). Nurses' attitudes and reactions to workplace violence in obstetrics and gynaecology departments in Cairo hospitals. Eastern Mediterranean Health Journal, 18(3), 198–204.
• Sarcan, Emine, (2013), Toplumun Sağlık Çalışanlarına Uygulanan Şiddete Bakış Açısı, Gazian-tep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi.
• Selçuk, M., (2015), Çekinik (Defansif) Tıp, İzmir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Hukuku, Yüksek Lisans Tezi, İzmir. S:3-89.
• Şahin B, Gaygısız Ş, Balcı FM, Öztürk D ve ark. (2011). Yardımcı acil sağlık personeline yönelik şiddet. Türkiye Acil Tıp Dergisi 2011;11:110–4
• Turhan, Ö. Ahmed, F., Aslan, D., Erişgen, G., (2014), Önlenebilir Bir So-run: Hekime Yönelik Şiddet Araştırmalardan Yararlanılan Değerlendirmeler ve Çözüm Önerileri, Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
• Tutal, Z. B., Babayiğit, M, Dereli, N., Güleç, H.,(2015), “Hastanemizde 2013 Yılı İçinde Beyaz Kod-Sağlık Çalışanlarına Şiddet Olaylarının Retrospektif Değerlendirmesi”, Journal of Anesthesia – JARSS, 23 (3): 156 – 159.
• Türk Tabipler Birliği (TTB) (2013), Şiddetle Başa Çıkmak, Teknik Hazırlık & Baskı Hermes Tanıtım Ofset, Ankara. http://www.ttb.org.tr/siddet,
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Araştırma Komisyonu Raporu. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet Olaylarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi, 2013; 454.